Sáng 29/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 (Ban Chỉ đạo) chủ trì Hội nghị Tổng kết công tác phòng, chống dịch COVID-19. Hội nghị được kết nối trực tuyến từ điểm cầu Trụ sở Chính phủ tới 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Hội nghị được tổ chức để nhìn lại chặng đường hơn 03 năm nỗ lực chống COVID-19, đại dịch ghi nhận ca bệnh đầu tiên vào cuối tháng 12/2019 tại Vũ Hán, Trung Quốc.
Ngày 30/1/2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố COVID-19 là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế (PHEIC) và đánh giá là đại dịch toàn thế giới ngày 11/03/2020.
Ngày 05/05/2023, sau hơn 03 năm xảy ra đại dịch, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xác nhận COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế; tại thời điểm này thế giới ghi nhận trên 696 triệu trường hợp mắc tại 231 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó có trên 6,9 triệu trường hợp tử vong.
Tính đến nay, cả nước đã ghi nhận trên 11,6 triệu trường hợp mắc, và trên 43 nghìn trường hợp tử vong với tỷ lệ tử vong là 0,37%.
Hội nghị tổng kết của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh đã được kiểm soát tốt nhờ những nỗ lực lớn, những giải pháp quyết liệt, hiệu quả mang tính toàn cầu, toàn dân; kinh tế từng bước phục hồi và phát triển, đời sống người dân trở lại trạng thái bình thường.
Tại Hội nghị, các đại biểu xác định những nguyên nhân và bài học kinh nghiệm đúc rút trong phòng, chống dịch để từ đó chuẩn bị tốt hơn để ứng phó với những sự kiện khẩn cấp y tế cộng đồng; đồng thời, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào các lĩnh vực khác của đời sống kinh tế-xã hội (KTXH).
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định với tinh thần đặt sức khỏe, tính mạng của người dân lên trên hết, trước hết, chúng ta đã vượt qua đại dịch COVID-19, một đại dịch nguy hiểm, có quy mô toàn cầu, gây hậu quả nghiêm trọng, cả về sức khỏe, tính mạng con người và sự phát triển kinh tế-xã hội của các quốc gia trên thế giới.
Việt Nam trở thành một trong những nước "đi sau nhưng về trước" về phòng chống dịch, mở cửa các hoạt động kinh tế-xã hội trong nước từ 11/10/2021 và mở cửa với quốc tế từ 15/03/2022.
Theo Thủ tướng, dù trong phòng chống dịch có nhiều ý kiến khác nhau nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sự quản lý của Nhà nước, sự vào cuộc cả hệ thống chính trị, sự tham gia của người dân, doanh nghiệp, sự ủng hộ, hỗ trợ của bạn bè, đối tác quốc tế, điều quan trọng là chúng ta đã đoàn kết, thống nhất, trên dưới một lòng, làm được những điều tưởng như không làm được, mang lại bình yên cho nhân dân và đưa đất nước tiếp tục phát triển.
Thủ tướng xúc động nhắc lại những thời khắc cam go, vất vả trong phòng, chống dịch. Theo Thủ tướng, chúng ta đã trải qua những thời gian khó khăn nhất với nhiều lo lắng, trăn trở trong tình huống dịch bệnh chưa có tiền lệ, không dự báo được tình hình, khả năng lây lan và độc lực của virus, cũng như hậu quả của việc nhiễm bệnh.
Việc phòng, chống dịch ở thời điểm đó là "vô cùng khó khăn", "khó khăn tứ bề" khi "trong tay không có gì khác", không có vaccine, không có test kit… ngoài hệ thống y tế được thiết lập trong điều kiện bình thường, hệ thống này có thể đáp ứng được yêu cầu trong điều kiện bình thường nhưng không thể đáp ứng trong điều kiện bất thường, khẩn cấp về y tế.
- Tháng 12/2019, thế giới ghi nhận ca mắc COVID-19 đầu tiên (tại thành phố Vũ Hán, Hồ Bắc, Trung Quốc). Ngày 11/03/2020, Tổ chức Y tế Thế giới chính thức tuyên bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu.
- Ngày 23/01/2020, Việt Nam ghi nhận ca mắc COVID-19 đầu tiên.
- Ngày 30/03/2020, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ra ra Lời kêu gọi đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài đoàn kết chống dịch.
- Ngày 31/03/2020, đối mặt với đại dịch nguy hiểm, chưa có tiền lệ, trong khi thông tin hạn chế, chưa có vaccine và thuốc điều trị đặc hiệu, để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của nhân dân, Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị số 16, thực hiện cách ly toàn xã hội trong vòng 15 ngày.
- Ngày 27/04/2021, sau hơn 1 năm chống dịch, chúng ta đối mặt với đợt dịch thứ tư, chủ đạo là biến chủng Delta có độc lực cao, tốc độ lây lan nhanh, xâm nhập sâu trong cộng đồng tại 62/63 tỉnh, thành phố, gây hậu quả rất nặng nề, đặc biệt là tại TP. Hồ Chí Minh. "Đó là những ngày tháng không thể ngủ được", Thủ tướng chia sẻ.
- Ngày 29/07/2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ra Lời kêu gọi lần thứ hai, gửi đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài về công tác phòng, chống đại dịch COVID-19.
- Tháng 07/2021, chúng ta bắt đầu đưa ra công thức chống dịch. Lúc đầu, công thức chỉ gồm có 5K+vaccine", song đây vẫn là việc rất có ý nghĩa, đánh dấu việc chuyển hướng từ chống dịch bằng biện pháp hành chính sang chống dịch bằng biện pháp hành chính kết hợp với biện pháp khoa học là vaccine. Sau đó, công thức chống dịch lần lượt được bổ sung các thành tố, trở thành "5K+vaccine+điều trị+xét nghiệm+công nghệ+ý thức của người dân và các biện pháp khác". Đây là công thức chống dịch tương đối hoàn chỉnh.
