Thông tin ban đầu cho biết, Cầu Phong Châu mới làm năm 1995, nghĩa là chưa đến 30 năm, mấy lần sửa chữa, lần gần nhất là năm 2023 thế mà bị sập, trong lúc đó Cầu Phú Lưu (phường Vỹ Dạ, Huế) xây dựng từ những năm 1966- 1967, có số tuổi gấp đôi cầu Phong Châu, cũng là một dạng cầu yếu được gia cố để lưu thông nên rất đáng lo
Lý do cầu sập, ý kiến ban đầu cho rằng, do ảnh hưởng của trận lũ, sau bão Yagi nên lòng sông bị thay đổi, bị tác động của nước lũ, bão tố…thì cầu Phú Lưu cũng không kém, chịu hàng trăm cơn lũ từ khi xây dựng đến nay, có năm lũ tràn qua cả đoạn cầu; gỗ, cây rừng trôi về đánh vào thành cầu, quật xuống móng cầu…
Thật ra, cầu Phú Lưu (Huế) khi đổ móng xuống lòng sông Hương người ta đã không xem nó là cây cầu vĩnh cửu mà chỉ là cây cầu phục vụ dân sinh (thay con đò) bắc từ xã Phú Hương (đường Nguyễn Sinh Cung bây giờ) qua Cồn Hến (lúc đó có tên gọi là xã Phú Lưu) với dân số chỉ hơn nghìn người.
Lúc đó, người ít, giao thông chủ yếu là xe đạp, xe thô sơ nên chính quyền cũ chỉ đầu tư xây dựng cây cầu sắt, móng xi măng, trên lát những tấm ri sắt phủ lớp nhựa đường để qua lại. Cầu hư hỏng theo thời gian, nhưng dân số khu vực Cồn Hến (nay là phường Vỹ Dạ) lại tăng lên không ngừng. Từ hơn nghìn người trước đây với vài trăm căn nhà bây giờ đã trên 1200 hộ, với gần 5000 nhân khẩu. Xe, máy theo đó cũng tăng lên, chưa nói đến xe ô tô, xe tải, xe khách du lịch đến 40 chỗ ngồi cũng qua lại đã góp phần đẩy nhanh tiến độ “xuống cấp” của cầu Phú Lưu.
Ông Trần Minh Quả- 90 tuổi, già làng ở Tổ dân phố 13 phường Vỹ Dạ, nguyên thành viên của Ban Thanh tra nhân dân phường cho biết: Trước tình trạng xuống cấp, rất nguy hiểm của cầu, năm 2014 để đón Festival, Nhà nước đã đầu tư nhiều tỷ đồng, tháo dỡ khung dầm thép cầu sắt Đông Ba đưa về sữa chữa gia cố cho cầu Phú Lưu, nên cầu có diện mạo không giống ai như bây giờ “nửa thấp, nửa cao”
Tuy nhiên 1 năm sau (2015), cầu lại hỏng, phải treo biển cấm xe ô tô, chỉ để cho xe 2 bánh và người qua lại. Chuyện nửa khóc nửa cười xảy ra, khi người bệnh, thậm chí người chết, xe cứu thương đưa về ngang cầu phải dừng lại để người thân dùng xe máy hay băng ca vận chuyển đưa về nhà…
Năm 2020, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã quyết định chi khoảng 5 tỷ đồng nâng cấp, sửa chữa cầu Phú Lưu “Đảm bảo duy trì tuổi thọ cho cầu cũ hiện tại, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân và các phương tiện như xe cứu thương, xe tang, xe chữa cháy hạng nhỏ” qua cầu thay vì chỉ cho xe máy và cấm cả xe ô tô con qua lại như trước đây (Quyết định số 1985/QĐ-UBND ngày 16/8/2019)
Công trình giao cho Ban QLDA Đầu tư Xây dựng CT Giao thông Thừa Thiên Huế làm chủ đầu tư. Cầu được sửa chữa nâng tải trọng lên 5,5 tấn, nhưng cầu sắt vẫn là cầu sắt, móng trụ vẫn tồn tại từ năm 1967, cách đây gần 60 năm, chiều rộng cầu khống chế 3,16m. Xe ô tô chỉ đi 1 chiều, còn đối đầu một xe phải đi lui
Quy mô sửa chữa, gia cường, sửa chữa móng cọc trụ cầu cũng như các vị trí hư hỏng của trụ cầu, bổ sung dầm dọc. Tuy nhiên mặt cầu lại “thay bản mặt cầu cũ từ bản bê tông cốt thép thành thép tấm chống trượt”.
