Bộ Tài chính vừa có báo cáo kết quả kiểm tra tổng thể việc quản lý tiền công đức, tài trợ tại các di tích lịch sử - văn hóa trên phạm vi toàn quốc năm 2023.
Cả nước hiện có 31.211 di tích lịch sử - văn hóa, bao gồm 31.581 di tích thành phần. Trong đó có 206 di tích quốc gia đặc biệt, 3.875 di tích quốc gia, 10.963 di tích cấp tỉnh và 16.167 di tích được đưa vào danh mục kiểm kê di tích của địa phương. Về cơ bản, tại các di tích này đều có người đại diện hoặc ban quản lý để chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hoạt động.
Theo báo cáo của địa phương, về số thu, chi tiền công đức, tài trợ năm 2023, trong tổng số 31.581 di tích thành phần, có 15.324 di tích (49%) có số liệu thu, chi tiền công đức, tài trợ.
Tổng số tiền thực thu trong năm 2023 là 4.100 tỉ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng; tiền công đức, tài trợ cho hoạt động tôn giáo của tổ chức tôn giáo). Đặc biệt, có 63 di tích thu trên 5 tỉ đồng, trong đó có 28 di tích thu trên 10 tỉ đồng, cao nhất là 07 di tích thu trên 25 tỉ đồng gồm: Miếu Bà Chúa Xứ (Châu Đốc, An Giang) - 220 tỉ đồng; Đền Bảo Hà (Bảo Yên, Lào Cai) - 71 tỉ đồng; Khu di tích lịch sử Nhà tù Côn Đảo (Bà Rịa, Vũng Tàu) - 34 tỉ đồng; Đền Sòng Sơn (Bỉm Sơn, Thanh Hóa) - 28 tỉ đồng; Đền Hùng (Phú Thọ) - 26 tỉ đồng; Đình La Khê (Hà Đông) - 28 tỉ đồng và Đền trình Ngũ Nhạc, chùa Hương (Mỹ Đức) - 33 tỉ đồng.
Số thu tại các di tích là cơ sở tôn giáo 1.038 tỷ đồng (25%). Có 15 di tích thu trên 5 tỷ đồng, trong đó chỉ có 4 di tích thu trên 10 tỷ đồng: Chùa Tranh ở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương 10,2 tỷ đồng; Chùa Tàm Xá ở Đông Anh, Hà Nội hơn 10 tỷ đồng; Chùa Ông ở Biên Hòa, Đồng Nai 14,2 tỷ đồng; Ban Đại diện Phật giáo Hòa Hảo tỉnh Cà Mau 14,4 tỷ đồng.
Ngoài ra có 7 tỉnh, thành phố có số thu trên 200 tỉ đồng gồm: Hà Nội - 672 tỉ đồng, Hải Dương 278 tỉ đồng, An Giang 277 tỉ đồng, Bắc Ninh 269 tỉ đồng, Hưng Yên 242 tỉ đồng, Nam Định 215 tỉ đồng. Tỉnh Quảng Ninh được giao thực hiện thí điểm việc kiểm tra, số thu 4 tháng đầu năm 2023 trên 67 tỉ đồng (đã bổ sung số thu tại chùa Ba Vàng và một số di tích), ước thu cả năm trên 200 tỉ đồng.
Có 9 tỉnh, thành phố có số thu trên 100 tỉ đồng đến dưới 200 tỉ đồng gồm: Hải Phòng, Thái Bình, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Phú Thọ, Lào Cai, Nghệ An, Ninh Bình, Thanh Hóa. Tổng số chi trong năm 2023 là 3.612 tỉ đồng (một số địa phương có số chi cao hơn số thu do sử dụng số dư năm 2022 chuyển sang)...
Đánh giá về việc quản lý tiền công đức, tài trợ tại các di tích lịch sử - văn hóa, báo cáo từ Bộ Tài chính cho biết, trước năm 2023, chưa có văn bản pháp luật điều chỉnh về quản lý tiền công đức trong phạm vi cả nước, một số địa phương ban hành văn bản quy định đối với các di tích trên địa bàn cấp tỉnh.
Một số địa phương ban hành văn bản áp dụng đối với di tích giao cho đơn vị sự nghiệp công lập quản lý. Còn lại đa số các địa phương không có văn bản quy định về hoạt động này. Do đó, việc quản lý chủ yếu là theo thông lệ, theo truyền thống và đặc điểm riêng của mỗi cơ sở di tích.
Từ năm 2023, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 04/2023/TT- BTC hướng dẫn quản lý, thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội thì việc quản lý tiền công đức, tài trợ đã và đang có sự chuyển biến tích cực theo hướng công khai, minh bạch.
PV (t/h)
