Đáng nói, tại địa điểm được chọn để xây dựng nhà máy lại xuất hiện những vỉa than vô cùng lớn, khiến dư luận không khỏi hoài nghi về việc: Có hay không sự “đi đêm” giữa chính quyền và DN; lợi dụng việc phê duyệt xây dựng dự án để khai thác các vỉa than này?
UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt dự án "ngồi" trên mỏ than trữ lượng hàng nghìn tấn?
Dư luận hoài nghi
Trước đó, căn cứ quy định của Luật Đất đai 2013; quy định về hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, xét đề xuất của Giám đốc Sở TN&MT, ngày 16/6/2016, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số: 1813/QĐ-UBND cho Công ty TNHH Viễn Đông thuê 61.079 m2 đất (giai đoạn 1).
Đến ngày 30/8/2016, tỉnh Quảng Ninh tiếp tục có Quyết định số: 2805/QĐ-UBND cho Công ty TNHH Viễn Đông thuê 91.327,7 m2 (giai đoạn 2); hình thức thuê đất trả tiền hàng năm để xây dựng Nhà máy xử lý rác thải tại xã Tràng Lương, thị xã Đông Triều; thời gian thuê đất 50 năm kể từ ngày có quyết định thuê đất đến ngày 09/3/2066.
Quyết định cho Công ty TNHH Viễn Đông thuê đất của UBND tỉnh Quảng Ninh
Theo đó, tỉnh Quảng Ninh giao Sở TN&MT ký hợp đồng thuê đất với Công ty Viễn Đông theo quy định; đồng thời chỉ đạo Phòng TN&MT TX. Đông Triều phối hợp với xã Tràng Lương xác định mốc giới cụ thể và giao đất trên thực địa. Đơn vị thuê đất có trách nhiệm quản lý, sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai, đồng thời khẩn trương giải quyết việc thỏa thuận GPMB phần diện tích còn lại để đảm bảo sử dụng đất theo đúng quy hoạch được duyệt.
Với tổng diện tích cả hai giai đoạn là trên 150.000 m2, khi nhà máy xử lý rác thải đi vào hoạt động có ý nghĩa rất lớn trong việc thu gom xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn TX. Đông Triều.
Tuy nhiên, với việc UBND TX. Đông Triều lựa chọn địa điểm cho Công ty TNHH Viễn Đông thuê đất xây dựng Nhà máy xử lý nước thải trên đỉnh núi - đầu nguồn cung cấp nước sạch cho hàng trăm hộ dân thôn Trung Lương, khiến dư luận không bức xúc, hoài nghi về bản chất thực sự của dự án?
Ông Bùi Thượng Táy, Trưởng thôn Trung Lương nói về sự bất cập của việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy
Đáng nói, tại vị trí xây dựng nhà máy này lại xuất lộ 2 vỉa than 24 và vỉa 25, khiến dư luận nghi ngờ về việc "có hay không lợi ích nhóm giữa chính quyền và DN?".
Trao đổi với PV, ông Bùi Thượng Táy, Trưởng thôn Trung Lương cho biết: “Theo quy hoạch dự án xây dựng Nhà máy xử lý rác thải là khoảng 15,5 ha, nhưng khi triển khai chính quyền xã không công khai, họp bàn, lấy ý kiến của người dân. Hầu hết các hộ dân nơi đây đều không đồng tình.
Bởi trên địa bàn TX. Đông Triều, đất vẫn còn rất nhiều, thậm chí có nhiều nơi bằng phẳng phù hợp sao không đặt mà lại đặt trên đỉnh đồi - đầu nguồn nước sạch của dân là không hợp lý. Phản đối chủ trương này, người dân đã nhiều lần kiến nghị lên xã, thị xã... thế những "đâu vẫn vào đó", nhà máy vẫn được khởi công xây dựng trong sự bức xúc của người dân”.
Cũng theo ông Táy: “Nhà máy xử lý rác nằm trên khu vực sườn đồi và rất gần thượng nguồn nhánh cái của sông Trung Lương - nguồn nước duy nhất cấp nước phục vụ người dân trên địa bàn thị trấn Mạo Khê và một số xã lân cận. Do vậy, nếu nhà máy đi vào hoạt động, nước rỉ rác từ nhà máy và bãi tập kết rác rất dễ thẩm xuống, có nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước, nhất là vào mùa mưa.
Từ khi Công ty TNHH Viễn Đông thực hiện việc san lấp, đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống của người dân bởi tiếng ồn, bụi bắm... Đặc biệt, khi nhà máy đi vào hoạt động thì người dân lấy đâu ra nước để sinh hoạt?”.
“Lách luật” để khai thác than trái phép?
Điều khiến dư luận đặc biệt quan tâm đó là khi chủ đầu tư tiến hành san lấp mặt bằng, đã xuất lộ những vỉa than có trữ lượng lớn. Qua kiểm tra, chính quyền địa phương phát hiện chủ đầu tư tự ý mở rộng san lấp ra ngoài quy hoạch, ranh giới đất cho thuê; khai thác và tập kết than tại bãi chứa của một DN khai thác than trên địa bàn.
