TPHCM: Đô thị sông nước gắn với văn hóa, di sản

Văn hóa “trên bến dưới thuyền” tại quận 8, sẽ tạo nên nét riêng biệt cho không gian văn hóa công cộng TPHCM. Ảnh: Dũng Phương

Tham dự buổi tọa đàm có đồng chí Phan Nguyễn Như Khuê, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học, nghệ thuật TPHCM. KTS Nguyễn Trường Lưu, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TPHCM cho rằng, đặc trưng của đô thị ở TPHCM là đô thị sông nước.

Bên cạnh đó, TS-KTS Phạm Phú Cường chia sẻ: “Các không gian công cộng đặc trưng tại TPHCM có không gian sông nước. TPHCM gần như được sinh ra giữa những dòng sông, vì nó được ôm trọn bởi sông Sài Gòn, rạch Bến Nghé, rạch Thị Nghè. Khác với Hà Nội, nơi dòng sông Hồng rộng mênh mông ngăn cách các vùng đất ở hai bờ, các dòng sông, rạch tại đây thì ngược lại: hòa mình vào đô thị, tham gia vào cấu trúc và tiến trình phát triển của thành phố. Đây là không gian lý tưởng để kích hoạt các hoạt động công cộng đa dạng. Trong đó, việc làm hồi sinh, tái tạo khung cảnh - năng lượng sinh hoạt “trên bến dưới thuyền” vang bóng một thời chính là hoạt động văn hóa có ý nghĩa phát huy giá trị phi vật thể của di sản đô thị”.

Vấn đề không gian văn hóa công cộng gắn với các di sản văn hóa phi vật thể được nhiều đại biểu nêu ra tại tọa đàm. Theo các đại biểu, thiết kế không gian văn hóa công cộng ở TPHCM không nên chỉ nhắm đến sự hiện đại, hoặc bắt chước từng chút một các nước phương Tây để cho có vẻ hiện đại, mà phải biết kết hợp khéo léo giữa hiện đại và truyền thống. Không gian văn hóa hiện đại phải được đặt trên nền tảng di sản của cha ông để lại và hiểu đúng, khai thác đúng giá trị của di sản đó, để tạo được điểm nhấn riêng, dấu ấn riêng cho TPHCM. 

Sở Quy hoạch Kiến trúc TPHCM, TS-KTS Nguyễn Anh Tuấn đề xuất: “TP cần kiến tạo các chuỗi không gian mở biên nước, gắn với di sản sông, kênh rạch đối với các hoạt động văn hóa, thương mại dịch vụ và giải trí đa dạng của kinh tế dịch vụ. Chuỗi không gian cảnh quan dọc sông rạch có tiềm năng trở thành xương sống trong những hoạt động văn hóa đô thị. Tiềm năng này có cơ sở dựa trên những giá trị văn hóa lịch sử, sự gắn bó của người dân với không gian sông nước. Các hoạt động kinh tế cộng đồng, các hệ sinh thái sáng tạo mới cần những không gian gắn với chức năng đô thị hiện hữu, đồng thời có mối liên hệ với những ý nghĩa văn hóa lịch sử của đô thị”.

Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM Phan Nguyễn Như Khuê cho biết, quận 3 cũng đã đề xuất với Thành ủy TPHCM cho phép nghiên cứu, từng bước tạo lập không gian phố đi bộ tại khu vực hồ Con Rùa, đường Nguyễn Thượng Hiền. Riêng khu vực hồ Con Rùa, đề xuất vào thứ bảy hàng tuần sẽ biểu diễn đờn ca tài tử - cải lương, chủ nhật sẽ là chương trình dành cho thiếu nhi. Thành phố cũng đang nghiên cứu đưa lễ hội hoa đăng “Trên bến dưới thuyền” của quận 8 vào hoạt động, vì đây là hoạt động rất đẹp, rất hay. Phát biểu tổng kết tọa đàm, ông nhận định “Đây là cơ sở để chúng ta tiếp tục thu nhận thêm thông tin, đúc kết thêm kinh nghiệm, chuẩn bị cho lộ trình xây dựng những không gian văn hóa công cộng đúng nghĩa cho người dân thành phố, góp phần xây dựng thành phố văn minh, hiện đại, nghĩa tình”.

Thùy Linh