Sau hơn 5 năm triển khai, chương trình OCOP đã tạo sức bật mạnh mẽ cho kinh tế nông thôn Phú Thọ. Đến nay, toàn tỉnh có 593 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 5 sản phẩm được công nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia. Các sản phẩm tiêu biểu như chè xanh Long Cốc, mật ong Phù Ninh, nấm và đông trùng hạ thảo Tam Đảo, bánh chưng đất Tổ… đã trở thành những thương hiệu nông sản đặc trưng của địa phương.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Phú Thọ, giá trị hàng hóa của các sản phẩm OCOP đã tăng 15–20% so với trước khi được chứng nhận, góp phần đáng kể vào thu nhập của người dân. Nhiều hợp tác xã, hộ sản xuất chuyển từ làm nhỏ lẻ sang mô hình chuyên nghiệp, ứng dụng công nghệ cao, chú trọng chất lượng, mẫu mã và xây dựng thương hiệu.
Điểm đặc biệt trong chiến lược phát triển của Phú Thọ là gắn kết chặt chẽ sản phẩm OCOP với hoạt động du lịch. Bởi lẽ, du lịch không chỉ mang lại lượng khách tiêu thụ lớn mà còn giúp quảng bá sản phẩm một cách tự nhiên, sinh động và hiệu quả.
Trong 9 tháng năm 2025, Phú Thọ ước đón khoảng 12,15 triệu lượt khách, doanh thu du lịch đạt hơn 12.300 tỷ đồng - con số ấn tượng cho thấy tiềm năng lớn khi du lịch và OCOP cùng song hành.
Nhiều mô hình đã chứng minh tính hiệu quả rõ rệt. Hợp tác xã Nấm Tam Đảo (huyện Tam Nông) là một ví dụ tiêu biểu. Tận dụng khí hậu mát mẻ vùng núi, đơn vị đầu tư công nghệ nuôi trồng hiện đại, kết hợp sản xuất nấm, đông trùng hạ thảo với du lịch trải nghiệm. Du khách được trực tiếp tham quan quy trình nuôi trồng, thử sản phẩm và đổi voucher giảm giá du lịch khi mua hàng. Chỉ riêng năm 2024, mô hình này đã đón hơn 12.000 lượt khách tham quan, giúp doanh thu tăng gần gấp đôi so với trước.
Tại xã Vĩnh Tường, Nông trại Đào Gia Trang cũng đang chuyển đổi mạnh mẽ từ sản xuất nông nghiệp thuần túy sang mô hình du lịch sinh thái. Với diện tích 2 ha nhà kính trồng rau, dâu tây, cà chua, trang trại mở cửa cho khách trải nghiệm thu hoạch nông sản, tìm hiểu kỹ thuật canh tác sạch. Mỗi tháng, nơi đây đón hàng trăm lượt khách, trong đó nhiều đoàn học sinh và khách nội tỉnh.
Những mô hình này cho thấy, việc gắn OCOP với du lịch không chỉ giúp sản phẩm “bán được hàng” mà còn khiến du khách nhớ đến vùng đất - con người Phú Thọ, khơi dậy lòng tự hào và tinh thần “người Việt dùng hàng Việt”. 
Đặc biệt, Phú Thọ đang hướng đến xây dựng thương hiệu OCOP “xanh” – thân thiện với môi trường và bền vững lâu dài. Tỉnh đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích các chủ thể sản xuất chuyển đổi sang canh tác hữu cơ, bao bì thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng. Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã đã đầu tư công nghệ mới, áp dụng truy xuất nguồn gốc điện tử và chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP để mở rộng thị trường.
Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh số hóa và thương mại điện tử, đưa các sản phẩm OCOP lên sàn Postmart, Voso, Shopee… giúp sản phẩm không chỉ bán tại điểm du lịch mà còn vươn xa đến thị trường cả nước và xuất khẩu.
Tuy vậy, hành trình phát triển vẫn còn nhiều thách thức. Số lượng sản phẩm đạt hạng 5 sao còn hạn chế, chất lượng chưa đồng đều, năng lực marketing và quản lý của một số hợp tác xã còn yếu, trong khi hạ tầng du lịch nông thôn và dịch vụ đi kèm chưa đồng bộ. Để khắc phục, Phú Thọ đã xây dựng kế hoạch phát triển OCOP giai đoạn 2025–2030 với mục tiêu nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng cường xúc tiến thương mại, đào tạo kỹ năng du lịch cộng đồng cho người dân, đồng thời hình thành các tuyến “tour OCOP” kết nối với những điểm đến nổi tiếng như Đền Hùng, suối khoáng Thanh Thủy, vườn chè Long Cốc hay các làng nghề truyền thống.
Không chỉ là câu chuyện phát triển kinh tế, chương trình OCOP gắn với du lịch ở Phú Thọ còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Mỗi sản phẩm OCOP đều chứa đựng tinh hoa, nghề truyền thống và bàn tay khéo léo của người dân địa phương. Khi du khách đến Phú Thọ, họ không chỉ mang về đặc sản, mà còn mang theo những câu chuyện, ký ức và tình cảm với vùng đất Tổ linh thiêng, nơi hội tụ tinh thần cần cù, hiếu khách và sáng tạo.
Trong dòng chảy phát triển hiện nay, mô hình “OCOP gắn với du lịch” chính là hướng đi thông minh, bền vững mà Phú Thọ đang theo đuổi. Khi sản phẩm địa phương trở thành cầu nối với du khách, và du lịch trở thành kênh lan tỏa thương hiệu vùng miền, Phú Thọ không chỉ phát triển kinh tế nông thôn mà còn khẳng định bản sắc riêng - xứng đáng là “vùng đất Tổ của cả nước”.
Hà Trần
