Năm 2024 chứng kiến sự bứt phá của ngành xây dựng và hạ tầng, với doanh thu và lợi nhuận đều tăng trưởng ấn tượng. Sự gia tăng đầu tư công, dòng vốn FDI kỷ lục và môi trường lãi suất thấp đã tạo động lực lớn cho doanh nghiệp trong ngành. Đà phục hồi này dự báo sẽ tiếp tục duy trì trong năm 2025, khi nhu cầu xây dựng và phát triển hạ tầng vẫn ở mức cao.
Theo đánh giá của Công ty Cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Ratings), các công ty xây dựng thuộc phạm vi theo dõi đạt mức tăng trưởng tổng doanh thu 15% và lợi nhuận sau thuế 44% so với cùng kỳ năm trước (YoY).

Sự phục hồi này chủ yếu nhờ vào tăng trưởng doanh thu và biên lợi nhuận từ hoạt động xây dựng, đặc biệt trong các phân khúc xây dựng công nghiệp và hạ tầng. Bên cạnh đó, chi phí lãi vay giảm cùng với đóng góp từ các hoạt động kinh doanh khác, bao gồm ghi nhận doanh thu từ các dự án bất động sản và thanh lý tài sản, cũng đóng vai trò quan trọng thúc đẩy kết quả kinh doanh.
Cụ thể, năm 2024 đánh dấu sự tăng trưởng mạnh mẽ của giá trị giải ngân đầu tư công và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), lần lượt đạt 660.000 tỷ đồng (+4% YoY) và 25,35 tỷ USD (+9,4% YoY). Điều này tạo ra động lực quan trọng cho nhu cầu xây dựng, đồng thời giúp cải thiện biên lợi nhuận gộp trung bình của ngành lên 8,2%, so với mức 7,4% của năm 2023.
Môi trường lãi suất thấp và sự ổn định trong tổng nợ (+3% YoY) đã mang lại lợi ích đáng kể cho các công ty xây dựng, giúp tổng chi phí lãi vay giảm 14% YoY. Nhờ đó, khả năng trả nợ được cải thiện đáng kể, với tỷ lệ Nợ/EBITDA trung bình giảm từ 6,0x xuống 5,3x, trong khi tỷ lệ bao phủ lãi vay tăng từ 1,5x lên 2,7x. Tuy nhiên, dòng tiền hoạt động vẫn chịu nhiều biến động.
Nhóm chuyên gia của VIS Ratings cũng nhìn nhận, năm 2024 đánh dấu sự phục hồi đáng kể của ngành Xây dựng về doanh thu, lợi nhuận và khả năng trả nợ. Các động lực tăng trưởng trong các phân khúc xây dựng công nghiệp và hạ tầng sẽ tiếp tục duy trì tốt vào năm 2025, cùng với sự gia tăng trong xây dựng bất động sản dân dụng sau khi hoạt động phát triển dự án mở rộng kể từ nửa cuối năm 2024. Do đó, kết quả tài chính của các công ty xây dựng sẽ tiếp tục được cải thiện vào năm 2025.
Bên cạnh đó, một số dự án trọng điểm, như: Cao tốc Bắc - Nam (Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Diễn Châu - Bãi Vọt), đường cao tốc liên tỉnh (Tân Phú - Bảo Lộc) và các dự án mở rộng cảng biển (Chu Lai, Lạch Huyện) đã hoàn thành trước tiến độ, góp phần củng cố dòng tiền cho các doanh nghiệp hạ tầng. Đồng thời, 30 doanh nghiệp hạ tầng niêm yết có doanh thu cao nhất trong ngành đã tăng vốn chủ sở hữu thêm 8% thông qua phát hành cổ phiếu nhằm giảm nợ và tài trợ cho chi phí đầu tư.

Cũng theo nhận định của Công ty Chứng khoán FPT, nguồn công việc của nhóm doanh nghiệp xây dựng hạ tầng trong năm 2025 duy trì khả quan nhờ tiếp tục thực hiện các hợp đồng ký kết từ giai đoạn 2022 - 2023 và khởi công các gói thầu mới trong năm 2025, trong bối cảnh kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 tăng 18% so với năm trước, đạt 790.000 tỷ đồng.
Tương tự, ông Nguyễn Văn Hách, Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng BQT Hà Nội cũng nhìn nhận, để mảng xây dựng tư nhân phát triển, phải kết hợp giữa các chính sách hỗ trợ của Nhà nước với các giải pháp tiền tệ, tín dụng, cung ứng vốn đi đôi với nâng cao chất lượng, sự nỗ lực của doanh nghiệp sẽ quyết định sự phát triển bền vững của thị trường trong tương lai.
Nhận định về triển vọng năm 2025, ông Nguyễn Lý Thanh Lương, Trưởng nhóm Phân tích tại VIS Ratings, chia sẻ: "Lợi nhuận và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp hạ tầng đã được cải thiện đáng kể, trong khi mức nợ được duy trì ổn định trong năm 2024. Chúng tôi kỳ vọng năm 2025 sẽ tiếp tục là một năm tăng trưởng mạnh đối với các công ty hạ tầng. Chính phủ có kế hoạch tăng đầu tư công thêm 32% vào năm 2025, sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án hạ tầng và tạo ra dòng tiền mới cho các doanh nghiệp trong ngành.
Dưới các chính sách của chính phủ để thúc đẩy bằng nhiều chính sách chính tăng trưởng GDP cao hơn trong năm 2025, nhu cầu vận tải sẽ tăng trưởng tích cực, hỗ trợ tăng trưởng doanh thu và cải thiện hiệu quả tài chính của các doanh nghiệp hạ tầng trong năm tới”.
Tuấn Ngọc
























