Theo ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), tính đến giữa tháng 10/2025, Việt Nam đã xuất khẩu được 7 triệu tấn gạo, dự kiến cả năm đạt khoảng 8 triệu tấn, vượt Thái Lan để giữ vị trí nhà xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Ấn Độ. Trong khi đó, Thái Lan mới đạt 5,9 triệu tấn và dự kiến cả năm khoảng 7,5 triệu tấn.
Tuy nhiên, so với năm 2024, sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam giảm gần 1 triệu tấn do ảnh hưởng từ việc Philippines ngừng nhập khẩu. Nếu tình trạng này kéo dài tới vụ Đông Xuân – vụ mùa chủ lực, các doanh nghiệp và nông dân có thể phải đối mặt với nhiều áp lực về tiêu thụ và giá cả.
Cùng với đó, các doanh nghiệp xuất khẩu đang gặp khó về vốn do chưa được hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT). Từ khi áp dụng quy định tạm nộp 5% thuế từ ngày 1/7, chưa có đơn vị nào được hoàn, khiến hàng trăm tỷ đồng bị “kẹt” trong hệ thống. Giá lúa trong nước hiện giảm sâu, chỉ còn khoảng 5.000 đồng/kg, thấp nhất trong nhiều năm, làm gia tăng khó khăn cho nông dân.
Trước thực trạng này, ông Đỗ Hà Nam kiến nghị Nhà nước sớm tháo gỡ vướng mắc về hoàn thuế, đồng thời khôi phục chính sách miễn kê khai, tính thuế đối với sản phẩm nông nghiệp sơ chế, giúp ổn định sản xuất và hỗ trợ doanh nghiệp trong giai đoạn thị trường nhiều biến động.
Dù đối mặt với khó khăn, ngành gạo Việt Nam vẫn thể hiện sự chủ động và linh hoạt trong mở rộng thị trường. Hiện các doanh nghiệp duy trì xuất khẩu trung bình 500.000 tấn gạo mỗi tháng, đồng thời đẩy mạnh sang các thị trường tiềm năng như châu Phi, Trung Quốc và Nhật Bản. Riêng Trung Quốc đã nhập khoảng 600.000 tấn gạo Việt với giá gần 500 USD/tấn, cho thấy chất lượng gạo Việt ngày càng được đánh giá cao.
Trong khi đó, các sản phẩm đặc sản như gạo ST25 tiếp tục mở đường vào thị trường khó tính như Nhật Bản, nơi thuế nhập khẩu cao nhưng nhu cầu với gạo Việt vẫn tăng.
Ngành gạo Việt Nam đang chứng minh bản lĩnh vượt khó, khẳng định vị thế quốc gia xuất khẩu hàng đầu thế giới, đồng thời là biểu tượng cho sức mạnh, sự kiên cường và khả năng thích ứng của nền nông nghiệp Việt Nam trước những biến động toàn cầu.
Nam Sơn (t/h)
