Sáng 1/11, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH)
Cụ thể, tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo tiếp thu, rà soát kỹ nội dung dự thảo Luật với các quy định của pháp luật hiện hành; nghiên cứu, bổ sung, hoàn chỉnh dự thảo Luật bảo đảm bao quát, tương thích giữa phạm vi điều chỉnh với nội dung trong dự thảo Luật.
Đối với hoạt động CNCH giao cho lực lượng quân đội đảm nhiệm đã được quy định cụ thể tại các văn bản pháp luật có liên quan như Luật Phòng thủ dân sự, Luật Phòng, chống thiên tai...; hoạt động CNCH do Luật này điều chỉnh chỉ bao gồm các tình huống như cháy và các tai nạn, sự cố diễn ra thường ngày chưa đến mức áp dụng cấp độ phòng thủ dân sự, cấp độ rủi ro thiên tai theo quy định của pháp luật có liên quan và giao cho lực lượng PCCC và CNCH chủ trì phối hợp với các lực lượng khác có liên quan thực hiện.
Về trách nhiệm PCCC và CNCH, dự thảo luật đã bổ sung, quy định rõ trách nhiệm của từng đối tượng trong hoạt động PCCC, CNCH, bao gồm: Trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở; chủ phương tiện giao thông; người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, chủ phương tiện, cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động xây dựng công trình, sản xuất, lắp ráp, đóng mới, hoán cải phương tiện giao thông; chủ hộ gia đình, cá nhân và các trường hợp cho thuê, mượn, ở nhờ nhà ở và thể hiện cụ thể tại các khoản tương ứng của Điều 7 dự thảo Luật đã tiếp thu, chỉnh lý.
Về phòng cháy, dự thảo Luật đã tách Điều 17 về Phòng cháy đối với nhà ở thành 02 điều gồm 01 điều về Phòng cháy đối với nhà ở (Điều 19) và 01 điều về Phòng cháy đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh (Điều 20); đồng thời phân loại, bổ sung quy định đầy đủ, phù hợp hơn đối với hai loại hình này; bổ sung đầy đủ các quy định về phòng cháy đối với cơ sở và thể hiện cụ thể tại Điều 22 dự thảo Luật đã tiếp thu, chỉnh lý. Tiếp thu, chỉnh lý bao quát các quy định về bảo đảm an toàn PCCC trong lắp đặt, sử dụng điện cho sinh hoạt, cho sản xuất để bảo đảm tính khả thi, không chồng chéo với quy định của pháp luật hiện hành.
Về quy định kinh doanh dịch vụ PCCC, Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với các ý kiến trên là cần phải thực hiện chủ trương của Đảng về việc “đẩy mạnh xã hội hóa công tác phòng cháy, chữa cháy”, tạo điều kiện thông thoáng hơn nữa cho cơ sở, doanh nghiệp trong hoạt động tư vấn, thiết kế, thi công, sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh phương tiện, thiết bị phòng cháy chữa cháy, khuyến khích cá nhân, tổ chức tham gia các hoạt động PCCC và CNCH. Do vậy, để tiếp thu ý kiến ĐBQH và tạo sự thống nhất trong hệ thống pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo bỏ quy định kinh doanh dịch vụ PCCC là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện trong dự thảo Luật này, đồng thời đề nghị sửa đổi Luật Đầu tư số 61/2020/QH14 nhằm bỏ quy định này tại mục số 11 Phụ lục IV của Luật Đầu tư.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã tiếp thu, chỉnh lý và bổ sung các quy định về nguồn tài chính và bảo đảm điều kiện cho hoạt động PCCC và CNCH, thiết kế lại điều khoản chuyển tiếp, tách riêng một điều quy định về xử lý đối với các cơ sở, công trình không bảo đảm yêu cầu về PCCC được đưa vào sử dụng trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành…
Bổ sung cơ quan kiểm lâm là lực lượng chuyên ngành về phòng cháy, chữa cháy rừng
Nêu quan điểm về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, đại biểu Hà Sỹ Huân, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Đề nghị Ban soạn thảo bổ sung cơ quan kiểm lâm là lực lượng chuyên ngành vào công tác phòng cháy, chữa cháy rừng…
Theo đó, tại khoản 20, đại biểu Hà Sỹ Huân đề nghị bổ sung “cơ quan Kiểm lâm” và viết lại thành: “Cơ quan quản lý chuyên ngành là cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về một lĩnh vực nhất định liên quan đến phòng cháy, chữa cháy gồm: cơ quan Công an, cơ quan Kiểm lâm, cơ quan chuyên môn về xây dựng và cơ quan đăng kiểm”. Việc bổ sung này nhằm thống nhất với quy định tại Điều 103 Luật Lâm nghiệp năm 2017: “Kiểm lâm là tổ chức có chức năng quản lý, bảo vệ rừng, bảo đảm chấp hành pháp luật về lâm nghiệp; là lực lượng chuyên ngành về phòng cháy và chữa cháy rừng”.
