Trong quá trình tiếp nhận và mở hồ sơ đề xuất (HSĐX) gói thầu mua sắm đồ dùng, thiết bị dạy học tối thiểu theo tiêu chí trường chuẩn quốc gia mức độ 1 tại trường Mầm non Chu Hương, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn đã có nhiều dấu hiệu “bất thường” như tự ý kéo dài thời gian đóng thầu thêm 30 phút, hồ sơ của nhà thầu không đủ tiêu chuẩn, không niêm phong theo quy định… khiến dư luận đặt câu hỏi: có hay không việc “thông thầu”?

Các nhà thầu nộp HSDX hợp lệ tại trường mầm non Chu Hương

Kiểu đấu thầu khó hiểu?

Theo tìm hiểu, chủ trương thực hiện đấu thầu gói “mua sắm đồ dùng, thiết bị dạy học tối thiểu theo tiêu chí trường chuẩn quốc gia mức độ 1” của trường Mầm non Chu Hương được phê duyệt tại quyết định số: 1384/QĐ – UBND ngày 16/7/2014 của UBND huyện Ba Bể, đơn vị tư vấn là Công ty CP Xây dựng và lắp đặt công trình Bắc Kạn. Tuy nhiên, trong quá trình tiếp nhận và mở hồ sơ đề xuất của gói thầu này, về phía chủ đầu tư và đơn vị tư vấn đã thực hiện không đúng theo quy trình, dẫn tới một số vấn đề bất cập, từ đó gây ra sự bức xúc cho các nhà thầu tham gia và gây ảnh hưởng xấu trong dư luận nhân dân.

Cụ thể, theo thông tin phản ánh của các đơn vị: Công ty CP Thiết bị giáo dục Hà Thành (Hà Nội), công ty CP thiết bị GD và Đồ chơi Bình Dương, có 6 nhà thầu tham gia mua hồ sơ yêu cầu (mỗi hồ sơ có giá 1 triệu đồng) từ ngày 26/7/2014, trong đó có 5 đơn vị mang HSĐX tới nộp bao gồm: Cửa hàng Phùng Xuân Tín, cửa hàng Vũ Đức Duy, Công ty CP thiết bị giáo dục Hà Thành, Công ty CP thiết bị GD và Đồ chơi Bình Dương, Cty TNHH xây dựng và thương mại Châu Hiếu (những đơn vị này đều cử đại diện có giấy giới thiệu kèm theo đến mua hồ sơ). Tuy nhiên, điều gây thắc mắc là trong quá trình nộp hồ sơ, cuối cùng chỉ có hai nhà thầu là cửa hàng Phùng Văn Tín, cửa hàng Vũ Đức Duy là lọt qua được khâu thủ tục hành chính và nộp được HSĐX. Điều đáng nói ở chỗ, mặc dù các nhà thầu đều có mặt đúng giờ, có giấy giới thiệu của công ty để nộp HSĐX, tuy nhiên không hiểu vì lý do gì đơn vị tư vấn là Công ty CP Xây dựng và Lắp đặt công trình Bắc Kạn “cố tình gây khó dễ” để từ chối nhận HSĐX của ba công ty này. Khi các đơn vị tham gia đấu thầu thắc mắc, đại diện bên tư vấn yêu cầu “cứ chờ trong phòng hội đồng của nhà trường”. Thế nhưng, đợi cho đến giờ đóng thầu như quy định, bất ngờ đơn vị tư vấn đột ngột ra thông báo “đã hết thời gian nộp HSĐX” (?!).

