Hà Nội ý kiến gì về tình trạng thua lỗ của đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông?

Liên quan đến thua lỗ của tuyến đường sắt đô thị (ĐSĐT) Cát Linh - Hà Đông, theo UBND TP. Hà Nội, hiện nay mạng lưới ĐSĐT trên địa bàn vẫn đang trong giai đoạn đầu tư và mới có 1 tuyến được đưa vào khai thác sử dụng là 2A Cát Linh - Hà Đông); Tỷ lệ vận tải hành khách công cộng (VTHKCC) vẫn còn thấp mới chỉ đạt được 19,5%.

Thực tế qua 2 năm đi vào vận hành (từ ngày 6/11/2021), tuyến đường sắt đô thị 2A Cát Linh-Hà Đông đã vận hành an toàn, ổn định, chất lượng phục vụ tốt, kết quả bước đầu đã chứng minh ưu thế của một phương thức vận tải nhanh, khối lượng lớn văn minh, hiện đại và là giải pháp cơ bản để xử lý tình trạng ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trong tương lai.

Tuyến đường sắt là dịch vụ công ích, giá vé với mục tiêu khuyến khích người dân đi lại bằng phương tiện VTHKCC nói chung, ĐSĐT nói riêng, giảm phương tiện giao thông cá nhân. Do đó doanh thu từ bán vé không có khả năng bù đắp chi phí và được nhà nước trợ giá.

Bên cạnh đó, kết cấu đơn giá tạm thời ban hành tại Quyết định số 1517/QĐ-UBND ngày 9/5/2022 không có khoản mục chi phí liên quan đến lãi vay trên tổng mức đầu tư của dự án tuyến đường sắt, kinh phí trợ giá không có các khoản vay nêu trên.

Công ty HMC đã cung cấp các số liệu về tài chính, sản lượng hành khách theo quy định tại Nghị định 47/2021/NĐ-CP của Chính phủ.

Trước đó, trong buổi trả lời chất vấn ngày 8/6/2023, Bộ trường Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng chia sẻ: “Tôi rất bất ngờ sau 19 tháng vận hành, đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông mỗi ngày có 31.000 - 33.000 người đi, cao điểm 55.000 người/ngày. Tàu chạy 6 phút/chuyến, lần đầu tiên báo lãi gần 100 tỷ đồng”.

Đi vào vận hành từ cuối năm 2021, đường sắt đô thị tuyến 2A Cát Linh - Hà Đông dài 13,05 km, có tổng mức đầu tư ban đầu năm 2008 là 8.769 tỷ đồng (tương đương 552,8 triệu USD). Đến năm 2016, tổng vốn đầu tư dự án tăng lên 18.000 tỷ đồng (khoảng 868 triệu USD).

Tàu được thiết kế với tốc độ khai thác là 35 km/giờ; thời gian chạy tàu từ Cát Linh đến Hà Đông (hoặc ngược lại) là 23,63 phút. Khung giờ cao điểm, các đoàn tàu chạy giãn cách với tần suất 6 phút có một đoàn tàu cập ga với sức chở tối đa 960 người/đoàn. Trong giờ bình thường, tàu được khai thác 10 phút/chuyến. Lưu lượng vận chuyển tối đa đạt 1,02 triệu người/ngày.

Liên quan đến nội dung TP. Hà Nội đề xuất xây dựng 14 tuyến đường sắt đô thị, tàu điện ngầm, cử tri đề nghị Quốc hội trước khi phê duyệt cần yêu cầu Chính phủ, TP. Hà Nội báo cáo phương án kinh doanh, công bố số tiền phải bù lỗ, trợ giá từng tuyến để người dân được biết.

UBND TP Hà Nội cho biết, hiện nay, Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội đang chủ trì tham mưu cho UBND TP xây dựng đề án tổng thể hệ thống ĐSĐT Thủ đô theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị.

Ngày 28/6/2024 Quốc hội đã thông qua Luật Thủ đô sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 đã điều chỉnh và bổ sung thêm nhiều chính sách ưu tiên đầu tư, thu hút các nguồn lực nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô, tạo đột phá trong phát triển ĐSĐT.

Đặc biệt Luật Thủ đô sửa đổi cho phép đầu tư phát triển ĐSĐT thị tại Hà Nội theo mô hình định hướng phát triển giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị (TOD). Đây là mô hình phổ biển ở các nước trong khu vực và các nước phát triển, bảo đảm hiện đại, đồng bộ bền vững.

Trong khu vực TOD TP được thực hiện chính sách sử dụng nguồn tiền thu đối với một số khoản thu để tái đầu tư xây dựng đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với VTHKCC.

UBND TP. Hà Nội cho biết luôn tiếp thu ý kiến của cử tri Hà Nội nói riêng và cử tri cả nước nói chung với mục đích xây dựng và phát triển hệ thống ĐSĐT để phục vụ Nhân dân Thủ đô đạt hiệu quả chất lượng, góp phần giảm ùn tắc giao thông và sử dụng nguồn vốn ngân sách đạt hiệu quả cao nhất.

PV (t/h)