Hội đồng Quản trị của CTCP Tập đoàn Hoa Sen (mã chứng khoán HSG trên HoSE) đã thông qua nghị quyết giải thể Công ty Cổ phần Cảng Quốc tế Hoa Sen, có trụ sở chính tại TP. Hồ Chí Minh. Lý do chính thức được nêu rõ là sự suy thoái kinh tế toàn cầu đã làm suy giảm hiệu quả hoạt động của lĩnh vực cảng biển và logistics – một ngành vốn nhạy cảm với biến động thương mại quốc tế, chuỗi cung ứng gián đoạn và chi phí vận tải leo thang. Quyết định này diễn ra chỉ vài ngày trước khi báo cáo tài chính bán niên niên độ tài chính 2025 (đã được soát xét) được công bố, hé lộ thêm chi tiết về "sự tồn tại trên giấy" của công ty con này.
Công ty Cảng Quốc tế Hoa Sen được thành lập vào năm 2019, ngay giữa lúc ngành thép – mảng kinh doanh chủ lực của HSG – đang chìm trong khủng hoảng. Với vốn điều lệ đăng ký 10 tỷ đồng, HSG nắm giữ 49% cổ phần, tương đương 4,9 tỷ đồng. Ngành nghề chính của công ty tập trung vào dịch vụ hỗ trợ vận tải biển, bao gồm đại lý tàu biển, vận tải đường biển, cung ứng và lai dắt tàu, kiểm đếm hàng hóa, logistics tích hợp, khai thuê hải quan. Ngoài ra, danh mục ngành nghề còn mở rộng lên đến khoảng 30 lĩnh vực đa dạng khác, từ môi giới bất động sản, bán lẻ ô tô con, buôn bán nhiên liệu rắn lỏng đến vận tải hành khách (taxi đường bộ, ven biển, thủy nội địa, viễn dương), du lịch lữ hành và vận tải hàng hóa đa phương thức. Ý tưởng mở rộng sang cảng biển dường như xuất phát từ chiến lược đa dạng hóa rủi ro, tận dụng vị thế của HSG trong chuỗi cung ứng thép để tham gia sâu hơn vào logistics – một lĩnh vực then chốt cho xuất nhập khẩu nguyên liệu và sản phẩm thép. Tuy nhiên, theo báo cáo tài chính bán niên 2025 đã soát xét, sau sáu năm hoạt động, HSG vẫn chưa thực hiện bất kỳ khoản góp vốn nào vào doanh nghiệp này, khiến nó trở thành một "dự án ảo" trên giấy tờ, chưa tạo ra bất kỳ dòng tiền hay giá trị gia tăng nào.
Quyết định giải thể không phải là lần đầu tiên HSG rút lui khỏi lĩnh vực cảng biển. Trở ngược về năm 2017, tập đoàn đã thoái toàn bộ 45% vốn góp tại Công ty Cổ phần Tiếp vận & Cảng Quốc tế Hoa Sen Gemadept – một liên doanh được thành lập cùng đối tác chiến lược Gemadept, một trong những nhà khai thác cảng lớn nhất Việt Nam. Giai đoạn đó, HSG cũng đang đối mặt với áp lực tài chính nặng nề từ biến động giá nguyên liệu thép toàn cầu và cạnh tranh gay gắt từ nhập khẩu giá rẻ. Đến năm 2019, tình hình càng tồi tệ hơn khi lợi nhuận sau thuế sụt giảm mạnh, buộc HSG phải thực hiện cơ cấu tổ chức lớn, bao gồm giải thể nhiều chi nhánh và văn phòng đại diện tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Việc thành lập Cảng Quốc tế Hoa Sen có thể được xem là nỗ lực "lội ngược dòng" trong bối cảnh ấy, nhằm tìm kiếm cơ hội mới từ sự bùng nổ thương mại điện tử và nhu cầu logistics hậu đại dịch. Thế nhưng, đại dịch COVID-19 cùng với lạm phát toàn cầu và căng thẳng địa chính trị đã làm tê liệt kế hoạch, biến tham vọng thành gánh nặng hành chính.
Sự thay đổi này nay trở nên hợp lý hơn bao giờ hết, khi HSG đang chứng kiến sự bứt phá ở mảng kinh doanh cốt lõi. Theo báo cáo tài chính, trong ba quý đầu niên độ tài chính 2025 (từ 1/10/2024 đến 30/6/2025), doanh thu thuần đạt 28.181 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận sau thuế ghi nhận 647 tỷ đồng – con số vượt xa kế hoạch cả năm mà ban lãnh đạo đề ra là 400-500 tỷ đồng. Sự tăng trưởng này chủ yếu đến từ nhu cầu thép nội địa phục hồi, giá xuất khẩu ổn định và hiệu quả quản lý chi phí.
Việc giải thể công ty con không chỉ giúp HSG cắt giảm chi phí hành chính không cần thiết mà còn khẳng định cam kết tập trung nguồn lực vào sản xuất và phân phối thép – lĩnh vực mà tập đoàn đã xây dựng vị thế dẫn đầu thị trường Việt Nam với mạng lưới hơn 500 điểm bán lẻ. Trong dài hạn, đây có thể là tín hiệu tích cực cho nhà đầu tư, cho thấy ban lãnh đạo HSG đang linh hoạt điều chỉnh chiến lược để thích ứng với môi trường kinh tế biến động, ưu tiên hiệu quả và lợi nhuận bền vững.
L.T(t/h)
