Cần xử lý nghiêm hành vi vứt xác lợn bừa bãi

Xác lợn chết trôi nổi hình ảnh đáng báo động

Tại một số vùng nông thôn, đặc biệt là nơi có mô hình chăn nuôi nhỏ lẻ, hiện tượng xác lợn chết do dịch bị ném xuống ao, hồ, suối, mương nước... vẫn còn xảy ra. Những xác lợn không được xử lý đúng cách trương phình, bốc mùi, trôi dạt theo dòng chảy trở thành nguồn phát tán dịch bệnh tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên diện rộng.

“Tôi đi dọc con mương tưới đồng mà không chịu nổi mùi hôi, có lúc thấy cả mấy con lợn chết nổi lềnh bềnh” một người dân chia sẻ.

Không chỉ người dân, trước đó trả lời báo chí chính quyền cơ sở cũng nhiều lần phát hiện các vụ việc tương tự, nhưng việc xử lý còn gặp khó khăn do hành vi thường diễn ra lén lút và khó truy vết người vi phạm.

Thực trạng này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng mà còn khiến các doanh nghiệp chăn nuôi quy mô lớn lo ngại. Dù đã áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp phòng dịch như kiểm soát đầu vào, khử trùng định kỳ, xây dựng hàng rào sinh học,... nhưng nhiều đơn vị vẫn bất an trước yếu tố môi trường xung quanh.

“Chúng tôi đầu tư hàng tỷ đồng để phòng chống dịch, nhưng nếu xác lợn chết trôi nổi ở mương nước gần trang trại mà không được xử lý, thì rất khó bảo đảm an toàn sinh học tuyệt đối,” đại diện một doanh nghiệp chăn nuôi chia sẻ.

Một số cơ sở thậm chí phải tự bỏ chi phí để dọn dẹp khu vực công cộng gần khu chăn nuôi, tránh để nguồn nước ô nhiễm lây lan mầm bệnh. Tuy nhiên, các doanh nghiệp khẳng định, nếu thiếu sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ từ chính quyền địa phương, thì mọi nỗ lực phòng dịch cũng chỉ mang tính tạm thời.

Nguy cơ lây lan diện rộng nếu không xử lý triệt để

Dịch tả lợn châu Phi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, chưa có vaccine hoặc thuốc điều trị hiệu quả. Virus có thể tồn tại lâu trong môi trường, đặc biệt là trong xác động vật chết. Nếu xử lý không đúng quy trình, mầm bệnh rất dễ phát tán ra không khí, nước, đất, gây lây lan nhanh chóng.

Không chỉ chăn nuôi, nguồn nước ô nhiễm từ xác động vật còn ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và canh tác của người dân. Đáng lo ngại hơn, nhiều khu vực vẫn sử dụng nguồn nước mặt chưa qua xử lý cho tưới tiêu hoặc sinh hoạt hàng ngày.

Theo quy định hiện hành, xác động vật chết phải được tiêu hủy hợp vệ sinh, có sự giám sát của cơ quan thú y và chính quyền địa phương. Việc vứt bỏ xác lợn ra môi trường không chỉ thể hiện sự thiếu ý thức, gây ô nhiễm môi trường mà còn vi phạm pháp luật.

Tại Nghị định 90/2017/NĐ‑CP quy định: hành vi vận chuyển hoặc vứt xác lợn chết ra môi trường bị phạt từ 5–6 triệu đồng, đồng thời buộc phải tiêu hủy theo quy định.

Trước tình hình dịch tả lợn châu Phi đang diễn biến phức tạp. Nhiều địa phương đã ban hành văn bản yêu cầu hộ chăn nuôi ký cam kết không vứt xác lợn bừa bãi, tuy nhiên công tác giám sát thực thi vẫn còn hạn chế. Một số nơi chưa bố trí đủ nhân lực, kinh phí cho việc thu gom, tiêu hủy động vật chết.

Các chuyên gia cho rằng, bên cạnh việc tuyên truyền nâng cao nhận thức, cần có chế tài đủ mạnh để xử phạt hành vi cố tình vi phạm. Đồng thời, ngành chăn nuôi, thú y nên hướng dẫn cụ thể quy trình tiêu hủy, hỗ trợ kỹ thuật và chi phí xử lý xác động vật tại cơ sở, đặc biệt ở vùng nông thôn.

Việc thiết lập các điểm tiêu hủy tập trung, kiểm soát chặt nguồn nước quanh vùng chăn nuôi, đồng thời phối hợp giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân sẽ là giải pháp then chốt để kiểm soát dịch bệnh một cách bền vững.

Khi dịch tả lợn châu Phi vẫn còn diễn biến phức tạp, mọi sự chủ quan, buông lỏng quản lý hoặc thiếu ý thức từ cá nhân đều có thể trở thành mắt xích khiến dịch lan rộng, ảnh hưởng đến cả ngành chăn nuôi và sức khỏe cộng đồng./.

Xuân Hiếu