Dịch vụ thu gom, vận chuyển rác sinh hoạt tại TP. HCM: Liệu có độc quyền?

Kỳ 5: Vẫn câu chuyện thu gom rác thải sinh hoạt, bao giờ dân hết khổ?

Câu chuyện rác thải sinh hoạt bị bỏ lại trước cửa nhà dân nhiều ngày nhằm gây áp lực, ép người dân chấp nhận việc loạn giá thu phí (tại phường 26 , quận Bình Thạnh), khiến người dân bức xúc. Phải chăng, đây là việc nhỏ không đáng lưu tâm của các cấp chính quyền nên đến nay, nỗi bức xức của người dân vẫn còn đó...?

Công tác quản lý thu gom lộ nhiều bất cập

Sau nhiều kỳ, TH&CL phán ánh về công tác thu gom rác tại khu vực quận Bình Thạnh (TP. HCM), rác tồn ứ thành bãi lộ thiên trên đường phố, gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị, phiếu thu tiền rác với nhiều mệnh giá thu khác nhau không ổn định, giao động từ 30.000 - 200.000 đồng/tháng…

Đặc biệt, việc đơn vị thu gom rác tự ý tăng giá thu mà không có sự thỏa thuận nào với các hộ dân, nếu hộ dân nào không đồng ý mức phí đó, thì rác thải sẽ lập tức không được thu dọn, chất đống nhiều ngày, gây ô nhiễm môi trường. Theo đó, việc tồn ứ rác tại nhiều hộ dân thuộc phường 26 (quận Bình Thạnh) luôn tái diễn, tình hình này chưa được khắc phục. Từ đó dẫn đến nhiều bức xúc giữa các hộ dân với đơn vị thu gom rác và cán bộ quản lý môi trường tại địa phương.

Trước nỗi bức xúc của dân, đại diện UBND phường 26, bà Phù Thị Bích Nhi - Phó chủ tịch UBND phường cho biết: Phường 26 không có trách nhiệm trong việc quản lý, thu gom rác, đây là việc của người dân với đơn vị thu gom rác, mà cụ thể là HTX Thống Nhất. Người dân phải tự tìm đơn vị thu gom, tự thỏa thuận ký hợp đồng và giá thu gom rác.

Bà Phó chủ tịch phường cũng cho biết thêm, hiện tại trên địa bàn phường 26, có 3 đơn vị thu gom rác là công ty công ích thành phố, Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận Bình Thạnh và Hợp tác xã Vệ sinh môi trường Thống Nhất. Đơn vị thu gom rác hiện tính phí theo Quyết định số 38/2018/QĐ-UBND trong việc quy định về giá tối đa đối với dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, theo Văn bản số 192/UBND, do ông Phan Quang Khánh, Chủ tịch UBND phường 26 ký ngày 10/5/2019, trả lời liên quan đến việc thu gom rác tại khu vực đường Chu Văn An và các hộ dân tại thuộc phường 26 (quận Bình Thạnh), hiện trên địa bàn phường này có 2 đơn vị thu gom rác là Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận Bình Thạnh và Hợp tác xã Vệ sinh môi trường Thống Nhất.

Trở lại với câu chuyện rác thải sinh hoạt của người dân, sau nhiều lần phản ánh tới các cấp chính quyền thì mới đây, UBND quận Bình Thạnh, Phòng TN&MT quận Bình Thạnh mới có buổi làm việc với phóng viên, liên quan tới việc thu gom rác thải sinh hoạt trên địa bàn quận, mặc dù sự việc phản ánh từ thời điểm tháng 4 đến nay đã hơn 2 tháng, mặc cho người dân vẫn hàng ngày phải đối mặt với nỗi bức xúc về thái độ thu gom rác của nhân viên vệ sinh môi trường, rác thải sinh hoạt tồn ứ gây ô nhiễm nghiêm trọng, gây mất mỹ quan đô thị.

PV liên hệ làm việc từ tháng 4, sau 2 tháng, Phòng TN&MT quận Bình Thạnh mới có buổi làm việc trao đổi thông tin...

Chủ trương của chính quyền TP. HCM là đẩy mạnh việc triển khai phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn thành phố, đồng thời có kế hoạch tập trung công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân, hộ gia đình.

Theo đó, chủ nguồn thải thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn theo Quyết định 44/2018/QĐ-UBND ngày 14/11/2018 của UBND TP quy định về phân loại chất thải rắn tại nguồn trên địa bàn thành phố từ nay cho đến hết quý II/2019 và duy trì thường xuyên với việc kết hợp triển khai cuộc vận động “Người dân TP không xả rác ra đường và kênh rạch, vì thành phố sạch và giảm ngập nước” - theo Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 19/10/2018 của Ban Thường vụ Thành ủy trong 2 năm (2019-2020). 

