Ngành y tế Thanh Hóa xây dựng mô hình “5s” - Cải tiến chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh

Chìa khóa để  thúc đẩy cải tiến trong lĩnh vực y tế

5S là nền tảng cơ bản để thực hiện các hệ thống đảm bảo chất lượng. Khái niệm 5S (5S methodology) bắt nguồn từ Nhật Bản vào đầu những năm 1980 thế kỷ XX. Năm 1986, 5S được phổ biến ở nhiều nước như Singapore, Trung Quốc, Ba Lan...  5 S là 5 chữ cái đầu của các từ: Sàng lọc (Seiri - Sorting out): Sàng lọc những cái không cần thiết tại nơi làm việc và loại bỏ chúng. Sắp xếp (Seiton - Storage): Sắp xếp mọi thứ ngăn nắp và đúng chỗ của nó để tiện sử dụng khi cần. Sạch sẽ (Seiso - Shining the workplace): Vệ sinh, quét dọn, lau chùi mọi thứ gây bẩn tại nơi làm việc. Săn sóc (Seiletsu - Setting standards): Đặt ra các tiêu chuẩn cho 3S nói trên và thực hiện liên tục. Sẵn sàng (Shitsuke - Sticking to the rule): Tạo thói quen tự giác, duy trì và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định tại nơi làm việc để mọi thứ luôn sẵn sàng.

Khóa đào tạo về cải tiến chất lượng bệnh viện và thực hành 5S tại BV Nhi Thanh Hóa (Ảnh: Hoài Thu)

Một nghiên cứu được thực hiện tại một số bệnh viện trên thế giới đã chỉ ra rằng, việc áp dụng triết lý Kaizen và phương thức 5S đã làm tăng diện tích lưu trữ thêm 10%, đồng thời giảm thời gian tìm kiếm tài liệu xuống 20%. 5S không chỉ là những nguyên tắc mà đã trở thành một tập quán quản trị trong doanh nghiệp Nhật Bản. Đó là văn hóa "sạch sẽ" nơi công sở nhằm triệt tiêu sự lãng phí và tăng hiệu suất làm việc.

Được đề cập đến trong “Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện Việt Nam” do Bộ Y Tế ban hành, 5S là công cụ cải tiến được áp dụng tại nhiều Bệnh viện, cơ sở khám chữa bệnh từ trung ương đến địa phương áp dụng. 5S- văn hóa "sạch sẽ" nơi công sở nhằm giảm thiểu sự lãng phí và nâng cao năng suất. Áp dụng 5S trong ngành y tế là vô cùng cần thiết do đặc thù ngành đòi hỏi sự chính xác, nhanh chóng và sạch sẽ nhất.

Để thực hiện được điều này, các nhân viên trong khoa đó đã bắt đầu bằng việc Seiri (Sàng lọc). Cụ thể là, khu vực làm việc đã được đánh dấu rõ ràng đi kèm với việc áp dụng nhãn đỏ cho tất cả các yếu tố được coi là không cần thiết cho bộ phận phục vụ bệnh nhân. Đồng thời, mọi vật không có giá trị sử dụng đã được loại bỏ.

Kết thúc Seiri, hai quá trình tiếp theo được áp dụng là Seiton (Sắp xếp) và Seiso (Sạch sẽ). Qua hai quá trình này, tất cả các đối tượng được đặt không phù hợp đã được kiểm kê và được thay thế bằng các vật dụng cần thiết cho khu vực khám chữa bệnh của khoa đó. Cùng với đó, các tiêu chuẩn trực quan của sự sắp xếp hợp lý đã được thiết lập.

Khi thực hiện đúng 5S, nhân viên y tế góp phần nâng cao chất lượng phục vụ của bệnh viện, chi phí khám chữa bệnh của bệnh nhân hợp lý hơn, thời gian điều trị có thể ngắn hơn, mang lại sự hài lòng của bệnh nhân cho bệnh viện. Đồng thời chỉ tiết kiệm được sức lực cho nhân viên y tế. Giúp họ sau giờ làm việc vẫn còn sức khỏe tốt, tinh thần sảng khoái để tham gia các hoạt động giải trí, chăm sóc gia đình tốt hơn.

Sự hưởng ứng từ các bệnh viện khi áp dụng 5S

Tại Thanh Hoá, từ năm 2017 Sở Y tế đã có công văn chỉ đạo các đơn vị triển khai 5S trong bệnh viện, nhiều đơn vị thực hiện đã đạt được một số kết quả khích lệ.

Để tiến tới áp dụng 5S phổ biến đại trà, Sở Y tế Thanh Hóa đã tổ chức cho Giám đốc và y tá trưởng các bệnh viện trên địa bàn tỉnh đi tham quan thực tế tại bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ và 1 vài bệnh viện tuyến huyện đã thực hiện thành công phương thức này.

Cùng với đó, ngày 3/4/2019, Sở Y tế phối hợp với Viện Năng suất Việt Nam tổ chức hội nghị tập huấn giảm thiểu lãng phí và cải tiến chất lượng, an toàn bệnh viện thông qua mô hình 5S. Đây là tiền đề nền tảng để các bệnh viện xây dựng 5S tại đơn vị mình. Nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, xây dựng cơ sở vật chất để đảm bảo môi trường xanh sạch đẹp, cải thiện chất lượng dịch vụ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân dân.
Tại bệnh viện Nhi Thanh Hóa, đây là một trong những đơn vị luôn đi đầu trong các đổi mới, cải tiến phương thức làm việc để tạo môi trường tốt nhất trong công tác khám chữa bệnh. Ngay khi nhận được công văn chỉ đạo từ Sở Y tế, bệnh viện đã triển khai và có những kết quả đáng khích lệ. Đặc biệt, để nhằm nâng cao tính ứng dụng thực tiễn tốt nhất, ngoài hội nghị tập huấn do Sở Y tế đã tổ chức thì bệnh viện còn mời cán bộ của Viện Năng suất Việt Nam tổ chức khóa đào tạo về cải tiến chất lượng bệnh viện và thực hành 5S cụ thể cho toàn bộ lãnh đạo, cán bộ nhân viên ngay tại bệnh viện. Nhờ vậy, khi từng cá nhân đã hiểu rõ thì vấn đề triển khai 5S tại đây đã bớt đi sự lúng túng mà thay vào đó đã cho thấy ngay hiệu quả rõ rệt.

