Năng suất lao động cải thiện chủ yếu do gia tăng vốn

Một trong những vấn đề nóng được ĐBQH đặc biệt quan tâm tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội Khóa XIV đó là các chỉ tiêu trong lĩnh vực lao động - việc làm.

Báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2017 nhấn mạnh tinh thần quyết tâm của Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn; thường xuyên đối thoại; cải cách thủ tục hành chính; chỉ đạo rà soát cắt giảm chi phí; tăng cường trách nhiệm người đứng đầu; xây dựng chính phủ kiến tạo, hành động, phục vụ nhân dân, doanh nghiệp; bảo đảm an sinh xã hội, đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập... ,thực hiện các mục tiêu được Quốc hội giao.

Kết quả nổi bật nhất năm 2017 là duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, tăng trưởng kinh tế chuyển biến tích cực, có bước đột phá, quý sau cao hơn quý trước và trên đà hướng tới hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% của cả năm 2017. Các ngành, lĩnh vực đều có bước tăng trưởng khá, có đóng góp đáng kể vào tăng trưởng chung của nền kinh tế…

Tuy nhiên, ĐBQH Phạm Phú Quốc (TP. Hồ Chí Minh) nhận định, năng suất lao động được cải thiện, nhưng không do sự gia tăng của yếu tố lao động mà chủ yếu gia tăng vốn. Tức là thâm dụng vốn nhiều hơn. Trong khi năng suất sử dụng vốn tương đương hoặc thấp hơn các nước. Như vậy, thực tế chúng ta đang thâm dụng vốn hơn là sử dụng vốn hiệu quả.

Năng suất lao động cải thiện chủ yếu do gia tăng vốn

Trong báo cáo của Chính phủ dự kiến tình hình kinh tế - xã hội năm 2018 cho biết, công tác đào tạo nhân lực đã có những thay đổi theo hướng tập trung nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng nhu cầu của người sử dụng lao động; đã xây dựng được chuẩn đầu ra của các chương trình đào tạo.

Phát triển nhanh nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với phát triển và ứng dụng khoa học - công nghệ; tiếp tục xây dựng và hoàn thiện các cơ chế, chính sách về đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao; thực hiện đổi mới chương trình đào tạo, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học gắn với đào tạo, nghiên cứu xây dựng mô hình trường đại học phù hợp với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Theo ĐBQH Trương Minh Hoàng (Cà Mau): "Chúng ta có quyền tin vào các số liệu báo cáo của Chính phủ, khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư xác định các doanh nghiệp đầu tư mạnh hơn, duy trì hoặc tái khởi động các doanh nghiệp trước đây tạm dừng hoạt động. Năm 2018, chúng tôi cũng kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng kinh tế cao, sẽ giải quyết tốt công ăn việc làm...

Tuy nhiên, chính trong báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ, tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm, nhất là đối với lao động được đào tạo trình độ đại học, cao đẳng vẫn còn cao; chất lượng việc làm chưa cao; việc tuân thủ pháp luật về bảo hiểm xã hội chưa nghiêm, tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH tiếp tục gia tăng. Bởi vậy, mục tiêu tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%, xem ra khó thực hiện".

Trong khi đó, theo nhận định của ĐBQH Phạm Phú Quốc: “Chỉ tiêu thất nghiệp dưới 4% nôm na là có việc làm, có việc lương rất thấp, rất ít cũng là việc làm. Quan trọng là quan tâm đến dân sinh thế nào để việc làm đảm bảo được cuộc sống, chất lượng việc làm, chất lượng lao động”.

ĐBQH Trương Minh Hoàng nhận định: “Khi công nghiệp 4.0 đi vào cuộc sống, chỉ trong vòng 10 năm nữa, tỷ lệ máy móc, robot thay thế con người - sẽ tăng cao và khả năng thay thế từ 60-65% nhân lực lao động. Khi đi thực tế ở địa phương, chúng tôi có hỏi vấn đề lao động có việc làm như thế nào thì được nói rằng "cứ có người thông báo đi lao động ở tỉnh khác hoặc khu công nghiệp là có việc làm". Nhưng đeo bám để biết được họ ra đi thực sự có việc làm hay không thì lại không có. Thành ra, tôi thấy rất lo về con số này”.

ĐBQH Lưu Thành Công (Vĩnh Long): Đời sống công nhân hiện nay rất khó khăn, nhất là công nhân làm việc lâu năm có mức lương và tiền đóng BHXH cao nên bị doanh nghiệp tìm cách chấm dứt lao động. Nhiều doanh nghiệp trốn đóng BHXH nên quyền lợi chính đáng của người lao động không được đảm bảo. Nhất là lao động nữ 40 tuổi, có lương cao và tiền đóng BHXH cao bị tìm cách đuổi đi, bị bóc lột sức lao động. Nhiều người, sau khi bị sa thải phải đi xin việc ở chính nơi sa thải mình, nhưng được nhận vào làm với điều kiện hưởng mức lương thấp như người mới vào và tiền đóng BHXH thấp.

Hoan Nguyễn