Về ngoại giao vaccine, tất cả các cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài đều tham gia vận động vaccine bằng mọi cách (nhận viện trợ, vay, mượn, mua lại...). Kết quả, khoảng 1 nửa trong tổng số hàng trăm triệu liều vaccine mà Việt Nam có được là từ nguồn viện trợ.
Cũng theo Thủ tướng, một khó khăn khác là cơ chế, chính sách. Để tháo gỡ, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 30/2021/QH, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho Chính phủ quyết định một số cơ chế đặc biệt, đặc thù, đáp ứng yêu cầu cấp bách trong thực tiễn phòng, chống dịch.
- Ngày 11/10/2021, với tỷ lệ bao phủ vaccine khá cao, đúc rút được nhiều kinh nghiệm, xác định công thức phòng, chống dịch phù hợp, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 128/NQ-CP, đánh dấu bước chuyển hướng chiến lược sang thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19.
- Ngày 20/10/2023, COVID-19 đã chính thức được chuyển phân loại từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B tại Việt Nam.
Về nguồn kinh phí phòng, chống dịch còn dư, ở Trung ương còn dư 118 tỷ đồng, còn ở địa phương còn dư 814 tỷ thì đề nghị Thủ tướng theo hướng rà soát, nếu không còn nội dung hỗ trợ thì chuyển toàn bộ kinh phí này về Trung ương theo quy định của Nghị định số 93/2021/NĐ-CP của Chính phủ, có nghĩa là sử dụng tiếp cho các đợt sau và cho các việc liên quan đến thiên tai, sự cố, dịch bệnh và ở các địa phương thì trực tiếp sử dụng.
Thay mặt Tổ chức Y tế thế giới, Bà Angela Pratt, Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam đánh giá cao kết quả phòng, chống dịch COVID-19 của Việt Nam. Đại diện WHO chỉ rõ có 6 bài học, yếu tố mà Việt Nam đã thực hiện hiệu quả để thành công trong phòng, chống đại dịch COVID-19 để chuyển phân loại COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B.
Theo đại diện WHO, Việt Nam có năng lực tốt trong phát hiện, truy vết, khoanh vùng, dập dịch; thực hiện đóng cửa biên giới, phong tỏa các điểm dịch phù hợp; có hệ thống và đội ngũ y tế tận tâm; sáng suốt thực hiện chiến lược vaccine thần tốc; có sự tham gia tích cực của cả cộng đồng; đặc biệt có sự quyết đoán, tận tâm của lãnh đạo Chính phủ trong phòng, chống dịch.
Bà Angela Pratt chúc mừng những nỗ lực ứng phó rất quyết liệt và hiệu quả của Việt Nam để đẩy lùi đại dịch COVID-19. Bà Angela Pratt cho rằng, trong những ngày đầu của đại dịch, Việt Nam đã kiểm soát số ca nhiễm và tử vong ở mức rất thấp nhờ các quyết sách kịp thời của Chính phủ trong việc triển khai một loạt các biện pháp xã hội và y tế công cộng hiệu quả.
Việt Nam đã triển khai một chiến dịch bao phủ vaccine thần tốc bao gồm cả nỗ lực đảm bảo vaccine đến được với mọi người trên đất nước. WHO đã tự hào được đồng hành, hỗ trợ những nỗ lực này cùng với các đối tác như UNICEF để đưa hơn 70.000.000 liều vaccine COVID-19 về Việt Nam thông qua cơ chế Covac.
"Chiến dịch triển khai vaccine đặc biệt này đã tạo tiền đề cho việc mở cửa lại theo từng giai đoạn mà Việt Nam cũng là một trong những điểm phục hồi kinh tế mạnh mẽ nhất trong khu vực, và cách thức ứng phó của Việt Nam trước đại dịch COVID-19 đã trở thành hình mẫu tham khảo cho các quốc gia khác. Thay mặt cho WHO tôi xin đánh giá cao Chính phủ Việt Nam trong đó có Bộ Y tế, cũng như đội ngũ nhân viên y tế, doanh nghiệp, cộng đồng và các đối tác vì những nỗ lực của tất cả các bạn", bà Angela Pratt nói
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, thắng lợi đại dịch COVID-19 là thắng lợi của Nhân dân, dưới sự lãnh đạo kịp thời của Đảng Cộng sản Việt Nam, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, trực tiếp là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự đồng hành của Chủ tịch nước, Quốc hội, sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; sự chỉ đạo mạnh mẽ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia; sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ, thống nhất của chính quyền các cấp; sự ủng hộ, tin tưởng, tích cực tham gia của các tầng lớp Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp và sự giúp đỡ, hỗ trợ của bạn bè quốc tế.
Thủ tướng nhấn mạnh, thành công của cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 một lần nữa khẳng định tinh thần Việt Nam, bản lĩnh Việt Nam không lùi bước trước mọi khó khăn và thách thức, càng áp lực lại càng nỗ lực. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước Thủ tướng trân trọng đánh giá cao các cấp ủy Đảng, chính quyền các ngành, các địa phương, các Ban chỉ đạo các cấp đã nêu cao tinh thần trách nhiệm thực hiện trách nhiệm của mình trước Đảng, trước nhân dân và góp phần làm nên thắng lợi trong đại dịch COVID-19, đặc biệt là các lực lượng tuyến đầu, lực lượng y tế, quân đội, công an, Ban chỉ đạo các cấp và các lực lượng khác.
PV (lược thuật)
