Kinh doanh thuốc lá điếu: Vi phạm tràn lan

Theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, thời gian qua, nhiều đại lý, tiểu thương đã đầu cơ, tích trữ lượng lớn thuốc lá in cảnh báo cũ (bằng chữ) để tung ra thị trường nhằm trục lợi, trong khi các DN ngừng sản xuất sản phẩm này.

Cần xử lý nghiêm khắc đối với các đối tượng vi phạm…

Việc làm trên đã vi phạm nghiêm trọng Thông tư Liên tịch số 05/2013 của Bộ Công Thương và Bộ Y tế ban hành ngày 8/2/2013.

Theo Điều 6 của Thông tư Liên tịch 05 thì, các sản phẩm thuốc lá được sản xuất, nhập khẩu từ ngày 1/5/2013 tiêu thụ tại Việt Nam phải in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh và không chậm hơn 6 tháng (đối với bao mềm) và 10 tháng (đối với bao cứng). Các DN sản xuất, nhập khẩu thuốc lá có trách nhiệm kê khai số lượng bao, tút, hộp thuốc lá đã được ghi nhãn, in cảnh báo sức khỏe theo quy định của pháp luật trước ngày 1/5/2013 và báo cáo Bộ Y tế, Bộ Công Thương để xử lý đối với từng trường hợp cụ thể.

Theo quy định này từ  tháng 1/2014, tất cả các vỏ bao sản phẩm thuốc lá điếu tiêu thụ trên thị trường phải in cảnh báo bằng hình ảnh. Các loại in cảnh báo bằng chữ hoặc không in cảnh báo đều không hợp pháp. Tuy nhiên, thực tế hiện nay trên thị trường vẫn tồn tại song song 3 loại thuốc lá điếu: Loại có in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh theo quy định thông tư 05; loại có in cảnh báo sức khỏe bằng chữ (hàng tồn kho, hàng đầu cơ, tích trữ của các đại lý, dân buôn…); loại không có in cảnh báo hoặc cảnh báo bằng tiếng nước ngoài (nhập lậu hoặc trốn thuế).

Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam nhận định, trên thị trường (chủ yếu ở Hà Nội, TP. HCM, Cần Thơ và các tỉnh ĐBSCL), loại thuốc lá không in hình cảnh báo và in hình cảnh báo bằng chữ do các DN sản xuất trước đó đã bị các đầu nậu, dân buôn, đại lý gom hàng trước khi bị cấm sản xuất và lưu thông.

Khi các DN ngừng sản xuất, các đối tượng đã tung các sản phẩm này ra thị trường với giá tăng gấp đôi so với sản phẩm cùng loại.

Ông Phạm Kiến Nghiệp, Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam (VTA) cho biết: “Do hình ảnh cảnh báo sức khỏe trên các bao thuốc lá từ tháng 1/2014 gây tâm lý và cảm quan không tốt cho người tiêu dùng nên nhiều người đã tìm đến các loại thuốc không có hình ảnh cảnh báo. Vì vậy, những loại thuốc không có hình ảnh có cơ hội tăng giá 30 – 50% so với sản phẩm cùng loại”.

Thống kê của VTA, việc áp dụng in cảnh báo theo quy định mới đã có những ảnh hưởng nhất định tới hoạt động sản xuất của các đơn vị trong ngành thuốc lá: Làm tăng chi phí đầu vào của các đơn vị sản xuất, một bộ phận người tiêu dùng không sử dụng sản phẩm có cảnh báo bằng hình ảnh mà tìm các loại thuốc không có cảnh báo… Chính vì vậy mà từ khi thực hiện quy định này, thị phần các DN giảm mạnh, có sản phẩm giảm tới 50%.

Ông Nghiệp cho biết, Hiệp hội sẽ có văn bản gửi kiến nghị cơ quan chức năng, Bộ Công Thương tiến hành kiểm tra đồng loạt thị trường thuốc lá điếu tại các địa phương trên cả nước, tịch thu toàn bộ các sản phẩm không in hình cảnh báo theo quy định của Thông tư 05, xử lý nghiêm khắc đối với các đối tượng vi phạm quy định này.

Tuấn Ngọc