Xây dựng biên giới lòng dân vừa là truyền thống quý báu của dân tộc, vừa là quan điểm, đường lối của Đảng về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc, Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới.
Trên địa bàn 44 tỉnh, thành phố có biên giới ở nước ta thì có trên 1.100 xã có đường biên giới. Đây là địa bàn “phên giậu” Tổ quốc, có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng - an ninh. Để giúp các địa phương củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở, Bộ đội Biên phòng điều động hàng nghìn lượt cán bộ tăng cường cho các xã đặc biệt khó khăn. Nhờ đó mà đã xóa được nhiều thôn, bản trắng đảng viên.
Đặc biệt, với việc thực hiện mô hình “Bảo tồn và phát triển các dân tộc thiểu số” các đồn biên phòng đã hồi sinh được nhiều dân tộc thiểu số như: Dân tộc La Hủ ở Lai Châu, dân tộc Chứt ở Hà Tĩnh. Để bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, năm 2018, lần đầu tiên, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 33 về Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia.
Năm 2020, Quốc hội đã thông qua Luật Biên phòng Việt Nam. Trong đó đã xác định rõ vai trò của Bộ đội Biên phòng trong việc xây dựng và củng cố thế trận lòng dân trên địa bàn biên giới. Vì thế việc tạo dựng được biên giới lòng dân chính là kế sách lâu dài để chúng ta xây dựng biên giới hòa bình và hữu nghị.
Thiếu tướng Phùng Quốc Tuấn, Phó Chính ủy Bộ đội Biên phòng nhận định: "Lịch sử cha ông ta bảo vệ biên giới đã minh chứng cho chúng ta thấy sức mạnh biên giới lòng dân. Xây dựng biên giới lòng dân vừa là truyền thống quý báu của dân tộc, vừa là quan điểm, đường lối của Đảng về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc, Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới, và xây dựng biên giới lòng dân tạo nên sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, đấu tranh với mọi âm mưu, thủ đoạn phá hoại của kẻ thù.
Trong bối cảnh hiện nay, Đảng, Nhà nước ta luôn nhất quán chủ trương, nhiệm vụ bảo vệ biên giới quốc gia thuộc trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, phải lấy dân làm gốc, quần chúng nhân dân là chủ thể, lực lượng vũ trang làm nòng cốt, Bộ đội Biên phòng là lực lượng chuyên trách trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, đồng thời xác định biên giới lòng dân chính là một trong những phương lược, kế lâu dài để bảo vệ biên giới quốc gia". 
Bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia là một công việc lớn, hệ trọng liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều lĩnh vực. Vì lý do đó, quản lý bảo vệ biên giới quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị.
Theo đó, để bảo vệ vững chắc, lâu dài chủ quyền biên giới quốc gia, chúng ta cần phải dựa vào dân, lấy dân làm gốc, Nhân dân là chủ thể, mỗi người dân là một cột mốc sống, lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt, Bộ đội Biên phòng là lực lượng chuyên trách, lực lượng chiến đấu đầu tiên, bám trụ đến cùng để bảo vệ và giữ vững biên giới quốc gia.
Thiếu tướng Đặng Quang Minh, nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Quốc phòng cho rằng, lực lượng bộ đội biên phòng là lực lượng chuyên trách bảo vệ biên giới quốc gia được thể hiện ở 03 khía cạnh: Thứ nhất là luôn luôn vững vàng về mặt chính trị tư tưởng, giỏi về quân sự, am hiểu về pháp luật, tinh thông về nghiệp vụ và thành thạo ngoại ngữ, tiếng đồng bào dân tộc.
Thứ hai là thường xuyên bám trụ, bám dân, bám địa bàn, thực hiện cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc với Nhân dân, bảo vệ dân, bảo vệ biên giới quốc gia.
Thứ ba, là bộ đội biên phòng luôn được bảo đảm đủ sức phòng ngừa, ngăn chặn mọi âm mưu hoạt động diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, phản động và sẵn sàng đánh thắng các cuộc xung đột vũ trang, chiến tranh xâm lược trong mọi tình huống.
Theo Chương trình Phát thanh Quân đội Nhân dân