Về thẩm định thiết kế về phòng cháy và chữa cháy (Điều 16), tại điểm d khoản 1 quy định: “Cơ quan Công an tổ chức thẩm định nội dung quy định tại điểm e, điểm g khoản 1 và điểm d khoản 3 Điều 15 của Luật này đối với thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở của công trình, phương tiện giao thông thuộc diện phải thẩm định thiết kế về phòng cháy và chữa cháy”.
Theo quy định trên, cơ quan Công an chỉ thẩm định đối với thiết kế sau thiết kế cơ sở, không còn bước cho ý kiến đối với giai đoạn chuẩn bị đầu tư (lập báo cáo nghiên cứu khả thi). Do vậy sẽ xảy ra trường hợp phải điều chỉnh dự án hoặc điều chỉnh chủ trương đầu tư khi cơ quan Công an có ý kiến thẩm định chưa đảm bảo theo tiêu chuẩn quy chuẩn về phòng cháy, chữa cháy. Điều này sẽ làm phát sinh các thủ tục điều chỉnh, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.
Mặt khác, theo nội dung của quy định trên chưa có quy định về phòng cháy, chữa cháy đối với các công trình, dự án đầu tư xây dựng chỉ cần lập Báo cáo kinh tế - kỹ thuật theo Luật Xây dựng thuộc đối tượng thẩm định về phòng cháy, chữa cháy. Vì thế, đại biểu Hà Sỹ Huân đề nghị xem xét bổ sung nội dung thẩm định của cơ quan Công an đối với bước chuẩn bị dự án (bước lập Báo cáo nghiên cứu khả khi đầu tư xây dựng) và thẩm định đối với công trình, dự án chỉ yêu cầu lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng khi thuộc đối tượng thẩm định về phòng cháy, chữa cháy cho đầy đủ.
Rà soát kỹ lưỡng, bổ sung thành tố kinh tế vào trong dự thảo Luật
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Dương Khắc Mai, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông đánh giá cao Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp thu, chỉnh lý, bổ sung nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7 và Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách.
Về vấn đề cụ thể, đại biểu chỉ rõ thực tế, các năm qua, số lượng vụ cháy không ngừng gia tăng, đặc biệt là đám cháy xảy ra ở khu dân cư đông người ngày càng nguy hiểm khi dễ dàng lan rộng; hậu quả cháy gây nổ, thiệt hại về người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân và kéo theo nhiều hệ lụy. Có thể thấy, để dập tắt đám cháy cần huy động rất nhiều lực lượng, phương tiện tham gia, trước mắt là nguồn chi từ ngân sách nhà nước và sau đó tổ chức cấp cứu người bị nạn, huy động giúp đỡ người thiệt hại ổn định đời sống, kịp thời phục vụ sản xuất và nhiều vấn đề khác nhằm khắc phục hậu quả cháy...
Đại biểu cho rằng, nếu đám cháy lớn như cháy rừng, cháy, nổ kho nguyên liệu thì mức độ ảnh hưởng sẽ là cấp số nhân đối với nền kinh tế địa phương, quốc gia. Do đó, tại khoản 1 Điều 2 về Giải thích từ ngữ cần bổ sung thành tố kinh tế vào hậu quả của “cháy” như sau: “Cháy là phản ứng hóa học có tỏa nhiệt, phát ra ánh sáng hoặc khói, nếu không kiểm soát được sẽ gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại về người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân, ảnh hưởng đến kinh tế, môi trường, an ninh, trật tự”. Đại biểu cũng đề nghị rà soát lại toàn văn dự thảo Luật để bổ sung thành tố kinh tế này.
Tại Điều 20 quy định về phòng cháy đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh, đại biểu đề nghị cần xem xét lại quy định này theo hướng khuyến khích hoặc nếu thực hiện phải có lộ trình hợp lý vì chưa thực sự phù hợp với điều kiện thực tiễn.