Không chấp nhận cách điều hành tùy tiện của chủ đầu tư và đơn vị tư vấn, các nhà thầu tiếp tục đặt câu hỏi về tính hợp lệ của buổi mở thầu, bởi theo quy định nếu chỉ có hai nhà thầu nộp HSĐX thì sẽ không đủ số lượng nhà thầu tham gia, dẫn tới không đủ điều kiện mở thầu. Bị chất vấn, trước nguy cơ “vỡ thầu”, chủ đầu tư và đơn vị tư vấn phải tìm cách “chữa cháy” bằng cách… “bán vé vớt” nhằm có thêm một nhà thầu tham gia. Lấy lý do hai công ty CP thiết bị giáo dục Hà Thành và Cty TNHH xây dựng và thương mại Châu Hiếu có giấy ghi danh sách mua HSYC và phiếu thu tiền không đầy đủ (mặc dù khi mua hồ sơ cả 2 cty này đều xuất trình giấy giới thiệu của công ty) nên đơn vị tư vấn chỉ cho phép nhà thầu còn lại là Công ty CP thiết bị giáo dục và đồ chơi Bình Dương được “đặc cách” nộp tiếp HSĐX và ghi biên bản gia hạn thêm thời gian nộp HSĐX là 30 phút.

Điều khó hiểu hơn ở chỗ, trong quá trình mở thầu (có biên bản) các nhà thầu có nêu thắc mắc có một nhà thầu là cửa hàng Phùng Văn Tín nộp HSĐX nhưng không niêm phong, nhưng đơn vị tư vấn không những không có ý kiến gì mà còn đe dọa sẽ… “mời” các nhà thầu ra ngoài nếu tiếp tục khiếu nại. Thêm nữa, trong quá trình đấu thầu chủ đầu tư (trường Mầm non Chu Hương) và đơn vị tư vấn đã “bỏ ngoài tai” tất cả những ý kiến thắc mắc, khiếu nại của các nhà thầu tham gia, đồng thời tùy tiện áp đặt bằng cách yêu cầu tất cả các bên tham gia đấu thầu ký tên vào biên bản (trong đó có ghi nội dung đánh máy sẵn: “hoàn toàn đồng ý và không có ý kiến gì”).

Thấy việc tổ chức đấu thầu diễn ra quá tùy tiện, đại diện Cty CP thiết bị giáo dục Bình Dương vẫn tiếp tục phản đối và ghi thêm dòng ý kiến: “HS Phùng Văn Tín không niêm phong” vào biên bản khi ký tên. Thái độ “cứng đầu” này của nhà thầu đã khiến đơn vị tư vấn “nổi khùng” lên và đòi… “đuổi cổ” nhà thầu này ra khỏi buổi đấu thầu (?!).

Theo nguồn tin mà phóng viên nắm được, ngày 14/8/2014 chủ đầu tư là trường Mầm non Chu Hương đã thông báo đơn vị trúng thầu là cửa hàng Phùng Xuân Tín. Đây là đơn vị đơn vị nộp hồ sơ bị “hở” (không niêm phong), và cũng trùng hợp lại là đơn vị bỏ thầu với mức giá… thấp nhất! Điều đáng nói hơn nữa là theo phản ánh của phía Công ty CP thiết bị giáo dục Hà Thành thì cửa hàng Phùng Xuân Tín không đủ điều kiện xét thầu vì HSĐX có nội dung không đạt tiêu chuẩn như quy định. Cụ thể, theo “Hồ sơ yêu cầu chào hàng cạnh tranh” do chủ đầu tư ban hành, ở trang 48, mục: Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật theo tiêu chí “đạt” và “không đạt” quy định rõ phải có: “Giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất hoặc nhà phân phối độc quyền đối với phần mềm Kidsmart và Happykids”. Đây là một trong những tiêu chí tiên quyết để đánh giá nhà thầu có đủ tiêu chuẩn trúng thầu hay không. Tuy nhiên, theo tìm hiểu được biết, ngoài Cty CP Thiết bị giáo dục Hà Thành là đơn vị được cấp phép duy nhất chào hàng bộ phần mềm KIDSMART 5 đĩa (1 trong 7 tiêu chí đạt về kỹ thuật) cho gói thầu: Mua sắm đồ dùng, thiết bị dạy học tối thiểu theo tiêu chí trường chuẩn quốc gia mức độ 1 do trường Mầm non Chu Hương (Ba Bể, Bắc Kạn) làm chủ đầu tư, thì không có nhà thầu nộp HSĐX nào đạt tiêu chí này, bao gồm cả đơn vị đã được xét trúng thầu là cửa hàng Phùng Văn Tín.