Chính quyền phường 26 không triển khai thực hiện phân loại rác tại nguồn?

Chủ trương là vậy. Nhưng đối với phường 26, quận Bình Thạnh thì gần như đứng ngoài chủ trương, người dân không được tuyên truyền vận động, cũng như hướng dẫn về việc thu gom, phân loại rác?

Trong khi chính quyền thành phố yêu cầu UBND các quận, huyện xây dựng kế hoạch mở rộng phạm vi thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn quận, huyện trong năm 2019.

Cùng với đó, triển khai sắp xếp, bố trí các thùng rác công cộng phù hợp, thực hiện dán nhãn nhận biết trên nắp và thân thùng rác để người dân, khách vãng lai bỏ rác phân loại vào thùng theo quy định để tạo sự đồng bộ từ nhà đến khu vực công cộng.  

Đẩy mạnh tổ chức sắp xếp hoàn thiện hệ thống thu gom, vận chuyển riêng chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại phù hợp với lộ trình mở rộng triển khai; đảm bảo hệ thống thu gom, vận chuyển phải được tổ chức, vận hành đồng bộ trong việc thu gom riêng chất thải hữu cơ và chất thải còn lại của các tổ chức, cá nhân có thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

Xe thu gom vận chuyển rác thô sơ thiếu an toàn (Ảnh HD)

Các giải pháp trọng tâm phải hoàn thành trong năm 2019, đẩy mạnh tổ chức, sắp xếp lực lượng thu gom rác dân lập theo mô hình hợp tác xã vệ sinh môi trường hoặc doanh nghiệp có tư cách pháp nhân; hoàn thành việc chuyển đổi các phương tiện thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn TP.

Tùy điều kiện của từng địa phương mà các quận, huyện có thể tổ chức thu gom, vận chuyển riêng chất thải sau phân loại song song với việc triển khai tập huấn, tuyên truyền, hướng dẫn hoặc chậm nhất đến quý II/2019, UBND các quận, huyện phải tổ chức được hệ thống thu gom, vận chuyển riêng chất thải sau phân loại tại các phạm vi phường, xã trong kế hoạch triển khai trong năm 2019.

Thành phố cũng chỉ đạo UBND phường, xã, thị trấn phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức kiểm tra, giám sát thường xuyên.

Công nhân dọn vệ sinh rác vẫn chưa thực hiện phân loại rác theo quy định (Ảnh: NC)

Tuy nhiên, không lẽ, UBND phường 26 đang đứng ngoài cuộc vận động khi mà việc phân loại rác tại nguồn vẫn chưa được triển khai? Theo người dân phản ánh, UBND phường 26  chưa hề triển khai, người dân chưa hề biết về thông tin này. Nếu người dân có tự ý phân loại, thì người đi gom rác cũng sẽ gom chúng hết. Vậy nên chủ trương phân loại rác tại nguồn ở hường 26, quận Bình Thạnh, chắc sẽ khó triển khai?

Hơn nữa, các phương tiện thu gom trên địa bàn phường hầu hết còn khá thô sơ (đa số là xe ba gác, xe thùng gắn vào xe máy kéo…), chưa đảm bảo điều kiện vệ sinh môi trường, có phát tán mùi hôi, rơi vãi chất thải và rò rỉ nước rỉ rác trong quá trình thu gom, ảnh hưởng đến chất lượng vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị. Rác bị bỏ lại 2 - 3 ngày mới thu gom, gây mất mỹ quan, đô thị, gây bức xúc cho người dân.

Quy định phân loại chất thải rắn sinh hoạt

Theo Quyết định 44/2018/QĐ-UBND, chất thải rắn sinh hoạt được phân loại tại nguồn phù hợp với mục đích quản lý, xử lý thành các nhóm như sau:

a) Nhóm chất thải hữu cơ dễ phân hủy (nhóm thức ăn thừa, lá cây, rau, củ, quả, xác động vật).

b) Nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế (nhóm giấy, nhựa, kim loại, cao su, nylon, thủy tinh).

c) Nhóm chất thải còn lại (không bao gồm chất thải nguy hại phát sinh từ hộ gia đình, chủ nguồn thải).

Tiêu chí phân loại được coi là đạt yêu cầu: Thành phần chất thải hữu cơ dễ phân hủy hoặc thành phần chất thải còn lại lẫn dưới 10% khối lượng chất thải khác (thuộc nhóm trong danh mục nhóm chất thải phân loại do Sở TN&MT ban hành)...

TH&CL sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Hải Dương