Nhà máy bố trí… sai quy hoạch?
Thanh tra TP. Đà Nẵng xác định, quy hoạch của cụm công nghiệp này không bảo đảm cách ly an toàn tối thiểu về môi trường từ cơ sở sản xuất đến khu dân cư là 50m, theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 4449:1987.
Trách nhiệm thuộc về Sở Xây dựng trong việc thẩm định, trình phê duyệt và của chủ đầu tư dự án Cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng.
Từ nhà máy thép Dana-Ý đến khu dân cư là từ 31,5m đến 80,3m, khoảng cách từ nhà máy thép Dana-Úc đến khu dân cư là 27,2m đến 143,3m - chưa bảo đảm khoảng cách ly tối thiểu là 500m đối với nhà máy độc hại cấp II, theo quy định tại Quy chuẩn xây dựng Việt Nam QCVN 01:2008/BXD.
Đánh giá tác động môi trường của dự án Hạ tầng kỹ thuật Cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng, do Công ty CP Xây dựng và Đầu tư Đà Nẵng C.T là chủ đầu tư lập năm 2006 và được phê duyệt, không có bố trí ngành nghề luyện thép.
Vi phạm của 2 nhà máy?
Về Công ty CP Thép Dana-Ý, việc cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu đối với dự án nhà máy sản xuất thép Thành Lợi và giấy chứng nhận đầu tư lần đầu đối với dự án nhà máy thép Dana-Ý không phù hợp với quy định ngành nghề tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng theo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt.
Không phù hợp với chủ trương của UBND Thành phố về việc không cho đầu tư lắp đặt mới lò luyện thép trong các khu công nghiệp theo Thông báo số 104/TB-VP ngày 5-5-2006 của Văn phòng UBND Thành phố.
Vượt công suất (100.000/10.000 tấn/năm) theo bản đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường được phê duyêt. Không bảo đảm khoảng cách ly tối thiểu 500m đối với khu dân cư theo TCVN 4449:1987.
Trung tâm Xúc tiến đầu tư tiếp nhận, xử lý, trình UBND Thành phố ký cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu và giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh của Công ty CP Thép Dana-Ý là không đúng theo quy định của Nghị định số 108/2006/NĐ-CP của Chính phủ.
Trung tâm Xúc tiến đầu tư trình UBND Thành phố cấp giấy chứng nhận điều chỉnh cho công ty về tăng công suất, vốn, quy mô diện tích đất để thực hiện dự án trước khi UBND thành phố phê duyệt ĐTM là không đúng so với Luật Bảo vệ môi trường năm 2005.
Công ty CP Thép Dana-Ý không thực hiện xin giấy phép xây dựng trước khi khởi công xây dựng công trình là không đúng quy định của Luật Xây dựng năm 2003.
Công ty sử dụng dây chuyền luyện, cán thép có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc và Ý theo nội dung đăng ký tại giấy chứng nhận đầu tư, nhưng trong quá trình hoạt động, công ty đã thay đổi một số hệ thống lò luyện không đúng với dây chuyền đã đăng ký ĐTM đã được phê duyệt.
Riêng trong giai đoạn từ tháng 1/2014 đến tháng 3/2018, công ty sử dụng 3 lò luyện cảm ứng điện trung tần với công suất 30 tấn/mẻ, không sử dụng lò luyện công suất 25 tấn/mẻ và nhiều hơn 1 lò trung tần có công suất 12 tấn/mẻ so với ĐTM phê duyệt.
Về công suất, trong quá trình hoạt động, công ty sản xuất sản lượng luyện thép vượt công suất so với quy định tại giấy chứng nhận đầy tư, bản đăng ký tiêu chuẩn môi trường và ĐTM của một số năm, vượt so với giấy chứng nhận đầu tư 21.680 tấn vào năm 2017; vượt so với ĐTM 21.680 tấn trong năm 2017...
Đến nay, mặc dù đã hoạt động sản xuất theo dây chuyển hệ thống lò luyện có thay đổi so với ĐTM nhưng nhà máy vẫn chưa có ĐTM được phê duyệt điều chỉnh, bổ sung theo quy định.
Từ khi hoạt động đến nay, công ty không hợp đồng với các công ty môi trường để vận chuyển, xử lý xỉ lò luyện mà chủ yếu tự san lấp mặt bằng, một phần đang lưu giữ tại nhà máy.
