Diện tích quy hoạch khu vực đảo Minh Châu – Quan Lạn vào khoảng 4.360ha, trong đó 724ha thuộc xã Minh Châu và 3.636ha thuộc xã Quan Lạn. Quy mô dân số khoảng 43.000 người.
Mục tiêu quy hoạch là nhằm phát triển đảo Minh Châu – Quan Lạn trở thành trung tâm dịch vụ hậu cần, dịch vụ tập trung, đầu mối hỗ trợ của quần đảo Vân Hải; Kết hợp giữa cải tạo chỉnh trang hiện trạng và phát triển mới để tạo động lực phát triển bền vững, phù hợp với chiến lược phát triển chung khu kinh tế Vân Đồn.
Đồng thời xây dựng đảo Minh Châu – Quan Lạn trở thành khu du lịch văn hoá, sinh thái biển đảo, khu dân cư đô thị có chất lượng cao, gắn kết với hệ sinh thái vịnh Bái Tử Long, hệ thống các đảo và đồi núi, tạo nên trung tâm dịch vụ công cộng, du lịch văn hoá trên biển; Trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng cao cấp gắn với cảnh quan sinh thái và văn hoá đặc trưng tại khu vực.
Theo đó, khu vực nghiên cứu lập quy hoạch được chia làm 8 phân khu chức năng, bố trí trọng tâm tại các trục mở rộng, hướng ra biển. Bao gồm: khu dịch vụ, văn hoá Quan Lạn (khu vực dân cư hiện trạng trong đê Quan Lạn), phát triển các chức năng dân cư đô thị, hỗ trợ nhu cầu cải tạo và bổ sung dịch vụ tại khu vực; hình thành tuyến phố du lịch, văn hoá du lịch truyền thống gắn với lịch sử lâu đời. Diện tích khu vực này là 414,6ha, dân số 3.000 người, tầng cao tối đa công trình là 6 tầng, mật độ xây dựng trung bình 30 – 60%;
Khu trung tâm dịch vụ du lịch, đô thị sinh thái biển Quan Lạn và bến thuyền Quan Lạn mở rộng: phát triển thành trung tâm dịch vụ du lịch, tổng hợp hậu cần cảng của quần đảo Vân Hải, khu đô thị sinh thái biển kết nối liên kết với trung tâm xã hiện có. Diện tích là 401,6ha, dân số 15.000 người, tầng cao tối đa 12 tầng, mật độ xây dựng trung bình khoảng 40%;
Khu du lịch cao cấp thuộc khu vực đồi núi phía Nam đảo. Tại đây sẽ hình thành các điểm du lịch sinh thái, du lịch cao cấp gắn với bảo tồn rừng; bảo vệ sinh thái tự nhiên ven các bãi đá và điểm du lịch Eo Gió. Diện tích 478,8ha, dân số khoảng 2.200 người, tầng cao tối đa là 8 tầng, mật độ xây dựng trung bình 25%;
Khu trung tâm hỗ trợ vùng (khu vực trung tâm đảo) có vai trò kết nối các hoạt động trên đảo và hỗ trợ cho cả quần đảo Vân Hải. Theo quy hoạch, tại đây sẽ phát triển khu công viên lễ hội trung tâm, trung tâm giáo dục, hậu cần sản xuất chế biến sạch, khu vực sân bay trực thăng vận chuyển và cứu hộ. Diện tích khoảng 294,7ha. Dân số khoảng 2.100 người, tầng cao tối đa 7 tầng, mật độ xây dựng trung bình 25%;
Khu du lịch sinh thái biển cao cấp ven biển phía Đông, ưu tiên phát triển các khu du lịch, dịch vụ cao cấp, phát triển thành khu du lịch sinh thái biển chất lượng cao. Diện tích khoảng 682ha. Dân số khoảng 11.200 người, tầng cao tối đa 7 tầng, mật độ xây dựng trung bình là 25%;
Khu đô thị, dịch vụ du lịch Minh Châu nằm tại trung tâm xã Minh Châu thì sẽ phát triển các trung tâm dịch vụ công cộng hỗn hợp phục vụ chung cho khu vực; kết hợp cải tạo chỉnh trang hiện trạng, sắp xếp tái định cư và xây dựng các dự án mới, hình thành không gian đô thị đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu sử dụng trước mắt và trong các giai đoạn phát triển tiếp theo. Diện tích khu vực này là 316,2ha. Dân số khoảng 7.600 người, tầng cao tối đa 7 tầng, mật độ xây dựng trung bình khoảng 40%;
Khu bảo tồn sinh thái rừng thuộc phía Bắc xã Minh Châu: có hệ sinh thái rừng trâm, bãi sá sùng và bãi rùa đẻ cần được bảo vệ. Các công trình xây dựng tại khu vực chủ yếu là cơ quan quản lý và an ninh quốc phòng. Diện tích khu bảo tồn vào khoảng 200,7ha, tầng cao tối đa là 3 tầng, mật độ xây dựng trung bình 20%;
Cuối cùng là khu bảo tồn văn hoá lịch sử, du lịch biển đảo, gồm các đảo dọc phía Tây (đảo Mang, đảo Hòn Giai, hòn Ba Sao, bến Cái Làng….) sẽ phát triển các điểm du lịch nhỏ, du lịch trải nghiệm gắn với phát huy bảo tồn văn hoá lịch sử thương cảng Vân Đồn. Diện tích 1.571,3 ha, dân số khoảng 3000 người, tầng cao 1-3 tầng, mật độ xây dựng trung bình khoảng 20%.
Để đạt những mục tiêu đề ra, trên đảo Quan Lạn – Minh Châu cũng sẽ hình thành các tuyến trục kết nối giao thông, kết nối hoạt động, không gian, cảnh quan hiện đại và đồng bộ.
Phương Thảo
