“Vaccine này được đánh giá là “lành”; trẻ mắc Covid-19 rồi vẫn phải tiêm vaccine

Sau nhiều lần bị Thủ tướng Chính phủ nhắc nhở, thậm chí yêu cầu xem xét xử lý người làm chậm tiến độ mua vaccine phòng Covid-19 cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi, đến nay, Bộ Y tế đang chuẩn bị về thủ tục để lô vaccine đầu tiên đúng dự kiến vào cuối tháng Ba này.

Theo thông báo của Bộ Y tế thì trước khi vaccine được đưa ra tiêm chủng vào tháng Tư, Bộ sẽ triển khai tập huấn lại cho hệ thống tiêm chủng do những đặc thù về theo dõi sau tiêm cho nhóm trẻ 5 đến dưới 12 tuổi.

Hiện cũng có nhiều gia đình đang do dự, băn khoăn trước việc có nên hay không nên tiêm cho con em mình ở độ tuổi nhỏ? Khi trẻ mắc Covid-19 như bệnh cúm thông thường, không có triệu chứng gì đặc biệt nên từ chối tiêm cho con. Rồi thì trẻ từ 5-11 tuổi là nhóm tuổi chưa dậy thì, do đó, việc tiêm vaccine có thể sẽ ảnh hưởng lâu dài đến chức năng sinh sản, nội tiết, di truyền...

Tiến sỹ Phạm Quang Thái, Trưởng Văn phòng tiêm chủng miền Bắc, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương phân tích: Virus có thể tích hợp vào hệ gene của người, bản thân trong quá trình virus nhiễm vào cơ thể, có quá trình tương tác với hệ thống gene của người. Điều này nguy hiểm hơn rất nhiều so với việc tiêm vaccine vào người bởi virus thật khi tấn công vào cơ thể sẽ để lại những tàn tích còn sót lại tại các cơ quan, các tế bào nhiễm virus.

Điều này khiến hệ thống miễn dịch của con người tạo ra những cuộc tấn công không cần thiết đến những cơ quan đó dẫn đến việc tổn thương lâu dài về sau. “Với vaccine thì khác, kể cả các vaccine sản xuất theo công nghệ mRNA hay vector với cơ chế bắt chước virus đưa vào vật liệu di truyền của virus vào để sản xuất ra gai của con virus này, từ gai đó tạo ra miễn dịch. Quá trình này xảy ra trong một thời gian ngắn với lượng vật liệu cố định (theo liều) do đó cơ thể không bị quá tải và sau khi hoàn thành nhiệm vụ, các mRNA đó sẽ tự tiêu huỷ và hoàn toàn không tích hợp với hệ gene của người nên không để lại những di chứng dài".

Tiến sỹ Phạm Quang Thái cũng nêu rõ, dữ liệu từ các thử nghiệm lâm sàng cho thấy tác dụng phụ của vaccine Pfizer (loại vaccine được nhiều nước chấp thuận tiêm cho trẻ nhỏ) cũng giống với các vaccine cơ bản mà trẻ tiêm vào những tháng đầu đời. Phản ứng phổ biến nhất là mệt mỏi, ớn lạnh, đau nhức cơ, sưng đỏ cánh tay. Những triệu chứng này sẽ biến mất sau vài ngày, không có báo cáo về tác dụng phụ lâu dài.

Được biết, hiện đã có rất nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đã triển khai tiêm vaccine cho trẻ từ 5-11 tuổi. Tại Châu Âu bắt đầu cấp phép cho việc tiêm vaccine cho trẻ 12-15 tuổi là từ tháng 05/2021 và trẻ 5-11 tuổi là từ tháng 11/2021. Châu Á có Trung Quốc, Singapore, Indonesia cũng đã triển khai tiêm vaccine cho nhóm tuổi này.

Các nước đều thấy việc cần thiết phải tiêm vaccine. Đại đa số các quốc gia đều tiêm vaccine Pfizer – loại vaccine đã hoàn thành thử nghiệm lâm sàng trên nhóm 5-11 tuổi và triển khai trên quy mô lớn. Vaccine Pfizer hiện đang được tiếp tục thử nghiệm lâm sàng cho trẻ dưới 5 tuổi.

Ghi nhận thực tế từ các quốc gia đã triển khai, tỷ lệ phản ứng thông thường (như sốt, sưng đau tại chỗ) khi trẻ tiêm vaccine này rất thấp, chưa nói đến phản ứng nặng. Thậm chí các phản ứng này còn thấp hơn nhiều so với các vaccine thông thường mà chúng ta đang dùng trong và ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng (như cúm, sởi – quai bị - rublella hay não mô cầu).

“Vaccine này được đánh giá là “lành”, hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng, không cần quá căng thẳng lo lắng”,Tiến sỹ Phạm Quang Thái chia sẻ.

Về việc, trẻ đã mắc Covid-19 rồi thì có nên tiêm vaccine không? Tiến sỹ Phạm Quang Thái cho biết, xử lý tình huống này ở trẻ em không khác gì người lớn, dù trẻ đã mắc Covid-19 nhưng vẫn cần được tiêm vaccine phòng bệnh này. Việc nhiễm tự nhiên, nhất là trên những đối tượng chưa hề tiêm chủng thì miễn dịch có được không thật tốt do cơ chế né tránh miễn dịch của virus.

Thêm nữa, chủng Omicron thường nhiễm tại đường hô hấp trên và tồn tại nhiều ở đây thay vì tấn công xuống dưới, vì thế miễn dịch sau Omicron thực tế chưa được hiểu biết đầy đủ. Chính vì vậy việc nhiễm hay chưa nhiễm đối với trẻ em thì việc tiêm vaccine ngay sau khi hồi phục hoàn toàn cũng sẽ tạo ra miễn dịch tốt hơn cho cơ thể để phòng tránh những đợt tái nhiễm sau này.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, nhìn chung, tỷ lệ nhiễm trùng có triệu chứng và các trường hợp mắc bệnh nặng và tử vong do Covid-19 ở trẻ em và thanh thiếu niên thấp hơn so với các nhóm tuổi lớn hơn. Điều quan trọng cần lưu ý là trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ mắc các bệnh khác cao hơn với các biểu hiện lâm sàng trùng lặp với Covid-19, chẳng hạn như viêm phổi và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên do các loại virus khác, vì thế có thể dẫn đến phân loại sai.

Các thử nghiệm đối với vaccine ngừa Covid-19 công nghệ mRNA cho thấy, hiệu quả và khả năng sinh miễn dịch tương tự hoặc cao hơn so với người lớn. Vấn đề an toàn và phản ứng ở thanh thiếu niên tương tự như thanh niên. Tình trạng viêm cơ tim/viêm màng ngoài tim đã được báo cáo với vaccine mRNA Covid-19 tuy nhiên ở trẻ nhỏ phản ứng này là vô cùng hiếm chỉ ở mức 1/1 triệu mũi tiêm.

C.H (t/h)