Các nhà máy lọc dầu Trung Quốc đang cắt giảm công suất xử lý do hoạt động nhà máy suy yếu và sự sụt giảm về nhà ở làm giảm nhu cầu về nhựa và vật liệu xây dựng. Trung Quốc cũng đang hạn chế mua dầu thô từ Ả Rập Xê Út và một loại dầu quan trọng từ Nga.
OPEC+ đã hạn chế nguồn cung dầu để ngăn chặn tình trạng dư thừa và đẩy giá lên cao, đồng thời dự kiến sẽ tiếp tục các biện pháp này trong nửa cuối năm nay. Tuy nhiên, sự suy thoái ở quốc gia nhập khẩu lớn nhất Châu Á có thể làm chệch hướng những nỗ lực của tổ chức này.
Giá dầu thô đã giảm gần 10 USD/thùng trong sáu tuần qua, do triển vọng ảm đạm của Trung Quốc gây thêm áp lực giảm giá cho thị trường dầu toàn cầu tràn ngập nguồn cung dồi dào từ Mỹ và các nơi khác.
Mặc dù đợt sụt giảm này mang lại sự trợ giúp cho người tiêu dùng và các ngân hàng trung ương đang vật lộn với lạm phát dai dẳng, nhưng nó lại đe dọa doanh thu của Ả Rập Xê Út và các liên minh OPEC+. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính Ả Rập Xê Út cần mức giá gần 100 USD/thùng để tài trợ cho các kế hoạch đầy tham vọng của Thái tử Mohammed bin Salman.
Henning Gloystein, người đứng đầu bộ phận khí hậu và tài nguyên tại công ty tư vấn Eurasia Group cho biết: “Trọng tâm của nhu cầu suy yếu là Trung Quốc. Nếu những dấu hiệu ban đầu về sự mất cân bằng đang nổi lên ở Trung Quốc kéo dài thì OPEC+ sẽ cảm thấy bị áp lực phải tiếp tục cắt giảm nguồn cung”.
OPEC+ sẽ tổ chức cuộc họp trực tuyến vào ngày 2/6, các quan chức dự kiến sẽ đồng ý kéo dài thời gian cắt giảm sản lượng khoảng 2,2 triệu thùng/ngày. Sự suy thoái của Trung Quốc mang lại cho các nhà sản xuất nhiều động lực hơn để kiên trì với kế hoạch cắt giảm sản lượng.
Sau khi tăng trưởng kinh tế nhanh hơn dự kiến trong quý đầu tiên, sự khởi đầu mạnh mẽ của Trung Quốc cho đến năm 2024 sớm bắt đầu mờ nhạt, minh họa cho những thách thức mà các nhà chức trách phải đối mặt khi thời kỳ bùng nổ kéo dài hàng thập kỷ của nước này sắp kết thúc.
Nhu cầu về dầu diesel sử dụng trong xây dựng ngoài trời và làm nhiên liệu vận chuyển để vận chuyển vật liệu công nghiệp cũng bị hạn chế. Trong khi đó, mức tiêu thụ sản phẩm dầu rõ ràng của Trung Quốc đã giảm so với cùng kỳ vào tháng 4 lần đầu tiên kể từ tháng 12/2022.
Theo tính toán của Bloomberg dựa trên dữ liệu của chính phủ, công suất lọc dầu của Trung Quốc đã giảm xuống 14,36 triệu thùng/ngày trong tháng Tư, tốc độ chậm nhất kể từ tháng 12/2023 và thấp hơn 4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Mysteel OilChem, các nhà máy lọc dầu nhỏ hơn của Trung Quốc tập trung ở tỉnh Sơn Đông đã giảm hoạt động xuống khoảng 55% công suất, so với 62% một năm trước. Công ty phân tích dữ liệu Kpler ước tính, lượng mua loại dầu quan trọng của Nga - ESPO - đã giảm xuống mức thấp nhất trong ba năm.
Trong khi đó, theo nhà tư vấn Energy Aspects Ltd, các nhà máy lọc dầu lớn của nhà nước không muốn khôi phục hoạt động sau khi trở lại sau đợt bảo trì theo mùa. Sản lượng tại các nhà máy lọc dầu Trung Quốc sẽ tăng dưới 100.000 thùng/ngày trong năm nay, mức tăng yếu nhất trong ít nhất hai thập kỷ.
Bên cạnh đó, số lượng siêu tàu chở dầu hướng tới Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong 7 tuần trong dữ liệu theo dõi gần đây nhất do Bloomberg tổng hợp. Một nhà máy lọc dầu có hợp đồng dài hạn với Ả Rập Xê Út đã giảm quy mô mua hàng trong tháng 6.
Tuy nhiên, các quan chức OPEC+ vẫn tự tin về nhu cầu dầu ở Trung Quốc và các khu vực khác ở Châu Á. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), mức tiêu thụ dầu của Trung Quốc đang trên đà tăng 510.000 thùng/ngày trong năm nay - chiếm khoảng một nửa tổng tiêu thụ toàn cầu - lên 17 triệu thùng/ngày và sẽ tăng thêm vào năm 2025.
Hơn nữa, lượng dầu tiêu thụ của nước này có thể tăng do tận dụng giá thấp để bổ sung kho dự trữ. Theo các nhà tư vấn Vortexa Ltd, Trung Quốc đã bổ sung hơn 30 triệu thùng dầu thô vào kho dự trữ trong tháng 5, tốc độ nhanh nhất trong một năm.
Ed Morse, cố vấn cấp cao của Hartree Partners cho biết, Trung Quốc đã “khá nhất quán” kể từ năm 2008 trong chính sách tăng cường dự trữ khi giá thấp.
Tuy nhiên, điều đáng ngại đối với các nhà sản xuất dầu cũng như các nhà đầu tư lạc quan là sự tạm lắng của Trung Quốc là biểu tượng của một thị trường toàn cầu đang chuyển từ thắt chặt sang dư cung.
Ở các khu vực khác của Châu Á, lợi nhuận từ việc sản xuất dầu diesel giảm mạnh đang khiến một số nhà máy lọc dầu - chẳng hạn như Formosa Petrochemical Corp. của Đài Loan (Trung Quốc) và một công ty khác ở Hàn Quốc - phải giảm nhẹ công suất vận hành.
Từ các nhà sản xuất Tây Phi Nigeria đến Azerbaijan và Kazakhstan, một số nhà xuất khẩu OPEC+ đã phải vật lộn để bán hàng với tốc độ thông thường trong bối cảnh cạnh tranh từ hàng xuất khẩu của Mỹ, khiến giá giảm. Sự phục hồi của dòng chảy từ Vịnh Mỹ đến châu Âu đã gây áp lực lên các thị trường trọng điểm ở Biển Bắc và Địa Trung Hải.
Tại Mỹ - nước tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới - tồn kho dầu thô tại trung tâm lưu trữ ở Cushing, Oklahoma cũng đang ở mức cao nhất kể từ tháng Bảy năm ngoái. Số liệu tiêu thụ ngụ ý cho thấy nhu cầu xăng, mặc dù có xu hướng tăng khi người Mỹ thường xuyên đi nghỉ mát vào mùa hè này, nhưng vẫn thấp hơn cùng kỳ năm ngoái.
Hà Trần (t/h)
