Xin ông cho biết, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại (GLTM) trên địa bàn tỉnh, diễn ra như thế nào?
Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, các biện pháp quản lý, kiểm soát biên giới của Việt Nam, cũng như sự quản lý chặt chẽ đường biên của phía Trung Quốc..., tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa trong địa bàn quản lý của tỉnh diễn ra không phức tạp, các vụ việc xảy ra chỉ mang tính chất nhỏ lẻ, tuy nhiên vẫn tiềm ẩn những nguy cơ khó lường, nhất là dịp cuối năm.
Hoạt động GLTM, các đối tượng chủ yếu giả mạo về nhãn mác, kiểu dáng các thương hiệu nổi tiếng, khai sai về chủng loại, trị giá hải quan nhằm giảm hoặc tránh số thuế phải nộp.
Khu vực cửa khẩu: Các đối tượng dùng thủ đoạn cất giấu, trà trộn, đưa hàng hóa không thuộc tờ khai hải quan vào bên trong các phương tiện chở hàng hóa, container chứa hàng thuộc các lô hàng, tờ khai hải quan luồng xanh, vàng và được phép thông quan, mang hàng về bảo quản, giải phóng hàng nhằm trốn tránh sự kiểm tra, phát hiện của cơ quan chức năng.
Các đối tượng sử dụng hồ sơ hải quan thuộc lô hàng trước đó đã được thông quan để hợp thức hóa, quay vòng chứng từ để xuất trình, đối phó với cơ quan chức năng khi bị kiểm tra; hàng hóa qua cửa khẩu, được tập kết tại các kho, bãi, sau đó được tuồn sâu vào nội địa tiêu thụ.
Hàng hóa kinh doanh tạm nhập – tái xuất, quá cảnh, gửi kho ngoại quan: Các đối tượng lợi dụng cơ chế, chính sách trong khâu giải quyết thủ tục hải quan để khai sai về số lượng, trọng lượng, tên hàng, xuất xứ... hoặc đi không đúng tuyến đường, cửa khẩu theo quy định; lợi dụng loại hình kinh doanh tạm nhập – tái xuất, quá cảnh, tìm cách quay đầu về nội địa.
Tại một số điểm trên sông, suối, ven đường biên giới..., vẫn có hiện tượng vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, nhưng chủ yếu nhỏ lẻ.
Ông có thể nêu ra đây những vụ việc vi phạm điển hình?
Trong 9 tháng 2022, Cục Hải quan đã phát hiện, bắt giữ 146 vụ vi phạm; xử lý 15 vụ, bắt giữ 3 đối tượng; trị giá tang vật vi phạm thu giữ ước khoảng 458.630.000 đồng. Đối với vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan (gian lận thuế, giá, thủ tục hải quan...), đã xử phạt 130 vụ/130 đối tượng; số tiền phạt vi phạm hành chính 59.745.980.393 đồng; số tiền phạt bổ sung, truy thu thuế 50.343.924.274 đồng.
Tang vật vi phạm, chủ yếu: Thực phẩm đông lạnh (nội tạng động vật, chân gà…); trứng, sữa, bánh kẹo các loại, đồ chơi trẻ em… Các hành vi vi phạm, như: Không thực hiện đúng thời hạn quy định về khai, nộp hồ sơ hải quan; khai sai số lượng, trị giá, mã số hàng hóa dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp; khai sai so với thực tế về mã số hàng hóa, lượng, trị giá thuộc đối tượng chịu thuế…
Một số vụ việc điển hình có thể kể đến như sau:
Ngày 23/08/2022, Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai đã bắt giữ 100 chiếc mũ đội đầu (mũ lưỡi trai) mang nhãn hiệu giả mạo (có gắn nhãn hiệu Dior trên sản phẩm) của Công ty TNHH Kinh doanh dịch vụ XNK Bình An về hành vi NK hàng hóa mang nhãn hiệu giả mạo.