Công ty không thực hiện trồng cây xanh chung quanh bảo đảm diện tích theo đánh giá tác động môi trường do chưa được giao đủ diện tích đất theo quy hoạch…
Công ty đã từng bước khắc phục các vi phạm, tồn tại về bảo vệ môi trường, nhưng vẫn chậm khắc phục xử lý chất thải rắn không đúng quy định, không bảo đảm cây xanh theo quy định, chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp giảm thiểu tiếng ồn.
Đối với Công ty CP Thép Dana-Úc, việc cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu cho Công ty CP Thép Xuân Hưng tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng là không phù hợp với quy định về ngành nghề theo ĐTM được phê duyệt; không phù hợp với chủ trương của UBND Thành phố về việc không cho đầu tư lắp đặt mới lò luyện thép trong các khu công nghiệp; vượt công suất theo đánh giá tác động môi trường (300.000/150.000 tấn/năm); vị trí nhà máy thép sát khu dân cư, không bảo đảm khoảng cách ly tối thiểu 500m…
Thanh tra TP. Đà Nẵng đã kết luận một số vi phạm hành chính và tồn tại trong quá trình hoạt động của 2 nhà máy thép Dana-Ý và Dana-Úc
Từ năm 2009 đến nay, Công ty CP Thép Dana-Úc đã hoạt động sản xuất, nhưng không lập ĐTM phù hợp với công suất tại giấy chứng nhận đầu tư, thay đổi một số máy móc, thiết bị nhưng không lập lại, điều chỉnh, bổ sung ĐTM. Điều này, không đúng quy định của Luật Bảo vệ môi trường.
Công ty đã quản lý xỉ lò luyện không đúng theo quy định đối với chất thải rắn công nghiệp thông thường cũng như cam kết tại hồ sơ môi trường đã được phê duyệt. Chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp giảm thiểu tiếng ồn theo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt.
Do khoảng cách ly từ nhà máy đến khu dân cư không bảo đảm nên vấn đề tiếng ồn trong hoạt động sản xuất ảnh hưởng đến khu dân cư vẫn không được giải quyết triệt để, không thực hiện trồng cây xanh xung quanh bảo đảm diện tích.
Xử lý thế nào… về tồn tại?
Từ kết quả kiểm tra, Chánh Thanh tra Thành phố Trần Huy Đức kiến nghị UBND TP. Đà Nẵng chỉ đạo Sở Xây dựng và Công ty Phát triển và khai thác hạ tầng khu công nghiệp Đà Nẵng tổ chức rút kinh nghiệm đối với thiếu sót trong việc lập, thẩm định, trình phê duyệt quy hoạch Cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng bảo đảm khoảng cách ly tối thiểu đối với khu dân cư theo quy định.
Rà soát lại quy hoạch tại dự án để tham mưu UBND Thành phố xử lý những vấn đề có liên quan để khắc phục những hạn chế theo đúng quy định và phù hợp với điều kiện thực tế. Xử lý vi phạm hành chính đối với vi phạm xây dựng công trình của Công ty CP Thép Dana-Ý theo quy định về pháp luật chuyên ngành.
Người dân địa phương tập trung phản ứng về 2 nhà máy
Sở Tài nguyên và Môi trường xử lý vi phạm hành chính theo quy định đối với vi phạm về môi trường tại 2 nhà máy; tham mưu, đề xuất UBND Thành phố biện pháp xử lý theo đúng quy định pháp luật về môi trường đối với các tồn tại, vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường của 2 nhà máy thép.
Nhưng đến nay, vấn đề vẫn chưa được khắc phục như thực hiện không đúng một số nội dung ĐTM được duyệt, không có giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường, gây tiếng ồn vượt quy chuẩn, xử lý xỉ lò luyện không đúng quy định...
Chánh Thanh tra TP. Đà Nẵng yêu cầu tổng giám đốc 2 công ty nghiêm túc chấn chỉnh và có biện pháp khắc phục đối với các tồn tại, vi phạm trong quá trình hoạt động và bảo vệ môi trường như kết luận thanh tra đã nêu, theo đúng quy định của pháp luật.
Hữu văn