Mô hình 5S được thực hiện bài bản tại Bệnh viện đa khoa huyện Nga Sơn (Ảnh: Hoài Thu)

Song song với 5S, tiêu chí Bệnh viện xanh- sạch- đẹp luôn luôn có mối quan hệ hữu cơ với nhau. Nếu tiêu chí này đã đạt được thì chứng tỏ 5S đã được thực hiện có hiệu quả. Tại Thanh Hóa, bệnh viện đa khoa huyện Nga Sơn là đơn vị đầu tiên trên địa bàn tỉnh đạt được tiêu chí này. Trước khi Sở Y tế có buổi tập huấn 5S cho các đơn vị cơ sở thì bệnh viện huyện Nga Sơn đã cho các bác sỹ, nhân viên của mình đi học hỏi tại Hà Nội. Xác định yếu tố quyết định sự thành công của 5S bao gồm: Cam kết của lãnh đạo cao nhất, vai trò của cán bộ quản lý các phòng ban, tổ, nhóm, sự nỗ lực tham gia của mọi người, việc triển khai cải tiến được thực hiện liên tục, hàng ngày. Cho nên, việc thực hiện 5S tại đây luôn được ban lãnh đạo bệnh viện phổ biến nhất quán xuống toàn thể từng cá nhân. Theo ông Trần Văn Minh- Giám đốc bệnh viện thì: “ Bệnh viện Nga Sơn làm 5S không hề tốn kém về kinh phí. Mà xây dựng tư tưởng văn hóa tự chủ đến từng khoa phòng. Chúng tôi thay đổi cung cách làm việc, tự mình thay đổi để khách hàng đến với mình”.

Còn ở bệnh viện Đa khoa huyện Đông Sơn, sau khi triển khai hiệu quả "5S" đã có những cải thiện theo hướng tích cực như không gian khang trang, sạch sẽ, vị trí các khoa, phòng được bố trí hợp lý, khoa học. Hệ thống bảng, biển được trang bị đồng bộ theo bộ nhận dạng thương hiệu; hệ thống vạch màu chỉ dẫn tới các khu vực khám bệnh hay hệ thống biển cảnh báo đặt đúng nơi quy định, tạo sự thuận tiện cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân, rút ngắn quá trình di chuyển, thăm khám.Khi thực hiện đúng 5S, nhân viên y tế góp phần nâng cao chất lượng phục vụ của bệnh viện, chi phí khám chữa bệnh của bệnh nhân hợp lý hơn, thời gian điều trị có thể ngắn hơn, mang lại sự hài lòng của bệnh nhân cho bệnh viện. Đồng thời chỉ tiết kiệm được sức lực cho nhân viên y tế. Giúp họ sau giờ làm việc vẫn còn sức khỏe tốt, tinh thần sảng khoái để tham gia các hoạt động giải trí, chăm sóc gia đình tốt hơn.

Bên cạnh những bệnh viện bước đầu đã đạt được một số kết quả tốt, cũng là đơn vị đã triển khai 5S xuống một số khoa, phòng, nhưng bệnh viện đa khoa huyện Như Thanh lại không có nhiều điều kiện thuận lợi để phát huy như các đơn vị khác. Theo đánh giá, phần lớn cơ sở vật chất của đơn vị này đã xuống cấp một phần hoặc không còn phù hợp với chức năng, hệ thống xử lý chất thải hoạt động kém hiệu quả. Về trang thiết bị vẫn còn thiếu so với nhu cầu phát triển và chưa đáp ứng được nhu cầu KCB ngày càng cao của người dân, hơn nữa, nhân lực y tế tại đây thiếu về số lượng. Trao đổi với PV về những khó khăn mà đơn vị đang gặp phải, ông Đoàn Mạnh Huân- Giám đốc bệnh viện đã thẳng thắn cho biết: “Vấn đề về cơ sở vật chất của BV đã xuống cấp, cùng với thiếu thốn trang thiết bị đã là rào cản lớn khiến quá trình thực hiện 5S tại đây có hiệu quả chưa nhiều. Để đạt được thành công điều này, thì trong thời gian tới, phía bệnh viện sẽ cần có sự nỗ lực rất lớn, nhằm cải thiện cũng như khắc phục các khó khăn”.

Dù còn 5S còn khá mới mẻ khi được áp dụng thực tế xuống các bệnh viện. Nhưng đây là xu hướng mà dù khó khăn hay có thuận lợi bước đầu đến đâu thì các đơn vị cũng cần có sự nỗ lực để thực hiện. Trong đó, phát triển đội ngũ cán bộ có kiến thức và kỹ năng trong việc triển khai áp dụng và đánh giá thực hành 5S theo các yêu cầu trong “Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện Việt Nam” cần được các Bệnh viện và cơ sở khám chữa bệnh chú trọng và đẩy mạnh công tác đào tạo. Nguồn nhân lực này sẽ được coi là “hạt nhân” trong việc triển khai và duy trì 5S tại các đơn vị và góp phần lan tỏa văn hóa 5S ra toàn ngành y tế Thanh Hóa nói chung.

                                                                                           Hoài Thu