Qua những sự việc xảy ra, dư luận đang đặt ra câu hỏi: có hay không việc bắt tay “thông thầu” giữa chủ đầu tư là trường Mầm non Chu Hương với đơn vị đấu thầu là cửa hàng Phùng Xuân Tín?

“Sẽ hủy thầu”

Làm việc với phóng viên, ông Nguyễn Văn Dong, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Bể, Bắc Kạn cho biết: “Gói thầu mua sắm đồ dùng, thiết bị dạy học tối thiểu theo tiêu chí trường chuẩn quốc gia mức độ 1 của trường Mầm non Chu Hương được triển khai từ năm 2012, nhưng sau khi triển khai chưa có dự toán từ đầu nên phải dừng lại. Sau đó đến năm 2012 – 2013, UBND huyện quyết định giao cho Phòng Giáo dục huyện Ba Bể thực hiện, nhưng quy trình thực hiện không bảo đảm, UBND huyện đã đình chỉ. Đến thời điểm này, các trường đều có kế toán nên UBND huyện đồng ý giao kinh phí về trường, cho các trường tự chủ tổ chức triển khai những nhiệm vụ, thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính.”

Để phục vụ cho việc triển khai chủ trương này, UBND huyện Ba Bể có ra một văn bản hướng dẫn việc tổ chức thực hiện, triển khai mua sắm để bảo đảm thêm kinh phí, giao cho phòng chức năng để hướng dẫn và chỉ rõ từng nhiệm vụ cụ thể. Trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện thì các trường có nhu cầu cần mua, phải bảo đảm theo đúng quy định của Bộ Giáo dục. Sau đó, nhà trường làm danh mục gửi lên cho phòng giáo dục và cơ quan chuyên môn thẩm định theo quy định, đồng thời sẽ trình UBND huyện phê duyệt các danh mục và lập dự toán cụ thể. Sở Tài chính Bắc Kạn thẩm định kết quả và ra quyết định về cho huyện, thông báo được thực thi. Nhà trường cũng có gửi kế hoạch đấu thầu, trên cơ sở đó cũng có phê duyệt kế hoạch đấu thầu và giao nhiệm vụ cho các trường tổ chức triển khai thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính và đồng thời cũng ủy quyền cho nhà trường thực hiện việc kê khai.

Trao đổi với PV xung quanh vấn đề đấu thầu có dấu hiệu sai phạm tại trường Mầm non Chu Hương, ông Nguyễn Văn Dong khẳng định: “Sau khi nhận được thông tin phản ánh từ báo chí, chúng tôi đã tổ chức rà soát tìm hiểu lại, qua đó nhận thấy trong quá trình mở thầu đều có các cơ quan chức năng giám sát, nhưng thời gian nhận hồ sơ trên thực tế đúng là có quá lên 30 phút, tuy nhiên các đơn vị liên quan đã không báo cáo về việc này. Bà Tô Thị Thoa (Hiệu trưởng – đại diện chủ đầu tư) có giải trình là do đi dự đám cưới nên không có mặt tại cơ quan trong thời điểm bán hồ sơ, nên không nắm được thông tin và không báo cáo. Ngoài ra, với những điểm có dấu hiệu vi phạm còn lại mà báo chí cung cấp như nhà thầu không đạt tiêu chuẩn, HSĐX không niêm phong như quy định, chúng tôi sẽ tìm hiểu, xác minh làm rõ!”

Khi được hỏi về hướng xử lý những dấu hiệu vi phạm này, ông Dong khẳng định: “Như vậy, sau khi cập nhật phát hiện các điểm vi phạm rõ ràng này, quan điểm của UBND huyện là sẽ họp, thống nhất và chắc chắn sẽ ra văn bản hủy kết quả của gói thầu này. Đồng thời, trong khoảng thời gian ba tháng 8, 9,10/2014, chúng tôi sẽ tổ chức cho đấu thầu lại đồng thời cũng sẽ xác định làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan để xử lý theo quy định”.

Dư luận thực sự chờ đợi việc thực hiện lời hứa “xem xét và xử lý” của vị quan chức có trách nhiệm của huyện Ba Bể để vụ việc được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

PV