Vì vậy chỉ mới sửa chữa mấy năm nhưng do lượng xe ô tô, xe tải, xe bánh xích, xe du lịch.. qua lại liên tục nên mặt cầu sắt mất lớp sọc chống trượt, láng bưng, nên mỗi khi có cơn mưa rào là lắm xe máy, xe mô tô bị ngã, tự gây tai nạn liên tục, ngay ông Bí thư Chi bộ, tổ trưởng tổ dân phố 13 cũng từng đi viện vì té xe...
Từ chuyện sập cầu Phong Châu (Phú Thọ) nhiều người đã liên tưởng đến Cầu Phú Lưu (Vỹ Dạ, Huế). Chiếc cầu là phương tiện giao thông “độc đạo” và cũng là nỗi lo lớn của 5000 người dân ở Cồn Hến, 300 học sinh trường tiểu học Phú Lưu (nằm ngay cạnh cầu Phú Lưu) đi học qua lại cầu hàng ngày, chưa nói đến cả nghìn du khách và người dân địa phương đến tham quan và thưởng thức ẩm thực cơm, bún hến mỗi ngày... ở đây
Sự nguy hiểm này, được Linh mục phụ trách Giáo xứ Tân Thủy (Tổ 11 phường Vỹ Dạ) phát biểu với Bí thư Thành ủy Huế Phan Thiên Định ngày 22/11/2020 khi ông đến thăm “Có lẽ chỉ nơi đây là còn cây cầu sắt, ở các nơi khác đều là cầu bê tông hết rồi. Cồn Hến muốn phát triển du lịch nhưng cây cầu lại chật, hẹp chẳng biết phát triển kinh tế, du lịch… thế nào nên người dân nơi đây mãi khó khăn”
Mùa mưa lũ, bão tố lại đến, từ chuyện Cầu Phong Châu (Phú Thọ) người dân Phường Vỹ Dạ rất lo. Khi Cồn Hến với 5000 dân, cầu Phú Lưu là cây cầu độc đạo, lượng người xe qua lại hàng ngày tính con số nghìn, nếu xảy ra tai nạn gẫy sập, chắc chắn hậu quả lớn hơn nhiều.
Tiếp xúc cử tri Cồn Hến, khi người dân đề xuất thay cầu sắt bằng cầu bê tông và mở rộng lòng cầu, ông Phan Ngọc Thọ- nguyên Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy đã từng quan tâm cho rằng “Dù Cồn Hến có quy hoạch hay bỏ qui hoạch cũng phải lo hạ tầng, nơi ăn chốn ở cho dân, phải đảm bảo các thiết chế văn hóa cho người dân nơi đây, không thể để giữa lòng thành phố lại có vùng trủng như vậy được”.
Nói đi đôi với làm, nhiều năm qua UBND tỉnh, thành phố đã có nhiều chính sách đầu tư sửa chữa, nâng cấp hệ thống điện, nước, đường sá, hệ thống thoát nước cho người dân nơi đây nhưng còn cây cầu là quan trọng nhất thì chưa… đang chờ dự án!!!.
Nhiều hàng quán bán cơm, bún hến; các chủ lò hến; đều có chung ý nghĩ “Khách du lịch đến đông cũng mừng, nhưng mỗi khi thấy từng đoàn hàng chục xe ô tô với cả trăm khách kéo về “Đảo ẩm thực” Cồn Hến cũng rất lo. Chưa nói chuyện kẹt xe, xe không có chỗ quay đầu mà lo cho tải trọng của cây cầu, không biết có chịu nỗi không?”
Thừa Thiên Huế từng chịu nỗi đau sập cầu như cầu Phú Lương B ở Quảng Điền năm 2017, nhất là cầu Kho Rèn (TP Huế) sập năm 1988 kéo theo hàng chục người ra đi. Người dân phường Vỹ Dạ, rất mong các đại biểu HĐND, UBND tỉnh và các cơ quan có trách nhiệm quan tâm đừng chờ đợi kéo dài hơn nữa. Người dân tin rằng trên bước đường trở thành Thành phố trực thuộc Trung ương, Thừa Thiên Huế đang tập trung đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, cầu đường bộ. Những cây cầu bề thế đang dần bắc qua sông Hương như Nguyễn Hoàng, Dã Viên… thì không thể tồn tại cây cầu sắt Phú Lưu được.
Cầu Phú Lưu đang rất cần được đầu tư xây dựng mới bằng bê tông cốt thép. Nhìn từ cầu Phong Châu (Phú Thọ), 5.000 người dân Cồn Hến và khách du lịch đang lo lắm lắm...
Trần Minh Tích
