Đua xe công thức 1: Môn thể thao tỷ đô

98 năm phát triển không ngừng

Giá trị bản quyền truyền hình tỷ USD, các hợp đồng tài trợ khủng, mức lương cao chót vót của các vận động viên, tính quốc tế hóa cao… F1 xứng đáng một trong những môn thể thao có giá trị nhất hành tinh. Bản quyền thương mại Giải F1 thuộc về Tập đoàn Formula One (F1).

Tập đoàn F1 hiện là công ty con của Liberty Media Corporation. Cuối năm 2016, Tập đoàn CVC của tỷ phú Bernie Ecclestone đã bán F1 cho Liberty với giá 8 tỷ USD, thu lời tới 6,2 tỷ USD từ khoản đầu tư trị giá 1,8 tỷ USD vào tháng 3/2006. Mức tăng trưởng giá trị hơn 3 lần trong vòng 10 năm của Tập đoàn F1 đủ để những nhà đầu tư thành công nhất phải “thèm thuồng”.

Ngay mùa giải 2017, mùa giải đầu tiên về với Liberty, số lượng khán giả theo dõi F1 trên cả 2 nền tảng truyền hình và các nền tảng kỹ thuật số khác tiếp tục tăng năm thứ 3 liên tiếp. Tổng số lượng khán giả trung bình của tất cả các chương trình phát sóng trong năm 2017 tại 20 thị trường hàng đầu ở mức 1,4 tỷ người, tăng 6,2% so với năm 2016. Bên cạnh đó, F1 là thương hiệu thể thao phát triển nhanh nhất trên nền tảng truyền thông xã hội. Sức hút của F1 vẫn là điều không thể bàn cãi và hàng tỷ USD sẽ tiếp tục được tạo ra trong kỷ nguyên mới của F1.

Có lịch sử 98 năm tồn tại (kể từ khi ra đời năm 1920), giải đua xe công thức 1 chính thức phát triển lên tầm thế giới vào năm 1950 với cuộc đua vô địch thế giới đầu tiên được tổ chức tại đường đua Silverstone (Anh). Đến những năm 1990, F1 ngày càng mở rộng tầm ảnh hưởng của nó trên toàn cầu với những cuộc đua hấp dẫn, kịch tính cùng số lượng khán giả liên tục tăng.

Thời hoàng kim của F1 là từ những năm 2000 đến nay, khi giải đấu luôn nằm trong top những môn thể thao được ưa thích nhất thế giới, là nơi thường xuyên lui tới của các thành viên hoàng gia, chính trị gia nổi tiếng, các tỷ phú và các ngôi sao giải trí. Mỗi chặng đua F1 trở thành sự kiện thể thao đặc biệt tại quốc gia đăng cai, thu hút sự quan tâm của giới truyền thông toàn thế giới, mang lại nguồn lợi to lớn cho các địa điểm tổ chức. Tỷ lệ thuận với sự phát triển của F1, số tiền mà giải đấu này kiếm được cũng ngày càng phình to.

Hàng tỷ USD đổ vào giải đua mỗi năm

Theo Christian Sylt, nhà đồng sáng lập báo cáo thường niên Formula Money chuyên về thông tin tài chính của Giải đua xe F1, giai đoạn từ giữa những năm 2000 đến nay chứng kiến doanh thu của Tập đoàn Formula One (F1) tăng mạnh, từ mức 1 tỷ USD năm 2005 lên tới khoảng 1,8 tỷ USD vào năm 2016 và 2017.

“Tôi chưa từng thấy một môn thể thao nào như F1, có tiềm năng tạo ra doanh thu lớn thế. Trong hơn 10 năm qua, chúng ta đã gặp một vài đợt suy thoái kinh tế, vậy mà doanh thu và lợi nhuận của F1 chỉ có tăng”, chuyên gia tài chính Christian Sylt cho biết.

Dẫn số liệu mới nhất từ báo cáo Formula Money, Sylt phân tích cụ thể hơn cơ cấu tổng doanh thu trong mỗi mùa giải F1: khoảng hơn 30% đến từ tiền phí đăng cai của các nhà tổ chức các chặng đua; hơn 30% đến từ phí bản quyền truyền hình; gần 20% đến từ các nhà quảng cáo và hàng loạt các nhà bảo trợ; số còn lại từ các tổ chức sự kiện.

Tiền thưởng “khủng” cho các đội đua

Hợp đồng xác định khoản tiền mà các đội đua được phân chia được giữ kín, mỗi đội đua đều có thoả thuận riêng với đơn vị sở hữu bản quyền thương mại F1, nhưng con số chính thức đã được công bố năm 2016

Tổng tiền thưởng năm 2016 là khoảng 965 triệu USD. Trong đó, 335 triệu USD được chia đều có 10 đội đua tốt nhất (căn cứ theo thành tích tại ba mùa giải gần nhất). Một khoản tiền trị giá 335 triệu USD khác được chia cho 10 đội đua xuất sắc của mùa giải, theo đó đội đua giành được thứ hạng cao hơn sẽ được nhiều tiền thưởng hơn.

Ngoài ra, còn có một khoản thưởng riêng vào khoảng 145 triệu USD được chia cho 4 đội đua có thường xuyên nằm trong top đầu là Ferrari, McLaren, Red Bull và Mercedes; Ferrari cũng được thưởng thêm 70 triệu USD bởi danh tiếng, truyền thống và sức hút vượt trội, trong khi 3 đội đua còn lại được nhận những mức thưởng khiêm tốn hơn.

Sẽ có chặng đua F1 tại Việt Nam?

Chặng đua mang tên Việt Nam Grand Prix (Việt Nam GP) sẽ chính thức nằm trong lịch trình thi đấu của cuộc đua F1 từ năm 2020 và đã được các bên đồng ý mọi thỏa thuận. Đây là thông tin được đăng tải trên truyền thông quốc tế từ đầu tháng 10 đến nay.

Kênh truyền hình khu vực Fox Sports cho biết kế hoạch đưa chặng đua F1 đến Việt Nam đã được Liên đoàn Ô tô quốc tế (FIA) xác nhận và sẽ đưa vào lịch thi đấu từ năm 2020. Trong cuộc phỏng vấn với Fox Sport, ông Charlie Whiting, Giám đốc đường đua của FIA cho biết: “Kế hoạch xây dựng đường đua F1 tại Việt Nam đang được xúc tiến khẩn trương và có rất nhiều tiềm năng, gần như chắc chắn sẽ tổ chức một chặng đua vào năm 2020. Trong 2 năm tới, các nhà tổ chức hoàn toàn có đủ kinh nghiệm và thời gian để hoàn thiện đường đua đạt chuẩn”.

Chặng đua F1 ở Việt Nam sẽ là chặng đua thứ 2 ở khu vực Đông Nam Á sau Singapore GP. Năm 2008, Singapore chi ra đến 110 triệu USD để được quyền tổ chức một chặng F1, nhưng nhờ kinh doanh tốt họ đã thu về khoảng 150 triệu USD. Vì thế, từ đó đến nay Singapore đều đặn được tổ chức một chặng đua hằng năm. Thái Lan cũng muốn đăng cai, nhưng họ chưa lên tiếng dù người Thái có một trường đua riêng và vừa tổ chức thành công một chặng đua giải Moto GP vào đầu tháng 10/2018.

Theo Tiền Phong