Xử lý nợ xấu: Cả hệ thống chính trị vào cuộc

THCL Nợ xấu và xử lý nợ xấu đang là vấn đề thu hút sự quan tâm đặc biệt của cả cộng đồng xã hội. Đây là nhiệm vụ quan trọng và cấp bách để có thể khơi thông những ách tắc trong nền kinh tế, tạo điều kiện thúc đẩy kinh tế phát triển.

Xử lý nhanh, dứt điểm nợ xấu không chỉ là mong muốn của ngành ngân hàng, mà còn là mong muốn của cả hệ thống chính trị.

Chiều 26/10, tại Hà Nội, NHNN, Văn phòng Quốc hội, Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) đã phối hợp tổ chức Hội thảo “Xử lý nợ xấu – những nút thắt cần tháo gỡ”.

Theo NHNN, từ cuối năm 2012 - 8/2016, toàn hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) đã xử lý được 548,5 nghìn tỷ đồng nợ xấu, trong đó chủ yếu là do các TCTD tự xử lý (chiếm 57,2%), còn lại là bán nợ (bao gồm bán cho VAMC và tổ chức, cá nhân khác) chiếm 42,8%.

Qua thực tiễn hoạt động, việc xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD nói chung và VAMC nói riêng gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Công tác thu hồi nợ đạt kết quả hạn chế so với khối lượng nợ xấu tồn tại.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Đỗ Chí Nghĩa, Tổng biên tập Báo Đại biểu Nhân dân cho rằng: Hội thảo “Xử lý nợ xấu - Những nút thắt cần tháo gỡ” được tổ chức với mục đích trao đổi, thảo luận để xác định những vấn đề tồn tại là “nút thắt” trong xử lý nợ xấu của các TCTD và của VAMC; phân tích nguyên nhân của những vấn đề tồn tại đó; chia sẻ những tình huống thực tế để có được góc nhìn đầy đủ, toàn diện trong xử lý nợ xấu.

Tại hội thảo, ông  Nguyễn Quốc Hùng, Chủ tịch Hội đồng thành viên VAMC nêu ra một số “nút thắt” trong hoạt động xử lý nợ xấu ở VAMC như việc VAMC không có quyền chủ nợ đối với nợ xấu mua bằng trái phiếu đặc biệt. Việc tổ chức thực hiện thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu để xử lý nhằm thu hồi nợ gặp nhiều khó khăn, công tác xử lý tài sản bảo đảm bị kéo dài. Bên cạnh đó, việc xác định giá khởi điểm để phát mại tài sản cũng gặp nhiều khó khăn trong việc tìm được sự đồng thuận giữa TCTD, khách hàng và VAMC. Hay việc định giá khoản nợ chưa có quy định cụ thể, VAMC phải lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản để thu hồi nợ…

Ông Hùng cũng cho biết, từ năm 2013 đến nay, VAMC đã mua được 25.062 khoản nợ tại 42 TCTD, với tổng dư nợ gốc 262.054 tỷ đồng, giá mua nợ là 227.848 tỷ đồng. Hầu hết các khoản nợ đã mua đều có tài sản bảo đảm là bất động sản hoặc tài sản hình thành từ vốn vay kể cả bất động sản, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, dự án, trái phiếu doanh nghiệp…Trong đó, bất động sản với giá trị tài sản bảo đảm là 256 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ lệ cao nhất 63,5%.

Qua các ý kiến trao đổi, chia sẻ và thảo luận của các đại biểu tại hội thảo cho thấy, những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động xử lý nợ xấu do nhiều nguyên nhân, trong đó nổi cộm 4 vấn đề chính: Các quy định pháp luật còn thiếu, chưa phù hợp để thúc đẩy hoạt động mua bán và xử lý nợ xấu. Hoạt động xử lý tài sản bảo đảm có nhiều vướng mắc nếu không có sự hợp tác của khách hàng vay, bên bảo đảm. Bên nhận bảo đảm chỉ có thể thực hiện khởi kiện tại tòa án để thu hồi nợ. Trong khi đó, thời gian giải quyết vụ việc tại tòa án thường bị kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ xử lý nợ của TCTD, VAMC.

Nhiều đại biểu cho rằng, cần xây dựng khuôn khổ pháp lý điều tiết toàn bộ các hoạt động liên quan đến việc xử lý nợ xấu, tạo lập một môi trường hoạt động minh bạch, bình đẳng, thông suốt; đặc biệt chú ý đến việc hoàn tất thủ tục pháp lý tài sản bảo đảm, thu hồi nợ, thu giữ tài sản, phát mại tài sản, định giá tài sản; phát triển khung pháp lý cho thị trường mua - bán và xử lý tài sản xấu.

Cùng với đó, cần nâng cao năng lực xử lý nợ xấu của VAMC với những cơ chế đặc thù để VAMC có thể hoạt động hiệu quả trên nguyên tắc xử lý nợ xấu phải được thực hiện nhanh, giảm thiểu những thiệt hại phát sinh do sự chậm trễ trong xử lý nợ xấu.

Đặc biệt, việc xử lý nợ xấu cần được thực hiện bằng nguồn tiền thực để bảo đảm hiệu quả và nhanh chóng. Các hình thức xử lý nợ xấu phải được đa dạng hóa trên cơ sở bảo đảm tính công khai, minh bạch. Hệ thống thông tin nợ xấu được tổ chức để dễ dàng giới thiệu các khoản nợ xấu/tài sản bảo đảm tới các nhà đầu tư có quan tâm, nâng cao hiệu quả xử lý nợ xấu và tạo tiền đề để xây dựng một thị trường mua bán nợ tại Việt Nam.

Nhiều ý kiến tại hội thảo thể hiện mong muốn sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, xã hội trong hoạt động xử lý nợ xấu, để định hình những giải pháp quan trọng nhằm xử lý nợ xấu triệt để, tạo đà cho sự tăng trưởng trở lại của nền kinh tế.

Ngọc Linh