Vào hồi 8h ngày 21/09/2022, tại khu vực bãi hóa trường (sang tải hàng hóa) địa bàn ga Lào Cai, phường Lào Cai (TP. Lào Cai), tổ công tác của Chi cục Hải quan ga đường sắt quốc tế Lào Cai đã phát hiện một số lượng hàng hóa khoảng 300 kg bánh kẹo, đồ chơi có nhãn mác nước ngoài, không xác định được chủ sở hữu. Trị giá của lô hàng trên 20 triệu đồng...
Vậy, nhiệm vụ đặt ra đối với Hải quan Lào Cai trong những tháng cuối năm là gì?
Trong thời gian tới, tình hình đại dịch Covid – 19 được kiểm soát, cùng với các chính sách mở cửa, kích cầu kinh tế của Việt Nam, hơn nữa cuối năm là thời điểm nhu cầu tiêu dùng trong nước tăng mạnh; phía Trung Quốc kết thúc Đại hội Đảng, giai đoạn mới kỳ vọng nhiều chính sách mở cửa kinh tế của nước này.
Vì vậy, hoạt động XNK được dự đoán sẽ gia tăng, nhưng kèm theo đó, các phương thức, thủ đoạn buôn lậu, GLTM sẽ ngày càng tinh vi, phức tạp, các đối tượng dùng dụng nhiều phương tiện, kỹ thuật hiện đại hơn.
Trước tình hình đó, Cục Hải quan Lào Cai tiếp tục thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, BCĐ389/QG, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, UBND tỉnh về công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu, GLTM và hàng giả, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới.
Lực lượng hải quan tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ hàng hóa XNK, người, hành lý, phương tiện vận tải chuyên chở hàng hóa, xuất nhập cảnh. Các đơn vị trực thuộc Cục Hải quan chú trọng kiểm tra, phát hiện, xử lý tình trạng vận chuyển, mua bán các mặt hàng cấm, như: Pháo các loại, thuốc nổ, tiền giả, ma túy; các mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng (rượu, bia, nước giải khát, bánh, mứt, kẹo, thuốc lá, hoa quả, lương thực, thực phẩm, gia cầm và các sản phẩm chế biến từ gia súc, gia cầm, quần áo, giầy dép, đồ điện gia dụng...); hoàn thiện quy trình đưa máy móc, phương tiện soi chiếu hiện đại vào sử dụng.
Cục Hải quan không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, công chức; quán triệt nhận thức và cụ thể hóa trách nhiệm cho từng cá nhân, đơn vị. Cục yêu cầu thực hiện đúng, đủ các quy định của pháp luật về quản lý nhà nước trong lĩnh vực hải quan, không phiền hà, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho DN, người dân; xử lý nghiêm minh tổ chức, cá nhân bao che, tiếp tay cho hành vi buôn lậu.
Cơ quan hải quan thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn và chính quyền địa phương biên giới trong việc trao đổi, cung cấp thông tin và tổ chức đấu tranh nhằm ngăn chặn, bắt giữ, xử lý các hành vi buôn lậu, GLTM; kiên quyết không để xảy ra các điểm nóng về buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên địa bàn. Các đơn vị tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan, đánh giá, phân loại DN về việc tuân thủ pháp luật hải quan, làm cơ sở thu thập thông tin, xếp loại DN phục vụ công tác quản lý rủi ro.
Để công tác chống buôn lậu đạt được hiểu quả cao, cần thiết phải có sự tham gia đồng bộ, phối hợp giữa các cấp, ngành, DN và người dân; trong nội địa, cần tăng cường công tác quản lý, thường xuyên kiểm tra kho bãi, cửa hàng bán lẻ, kiểm tra xuất xứ.
Song song đó, Cục Hải quan thường xuyên tuyên truyền, nâng cao hiểu biết pháp luật cho người dân, để họ không tiếp tay, không tham gia hoạt động buôn lậu, GLTM, vận chuyên trái phép hàng hóa qua biên giới, đồng thời đảm bảo kế sinh nhai cho người dân...
Trân trọng cảm ơn ông!
Phan Chinh - Mạnh Thắng (thực hiện)
