Phát biểu tại họp báo ở thủ đô Brasilia, Đại sứ Maurício Lyrio, trưởng đoàn đàm phán của Brazil tại COP30 cho biết, quy mô và mức độ tham gia của các đoàn đại biểu lần này “thể hiện cam kết mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế đối với hành động khí hậu toàn cầu”. Theo ông, việc hơn 140 quốc gia cử đại diện cấp cao tới Belém là dấu hiệu tích cực cho thấy sự đồng thuận về nhu cầu đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng, bảo vệ rừng và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Trong chương trình nghị sự, Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva sẽ phát biểu khai mạc phiên toàn thể và chủ trì bữa tiệc về Quỹ Rừng Nhiệt đới Mãi mãi (Tropical Forests Forever Fund – TFFF), một sáng kiến tài chính mà Brazil dự kiến chính thức trình lên COP30. Quỹ này nhằm huy động nguồn lực quốc tế để bồi hoàn cho các quốc gia có rừng nhiệt đới thực hiện nhiệm vụ bảo tồn và phục hồi hệ sinh thái rừng, góp phần duy trì vai trò hấp thụ carbon của các khu rừng – “lá phổi xanh” của hành tinh.
Giới quan sát cho rằng, sáng kiến TFFF thể hiện nỗ lực của Brazil trong việc kết nối bảo vệ môi trường với phát triển kinh tế – xã hội bền vững, đồng thời củng cố vị thế của nước này như một “thủ lĩnh khí hậu” của khu vực Nam Mỹ. Dự kiến, nhiều nước có rừng nhiệt đới lớn như Indonesia, Congo, Peru hay Colombia sẽ bày tỏ ủng hộ và tham gia chương trình hợp tác này.
Theo Bộ trưởng Môi trường Brazil Marina Silva, hội nghị tại Belém là cơ hội để các nguyên thủ quốc gia gửi đi thông điệp thống nhất về việc chuyển đổi nguồn cung năng lượng toàn cầu sang các nguồn tái tạo, tiến tới giảm dần sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Bà Silva nhấn mạnh: “Thế giới đang ở ngã rẽ quan trọng. Chúng ta cần hành động mạnh mẽ và tập thể để bảo vệ tương lai của hành tinh”. Brazil – quốc gia có hơn 80% nguồn điện đến từ thủy điện và năng lượng tái tạo được đánh giá là hình mẫu trong việc tận dụng nguồn lực thiên nhiên một cách bền vững.
Tại hội nghị, các phiên thảo luận chuyên đề sẽ tập trung vào các chủ đề then chốt như tăng tốc chuyển đổi năng lượng, bảo tồn rừng, quản lý nguồn nước và công bằng khí hậu. Nhiều tổ chức quốc tế, quỹ đầu tư xanh và doanh nghiệp năng lượng sạch sẽ tham dự, mở ra triển vọng hợp tác tài chính mới cho các dự án giảm phát thải và thích ứng khí hậu tại khu vực Nam Mỹ.
Cũng trong dịp này, Bộ trưởng Marina Silva công bố báo cáo của Dự án Giám sát phá rừng Amazon bằng vệ tinh (Prodes) cho thấy, diện tích rừng bị chặt phá tại khu vực Amazon giảm 11,8% so với năm 2024, trong khi vùng sinh thái Cerrado giảm 11%. Đây được coi là kết quả tích cực trong nỗ lực kiểm soát phá rừng và khôi phục hệ sinh thái dưới thời Tổng thống Lula da Silva.
Theo bà Silva, Brazil đang đi đầu bằng hành động thực tế, không chỉ bằng lời cam kết. Chính phủ đã tăng cường lực lượng kiểm lâm, đẩy mạnh giám sát bằng vệ tinh, xử lý nghiêm các hành vi khai thác trái phép và đồng thời hỗ trợ cộng đồng địa phương phát triển sinh kế bền vững dựa trên rừng.
Giới chuyên gia nhận định, việc Brazil thành công trong việc giảm tốc độ phá rừng và mở rộng diện tích được phục hồi là tín hiệu tích cực cho khu vực Nam Mỹ – nơi đang chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, khô hạn và cháy rừng.
Thành phố Belém, thủ phủ bang Pará, được lựa chọn làm địa điểm tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh và COP30 không chỉ bởi vị trí chiến lược nằm bên rìa rừng Amazon, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng về sự hòa hợp giữa thiên nhiên, văn hóa và phát triển bền vững. Chính phủ Brazil kỳ vọng sự kiện này sẽ giúp Belém trở thành “thủ đô khí hậu của thế giới” trong tháng 11 tới, nơi các nhà lãnh đạo toàn cầu cùng nhau xác định lộ trình mới cho hành động khí hậu trong thập kỷ tới.
Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu tại Belém, vì vậy, không chỉ là bước khởi động cho COP30 mà còn là thông điệp mạnh mẽ của Brazil và cộng đồng quốc tế: Bảo vệ khí hậu không thể chờ đợi và cần bắt đầu bằng hành động cụ thể, ngay từ hôm nay.
Thiên Trường