Cần có sự phân công rõ ràng trách nhiệm trong công tác phòng cháy, chữa cháy
Phát biểu tại Phiên họp, đại biểu Nguyễn Minh Tâm, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình:bày tỏ cơ bản đồng tình với các nội dung của Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; đồng thời cho rằng dự thảo Luật lần này đã thể hiện được tinh thần đổi mới trong tư duy xây dựng Luật. Theo đó, dự thảo Luật chỉ mang tính chất khung, còn quy định chi tiết sẽ giao cho Chính phủ…
Quan tâm đến nội dung về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong hoạt động phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, đại biểu cho biết, Điểu 7 của dự thảo Luật đang quy định người đứng đầu cơ sở có trách nhiệm thành lập, duy trì hoạt động Đội phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ cơ sở hoặc Đội phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chuyên ngành hoặc phân công người thực hiện nhiệm vụ phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ trong phạm vi quản lý theo quy định của pháp luật.
Trong khi đó, tại Điều 22 quy định về điều kiện an toàn phòng cháy đối với cơ sở cũng yêu cầu phải thành lập lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cũng nạn, cứu hộ cơ sở hoặc lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cơ sở chuyên ngành theo quy định của pháp luật. Đồng thời tại khoản 4, Điều 37 quy định Chính phủ quy định cơ sở phải thành lập Đội phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ cơ sở, cơ sở phải thành lập Đội phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chuyên ngành.
Theo đại biểu, giữa các quy định của dự thảo Luật chưa có sự thống nhất, chưa rõ ràng trường hợp nào thì cơ sở chỉ cần phân công người thực hiện nhiệm vụ phòng cháy, chữa cháy và cũng nạn, cứu hộ mà không cần thành lập Đội phòng cháy, chữa cháy và cũng nạn, cứu hộ cơ sở, Đội phòng cháy, chữa cháy và cũng nạn, cứu hộ chuyên ngành. Do đó, Cơ quan chủ trì soạn thảo cần rà soát, chỉnh lý các quy định này để bảo đảm tính thống nhất…
Về ngân sách nhà nước bảo đảm cho hoạt động phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Điều 50), đại biểu cho biết, theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 38 của Luật Ngân sách nhà nước, lĩnh vực “quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội” là một trong những nhiệm vụ chi thường xuyên của ngân sách địa phương. Công tác phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ cũng là một trong các nội dung thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh. Do đó, đại biểu cho rằng, không cần thiết phải quy định “trong nhiệm vụ chi ngân sách quốc phòng và an ninh hằng năm của Ủy ban nhân dân các cấp phải có nội dung bảo đảm cho công tác phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ” tại khoản 1 Điều 50 của dự thảo Luật. Đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc quy định này.
Ngoài ra, đại biểu lưu ý, dự thảo Luật có nhiều nội dung giao Chính phủ quy định cụ thể, chi tiết. Vì vậy, để đảm bảo khi Luật có hiệu lực thi hành sẽ áp dụng được ngay, đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo chuẩn bị sớm dự thảo Nghị định quy định chi tiết và ban hành để có hiệu lực cùng thời điểm với Luật theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Bổ sung trách nhiệm của các bên liên quan trong quá trình thi công công trình xây dựng
Về tên gọi của luật, đại biểu Trần Đình Chung,Đoàn ĐBQH TP. Đà Nẵng: Thống nhất cao với tên gọi Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, đảm bảo bao quát phạm vi luật điều chỉnh và phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, tính hợp Hiến, tính thống nhất với hệ thống pháp luật, tính khả thi và không chồng chéo với các hoạt động phòng chống, khắc phục sự cố thiên tai, thảm họa theo Luật Phòng thủ dân sự, Luật Phòng chống thiên tai, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Luật Hàng hải Việt Nam.
Đại biểu cũng thống nhất với chủ trương giao Chính phủ ban hành các danh mục dự án, công trình phương tiện giao thông thuộc diện phải thẩm định thiết kế về phòng cháy, chữa cháy của cơ quan công an, cơ quan chuyên môn về xây dựng và cơ quan đăng kiểm.
Tại Điều 18 về phòng cháy đối với công trình xây dựng trong quá trình thi công, đại biểu cho rằng, công trình xây dựng trong quá trình thi công phải đảm bảo điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy, nhưng dự thảo chưa nêu trách nhiệm của các bên liên quan. Do vậy, cần bổ sung trách nhiệm phòng cháy, chữa cháy của các bên liên quan trong quá trình thi công, gồm: chủ cơ sở, cá nhân, đơn vị thi công, tư vấn giám sát và thẩm định thiết kế. Đại biểu cũng đề nghị bổ sung thêm một khoản 5 vào Điều 18: Chủ cơ sở, cá nhân, đơn vị thi công giám sát và thẩm duyệt thiết kế chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát trong quá trình xây dựng, đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy. Điều này cũng phù hợp với khoản 2, Điều 15 quy định đối với công trình tạm phải có các giải pháp thiết kế về phòng cháy, chữa cháy phù hợp với công năng, đặc điểm của công trình.
PV (lược ghi)
