Nhận định về động lực phát triển kinh tế của Việt Nam, các chuyên gia lạc quan với cơ hội đầu tư trong năm 2025 vẫn rất lớn khi tiêu dùng của người dân gia tăng, đầu tư công được thúc đẩy, bất động sản phục hồi trở lại và thị trường chứng khoán kỳ vọng nâng hạng.
Những thách thức
Theo đánh giá của Viện Nghiên cứu Kinh tế và chính sách, một số rủi ro có thể ảnh hưởng tới kinh tế Việt Nam trong năm 2025 như: Giải ngân đầu tư công còn chậm và không đồng đều; Rủi ro thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn đang hiện hữu. Mặc dù lạm phát năm 2024 dự kiến dưới 4,5%, nhưng áp lực từ giá dầu, hàng hóa thế giới và biến động tỷ giá có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu, nhập khẩu và sức mua.
Tiến sỹ Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế và chính sách cho rằng: "Về trung hạn, cần tiếp tục đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, nâng cao trình độ và kỹ năng cho lực lượng lao động và phát triển khoa học công nghệ, nhằm cải thiện năng lực cạnh tranh. Bởi theo các chỉ báo và đánh giá về năng lực cạnh tranh toàn cầu thì đây là những điểm nghẽn, điểm dưới mức trung bình của Việt Nam trong suốt thời gian qua. Như vậy mới thúc đẩy chúng ta đặt ra mục tiêu thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo và kinh doanh bền vững của doanh nghiệp, bởi suy cho cùng muốn có tăng trưởng nhanh và bền vững thì động lực vẫn đến từ khu vực doanh nghiệp".
Nhìn vào kinh tế toàn cầu, trong giai đoạn 2024-2026 tăng trưởng ở mức 3,2%, thấp hơn so với giai đoạn trước dịch Covid-19. Một nền kinh tế lớn là Trung Quốc, tăng trưởng ở mức 4,5%. Trong khi mục tiêu mà nước ta đặt ra là cao gần gấp đôi là rất thách thức. Năm 2025, áp lực về tỷ giá là rất lớn, rủi ro về địa chính trị còn hiện hữu, rủi ro về thương mại tăng lên, lạm phát toàn cầu vẫn ở mức cao. Đây là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng của Việt Nam-Nền kinh tế có độ mở rất cao.
Chuyên gia kinh tế, Tiến sỹ Cấn Văn Lực phân tích: "Áp lực về lãi suất, về tỷ giá vẫn neo ở mức cao. Thứ hai là bảo hộ thương mại tác động rất mạnh đến doanh nghiệp Việt Nam. Một rủi ro khác là việc gắn mác thao túng tiền tệ. Do đó, chúng ta vẫn cần phát huy nội lực, đó là tiêu dùng và đầu tư".
Chuyên gia kinh tế của VCCI điểm tên thách thức mang tên hàng giá rẻ Trung Quốc. Các chuyên gia phân tích: Việt Nam đang phải hứng chịu làn sóng bán tháo hàng giá rẻ từ Trung Quốc đang gây hại cho sản xuất và thương mại nội địa.
Các nhà sản xuất và buôn bán hàng tiêu dùng của Việt Nam đang bị thiệt hại lớn từ làn sóng này trên nền tảng thương mại điện từ như Temu, Taobao, 1669. Tuy nhiên, những tác hại từ hàng giá rẻ của Trung Quốc đối với Việt Nam sẽ vẫn tiếp tục trong năm 2025.
Vượt qua thách thức bằng bản sắc kinh tế riêng
Chuyên gia kinh tế Phạm Đức Anh, giảng viên Học viện Ngân hàng cho rằng, Việt Nam cần chuyển đổi từ phát triển dựa vào nguồn lực bên ngoài sang phát triển nội lực và đặc biệt phải có bản sắc kinh tế riêng.
Thứ nhất, để phát triển nội lực, Việt Nam cần tập trung phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao. Điều này có thể đạt được thông qua cải cách hệ thống giáo dục đại học, xây dựng môi trường học thuật quốc tế và thúc đẩy hợp tác giữa các trường đại học với doanh nghiệp trong nước. Đây sẽ là cơ sở để phát triển các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) trong các lĩnh vực quan trọng như trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn và năng lượng tái tạo.
Thứ hai, để tạo bản sắc riêng trong nền kinh tế toàn cầu, Việt Nam cần kết hợp công nghệ hiện đại với các giá trị văn hóa truyền thống như đoàn kết và khát vọng vươn lên. Biến thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và tự động hóa thành cơ hội.
Cụ thể, Việt Nam có thể tận dụng công nghệ từ các đối tác quốc tế để dẫn đầu trong phát triển giải pháp năng lượng sạch cho điều kiện nhiệt đới và các ứng dụng AI phù hợp với thị trường Đông Nam Á, qua đó trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo trong khu vực.
Từ những thách thức trong năm 2025, các chuyên gia nhấn mạnh, Việt Nam cần có thêm các chính sách thu hút FDI chất lượng cao vào các ngành công nghiệp mới. Cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào lĩnh vực nông, lâm, thủy sản, theo hướng ứng dụng công nghệ cao để tăng chất lượng, phát triển nông nghiệp hữu cơ.
Trong ngắn hạn, giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng là cần tiếp tục chú trọng các giải pháp kích thích đầu tư, nhất là đầu tư tư nhân để đảm bảo tổng mức đầu tư toàn xã hội đạt mức cao và mở rộng cung tiền hợp lý nhằm kích thích tăng trưởng, như tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng tín dụng vào lĩnh vực ưu tiên.
PV (t/h)
