1. Hạch toán là gì?
Hiện nay, các văn bản pháp luật không quy định cụ thể “Hạch toán là gì?”. Tuy nhiên, có thể hiểu hạch toán là quá trình quan sát, đo lường, tính toán và ghi chép các hoạt động kinh tế của một doanh nghiệp, tổ chức.
Nói một cách đơn giản, hạch toán là việc ghi lại các sự kiện tài chính như mua bán hàng hóa, dịch vụ, thu chi tiền mặt, chuyển khoản, v.v. để theo dõi và quản lý tình hình kinh doanh.
Có các loại hạch toán chính như:
- Hạch toán kế toán: Liên quan đến việc ghi chép, phân loại và tổng hợp các giao dịch kinh tế để lập báo cáo tài chính.
- Hạch toán quản trị: Liên quan đến việc cung cấp thông tin cho quản lý để ra quyết định, đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
- Hạch toán thống kê: Liên quan đến việc thu thập, xử lý và phân tích số liệu thống kê về các hoạt động kinh tế.
Trên đây là giải đáp thắc mắc “Hạch toán là gì?”. Lưu ý, thông tin trên chỉ mang tính tham khảo.
 | File word Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn thi hành mới nhất năm 2024 |
Hạch toán là gì? 4 nguyên tắc hạch toán kế toán thuế theo kỳ (Ảnh minh họa – Nguồn Internet)
2. Bốn nguyên tắc hạch toán kế toán thuế theo kỳ
Căn cứ khoản 2 Điều 8 Thông tư 111/2021/TT-BTC, 04 nguyên tắc hạch toán kế toán theo kỳ bao gồm:
(i) Ngày hạch toán kế toán thuế được xác định là ngày hạch toán ghi sổ kế toán thuế vào Phân hệ kế toán thuế.
(ii) Ngày thu thập thông tin đầu vào của kế toán thuế phải đảm bảo nguyên tắc ngay trong ngày phát sinh nghiệp vụ quản lý thuế hoặc chậm nhất là ngày liền kề tiếp theo ngày phát sinh nghiệp vụ quản lý thuế.
Lưu ý: Đối với ngày nghỉ theo quy định thì ngày thu thập thông tin là ngày làm việc tiếp theo của ngày nghỉ đó.
(iii) Trường hợp trong thời gian lập báo cáo kế toán thuế phát sinh điều chỉnh các nghiệp vụ quản lý thuế đã được hạch toán vào kỳ kế toán thuế của năm trước, nếu thực hiện trước thời điểm đóng kỳ kế toán thuế thì được hạch toán điều chỉnh vào kỳ kế toán thuế của năm trước và xác định bằng thông tin năm kế toán quy định tại Mục 3.
(iv) Sau thời điểm đóng kỳ kế toán thuế, việc điều chỉnh số liệu thuộc kỳ kế toán thuế của năm trước chỉ được thực hiện theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và theo quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều 27 và khoản 2, khoản 3 Điều 30 Thông tư 111/2021/TT-BTC.
3. Năm kế toán được xác định như thế nào?
Căn cứ khoản 1 Điều 8 Thông tư 111/2021/TT-BTC, năm kế toán là kỳ kế toán được xác định theo năm dương lịch. Cụ thể như sau:
(i) Kỳ kế toán thuế được tính từ đầu ngày 01/01 đến hết ngày 31//12 năm dương lịch.
(ii) Kỳ kế toán thuế năm đầu tiên đối với đơn vị kế toán thuế mới thành lập được xác định từ đầu ngày quyết định thành lập mới, chia, tách, hợp nhất, sáp nhập đơn vị kế toán thuế có hiệu lực đến hết ngày 31/12 năm dương lịch.
(iii) Kỳ kế toán thuế cuối cùng của đơn vị kế toán thuế khi bị chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, giải thể tính từ đầu ngày 01/01 năm dương lịch đến hết ngày trước ngày quyết định chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, giải thể đơn vị kế toán thuế có hiệu lực.
(iv) Thời gian của kỳ kế toán thuế năm đầu tiên, năm cuối cùng thực hiện theo hướng dẫn của Luật kế toán 2015 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
4. Thời điểm chốt số liệu để lập báo cáo kế toán thuế là khi nào?
Căn cứ Điều 30 Thông tư 111/2021/TT-BTC, thời điểm chốt số liệu để lập báo cáo kế toán thuế là thời điểm đóng kỳ kế toán thuế.
Thời điểm đóng kỳ kế toán thuế được quy định tại Điều 8 Thông tư 111/2021/TT-BTC.
Lưu ý:
(i) Việc điều chỉnh báo cáo kế toán trong trường hợp phát hiện sai, sót sau thời điểm đóng kỳ kế toán thuế đến trước khi nộp báo cáo kế toán thuế cho cơ quan nhà nước thực hiện như sau:
- Đối với điều chỉnh theo văn bản đề nghị của cơ quan có thẩm quyền thì thực hiện điều chỉnh số liệu báo cáo năm trước theo đề nghị và phải có thuyết minh cụ thể.
- Đối với điều chỉnh do cơ quan thuế phát hiện sai sót thì việc điều chỉnh số liệu báo cáo năm trước nếu được phê duyệt bằng văn bản của Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế và có thuyết minh cụ thể.
(ii) Sau khi báo cáo kế toán thuế đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, nếu phát sinh điều chỉnh thì số liệu năm trước được thực hiện điều chỉnh vào báo cáo của năm hiện tại.
Trên đây là toàn bộ giải đáp “Hạch toán là gì?”, 04 nguyên tắc hạch toán kế toán thuế theo kỳ, cách xác định năm kế toán và thời điểm chốt số liệu để lập báo cáo kế toán thuế.
T. Hương (Nguồn: https://thuvienphapluat.vn/)
