Bộ Y tế đề xuất doanh nghiệp cùng đóng bảo hiểm y tế cho người thân lao động

Bộ Y tế đánh giá phương án này mở rộng diện bao phủ, cải thiện sức khỏe người dân, góp phần tăng nguồn cung nhân lực cho thị trường lao động. Quỹ Bảo hiểm y tế cũng có thêm nguồn thu, tính riêng quy định đưa thân nhân lao động vào diện đóng bắt buộc giúp tăng từ 1.159 tỷ đến 3.819 tỷ đồng. Nhà nước giảm gánh nặng chi phí để giải quyết các vấn đề xã hội sau này.

Tuy nhiên, phương án trên tác động lớn đến chi phí xã hội. Theo tính toán sơ bộ, mỗi năm ngân sách nhà nước chi thêm từ 348 tỷ đến 1.146 tỷ đồng nếu hỗ trợ 30% mức đóng cho thân nhân người lao động.

Doanh nghiệp mỗi năm tăng chi từ 541 tỷ đến 1.782 tỷ đồng, bù lại bớt gánh nặng giải quyết phát sinh của lao động như nghỉ phép chăm người nhà ốm. Khi người thân được BHYT chăm lo, lao động sẽ an tâm sản xuất và cống hiến cho doanh nghiệp. Thực tế, nhiều công ty khi tuyển dụng cũng nêu tiêu chí là đóng BHYT để thu hút ứng viên.

Nếu tạo cơ chế để người dân đóng BHYT một lần cho 3 năm cũng tác động đến doanh nghiệp trong trường hợp giới chủ phải trích đóng theo quy định. Trong trường hợp đó, doanh nghiệp sẽ phải đóng trước phần chi phí theo định kỳ mà lẽ ra để dành đầu tư sản xuất. Song Bộ Y tế cho rằng luật sửa đổi có thể thêm quy định hỗ trợ miễn thuế một phần cho khoản chi phí này.

Mỗi năm, người lao động cũng trích thêm một khoản đóng BHYT cho người thân, song cơ quan soạn thảo đánh giá đây là khoản cần thiết. Bộ tính toán tổng chi phí sơ bộ số tiền chi thêm mỗi năm khoảng 270 tỷ đến 891 tỷ đồng. Song được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả, người dân giảm gánh nặng tài chính khi khám chữa bệnh, từ 43% xuống 23% vào năm 2025.

Bộ Y tế cũng nêu rõ phương án này cần tính toán đến khả năng thu nhập của người lao động, phân loại thân nhân theo nhóm thu nhập để hỗ trợ mức đóng phù hợp và hiệu quả chứ không cào bằng.

Phương án ba, giữ nguyên các nhóm đóng như hiện hành và không bổ sung đối tượng mới vào diện tham gia. Nhà nước không phải tăng chi ngân sách, song sẽ đối mặt gánh nặng chi phí giải quyết vấn đề xã hội liên quan đến nhóm chưa có thẻ BHYT. Mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân khó đạt được.

Sau khi cân nhắc, Bộ Y tế lựa chọn phương án ba, tức giữ nguyên quy định hiện hành. Điều này phù hợp thực tiễn trong bối cảnh nguồn thu ngân sách hạn hẹp và đảm bảo tiến độ sửa luật để kịp thời có hiệu lực vào năm 2025.

Riêng phương án hai với quy định bổ sung thân nhân lao động vào diện đóng BHYT được cân nhắc thực hiện trong lần sửa đổi tổng thể Luật Bảo hiểm y tế thời gian tới.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 05/2024 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2025. Ngoài mở rộng diện đóng, Bộ Y tế đang đề xuất lộ trình nâng mức đóng BHYT từ năm 2025...

Minh Đức