Bản đồ quy hoạch của Dự án Nhà máy xử lý rác thải
Cụ thể, ngày 15/2/2017, Đảng ủy, UBND xã Tràng Lương cùng Đảng ủy Công ty Than Hồng Thái đã tiến hành kiểm tra tại khu vực bốc, xúc đất, đá hạ cốt mặt bằng nằm trong ranh giới đã được phê duyệt quy hoạch và cho thuê đất, cốt mặt bằng + 203,0m. Tại thời điểm kiểm tra đã xuất hiện lộ than vỉa 24 và vỉa 25. Hiện, Công ty Viễn Đông sử dụng 1 máy xúc, 1 máy khoan Pantea 1100-85DB và 6 xe tải công suất lớn để thi công bốc, xúc mở rộng mặt bằng về phía tây của dự án xử lý rác thải khoảng 5.000 m2.
Trong mặt bằng mở rộng về phía tây, đã xuất hiện lộ than vỉa 24 theo phương từ 25 - 30 (m), chiều dày vỉa 1,8 - 2 (m), qua đối chiếu với quy hoạch và ranh giới cho thấy, mặt bằng mở rộng về phía tây nằm ngoài quy hoạch và ranh giới cho thuê đất. UBND xã Tràng Lương yêu cầu Công ty Viễn Đông dừng ngay việc đào, bốc, xúc đổ thải san gạt mặt bằng ra ngoài quy hoạch và ranh giới cho thuê, báo cáo kịp thời về UBND TX. Đông Triều việc xuất lộ than trong quá trình thi công mặt bằng.
Tiếp đó, đến ngày 24/2/2017, UBND xã Tràng Lương phối hợp với Phòng TN&MT, Công an TX. Đông Triều, Công ty Than Hồng Thái tiến hành kiểm tra hiện trường dự án nhà máy xử lý rác thải. Tại thời điểm kiểm tra, lúc 15 giờ ngày 24/2/2017, có khoảng 4.700 m3 (than) được tập kết tại bãi chứa nằm trong ranh giới đã được UBND tỉnh Quảng Ninh cho Công ty Than Hồng Thái - TKV thuê. Đến thời điểm này, Công ty Viễn Đông vẫn chưa cắm mốc ranh giới dự án nhà máy xử lý rác thải. UBND xã Tràng Lương yêu cầu Công ty Viễn Đông dừng thi công tại các vị trí đã xuất lộ vỉa than và không di dời phần than đã xuất lộ ra, không để thất thoát tài nguyên ra khỏi khai trường.
Ngoài ra, Công ty TNHH Viễn Đông còn vận chuyển đất đá thải đổ ra ngoài ranh giới được giao tại thửa đất rừng trồng cây lấy gỗ của hộ ông Vi Văn Lâm và hộ ông Vi Văn Lèo với diện tích khoảng 3.000 m2.
Báo cáo của UBND xã Thanh Lương
Trao đổi với phóng viên, ông Tạ Văn Mai, Chủ tịch UBND xã Tràng Lương cho biết: “Tỉnh Quảng Ninh đã chấp thuận cho Công ty TNHH Viễn Đông tổ chức triển khai thực hiện dự án, sau khi đưa máy móc lên san lấp thì đến tháng 2/2017, xuất lộ than. Chính quyền xã đã có văn bản đình chỉ và yêu cầu Công ty TNHH Viên Đông dừng ngay việc bốc xúc và làm đúng trong ranh giới thuê đất để thực hiện xây dựng nhà máy xử lý rác thải. Chúng tôi vẫn theo dõi, giám sát và báo cáo thường xuyên các hoạt động của Công ty TNHH Viễn Đông lên cấp trên. Hiện nay, Công ty TNHH Viễn Đông đang có văn bản đề xuất tỉnh cho đơn vị này tận thu để vận chuyển đi theo đúng quy trình, tuy nhiên tỉnh chưa chấp thuận”.
Phát hiện mỏ than lớn, Công ty TNHH Viễn Đông không báo cáo chính quyền mà tự ý khai thác
Theo quy định, việc xây dựng dự án đều phải qua nghiên cứu, khảo sát, đánh giá, thẩm định, cho ý kiến... của nhiều sở, ban, nghành. Tuy nhiên, vì sao, vị trí xây dựng Nhà máy xử lý rác thải của Công ty TNHH Viễn Đông lại “ngồi” trên 2 vỉa than có trữ lượng lớn lên tới hàng nghìn tấn mà cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh không biết? Đến khi chủ đầu tư tiến hành san lấp mặt bằng mới “phát lộ”? Liệu rằng, đây có phải là một "chiêu bài" lách luật để tận thu nguồn than nói trên?
Theo ghi nhận của PV, dù đã bị chính quyền yêu cầu dựng thi công, nhưng Công ty TNHH Viễn Đông vẫn tiếp tục tiến hành san lấp mặt bằng, tận thu được một khối lượng than rất lớn từ vỉa 24, vỉa 25 và di dời ra ngoài ranh giới xây dựng dự án.
Dưới đây là một số hình ảnh PV ghi nhận về hoạt động san lấp mặt bằng của Công ty TNHH Viễn Đông (ngày 5/4):
Trước thực trạng trên, đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh cùng các cơ quan chức năng liên quan sớm vào cuộc làm xác minh, rõ vụ việc. Đồng thời làm rõ có hay không việc Công ty TNHH Viễn Đông đang núp bóng dự án, "lách luật" để khai thác khoáng sản trái phép?
Thương hiệu & Công luận sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.
Nhóm PV
