Thủ đoạn tinh vi, khó kiểm soát
Cụ thể, theo cơ quan thuế nhận định, qua các vụ mua hóa đơn trái phép bị phát hiện, cho thấy đối tượng bán hóa đơn không hợp pháp thông qua thành lập một hoặc chuỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh, bằng cách sử dụng giấy chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân của một số người thiếu hiểu biết, hám lợi, hay bị mất cắp hoặc giả mạo, hoạt động trong một chu kỳ ngắn rồi bỏ trốn, mất tích.
Ngoài ra, các đối tượng còn mua lại các doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoạt động yếu kém, sắp giải thể, phá sản sau đó thay đổi người đại diện pháp luật với mục đích để bán hóa đơn không hợp pháp.
Thệm chí, nhiều đối tượng thành lập doanh nghiệp, hộ kinh doanh tại các vùng, miền có sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt thuỷ hải sản, nguyên nhiên vật liệu… nhằm hợp pháp hoá nguồn gốc hàng ghi trên các hóa đơn không hợp pháp, tránh nghi ngờ, kiểm soát của cơ quan chức năng.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh còn sử dụng các loại hóa đơn không hợp pháp, để kê khai thuế giá trị gia tăng đầu vào, hoàn thuế giá trị gia tăng nhằm chiếm đoạt tiền thuế của nhà nước. Hoặc hợp pháp hoá các khoản chi phí không có hoá đơn, chứng từ, các khoản chi khống làm giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và các loại thuế khác.
Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết: Thuế không chỉ là nghĩa vụ tài chính của người kinh doanh mà còn là trách nhiệm xã hội. Nộp thuế là đóng góp trực tiếp vào phát triển hạ tầng, y tế, giáo dục, an sinh, dịch vụ công. Do đó, trốn thuế không đơn thuần là vi phạm pháp luật mà còn là chiếm dụng nguồn lực chung, gây tổn thất cho toàn cộng đồng.
Phó Cục trưởng Cục Thuế cũng khẳng định, sẽ tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra cả trực tiếp và trên môi trường số. Trong trường hợp phát hiện dấu hiệu trốn thuế có tổ chức, cơ quan thuế sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.
Khởi tố nhiều đối tượng có hành vi trốn thuế
Đơn cử, ngày 12/11, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh An Giang đã tống đạt Quyết định khởi tố bị can và thi hành Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với ông Dư Chế Linh (sinh năm 1972, trú tại số 1220 Quốc lộ 80, xã Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ), Giám đốc Công ty TNHH Dư Linh (Mã số thuế: 1801617325) để điều tra về hành vi trốn thuế.
Quá trình điều tra xác định: Để hợp thức nguồn hàng hóa, dịch vụ mua vào không có hóa đơn, chứng từ (đá, cát và chi phí thuê vận chuyển), từ năm 2021 đến năm 2022, ông Dư Chế Linh và ông Lê Đình Tuấn (không rõ lai lịch) mua tổng cộng 16 hóa đơn khống của Công ty TNHH TM Tấn Sang AG (Mã số thuế: 1602157419), Công ty TNHH MTV TM DV Bích Trâm AG (Mã số thuế: 1602136553) và Công ty TNHH MTV Thanh Phong AG (Mã số thuế: 1602150780) với tổng thành tiền chưa thuế ghi khống gần 5 tỷ đồng, tổng thuế giá trị gia tăng ghi khống gần 500 triệu đồng, tổng thanh toán ghi khống hơn 5,4 tỷ đồng.
Ông Linh đã sử dụng số hóa đơn trên kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng mua vào, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước với số tiền trên 300 triệu đồng.
Trước đó, ngày 5/11/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh An Giang đã khởi tố bị can và thi hành Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với ông Trần Văn Ba (sinh năm 1960, ngụ phường Tân Lộc, thành phố Cần Thơ), Giám đốc Công ty TNHH MTV Ba Phố (Mã số thuế: 1801327256, địa chỉ: Khu vực Long Châu, phường Tân Lộc, TP. Cần Thơ) để điều tra về hành vi trốn thuế.
Quá trình điều tra, cơ quan Công an xác định, từ năm 2022 đến năm 2023, ông Trần Văn Ba đã mua tổng cộng 41 hóa đơn khống với tổng thành tiền chưa thuế ghi khống trên 9,8 tỷ đồng, tổng tiền thuế GTGT ghi khống trên 983 triệu đồng, tổng tiền thanh toán ghi khống trên 10,8 tỷ đồng để hợp thức nguồn hàng.
Sau đó, ông Trần Văn Ba sử dụng số hóa đơn mua khống kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng mua vào cho Công ty TNHH MTV Ba Phố, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước với số tiền trên 983 triệu đồng. Hiện, các vụ việc trên đang được cơ quan chức năng điều tra xử lý.
Cơ quan thuế nhấn mạnh: Theo Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử lý về tội trốn thuế (Điều 200).
Hành vi mua, bán trái phép hóa đơn đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử lý về tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước (Điều 203).
Tuấn Ngọc
