TikTok shop là mô hình giải trí kết hợp với thương mại điện tử (TMĐT), cực kỳ tiện lợi cho người sử dụng. Công cụ này, cho phép các doanh nghiệp có thể tạo gian hàng và quản lý trên TikTok hiệu quả hơn. TikTok shop đang là thị trường tiềm năng, được nhiều doanh nghiệp, nhà kinh doanh hướng tới.
TikTok Shop (tính năng mua sắm mới và tiên tiến, giúp người bán, các thương hiệu và nhà sáng tạo giới thiệu, cũng như bán sản phẩm trực tiếp trên TikTok qua video, LIVE và tab giới thiệu sản phẩm) nhanh chóng thực hiện chiến lược tung khuyến mãi để hút người dùng, như cách các sàn TMĐT phổ biến hiện nay từng làm.
Các thương hiệu và người có ảnh hưởng trên nền tảng này, được khuyến khích quảng cáo sản phẩm của họ thông qua video, livestream để tăng doanh số bán hàng. Để đăng ký TikTok shop, doanh nghiệp chỉ cần giấy đăng ký kinh doanh, địa chỉ kho hàng, thẻ ngân hàng, số điện thoại di động. Còn đối với tài khoản cá nhân, chỉ cần căn cước công dân, là có thể đăng ký, mở tài khoản.
Trước sự phát triển nhanh chóng của các sàn TMĐT tại Việt Nam như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo nổi lên như những cái tên đình đám. Còn có một số nền tảng mạng xã hội được nhiều người quan tâm như Facebook, Instagram, Tiktok. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công nhất định, thì tình trạng hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng bày bán trên nền tảng Tiktok shop và các sàn TMĐT đang trở thành vấn nạn nhức nhối, bủa vây lấy người tiêu dùng.
Theo khảo sát của phóng viên trên nền tảng Tiktiok shop ở mục Flash sale, bên cạnh những sản phẩm giới thiệu cụ thể về thành phần, nơi sản xuất, ngày sản xuất, hạn sử dụng, cách sử dụng…, thì không ít sản phẩm trắng thông tin, với hàng loạt sản phẩm đang được giảm giá chỉ vài trăm ngàn đồng như thực phẩm, sữa, vitamin cho bé…
Đơn cử, hộp sắt hữu cơ FERROLIP BABY 30 ml dành cho trẻ nhỏ, giá sau khi được giảm còn 251.622 đồng, ở phần mô tả chỉ có nội dung "Bổ sung sắt cho cơ thể, hỗ trợ tạo hồng cầu giúp giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt". Ngoài ra, người mua không còn nhận được thêm thông tin gì về sản phẩm.
Hay như combo 10 hũ yến sào, có giá 156.221 đồng, người mua cũng chỉ hình dung sản phẩm qua những đánh giá của người mua trước mà không hề có thông tin gì liên quan đến thành phần, nơi sản xuất, hướng dẫn sử dụng…; sữa Blédilait hộp 400 g nội địa pháp giảm giá thần tốc dao động 176.000 – 430.000 đồng, cũng không có thêm thông tin gì cho người mua.
Bên cạnh đó, trên nền tảng Tiktok shop, người mua chỉ cần gõ một từ khoá "túi xách Dior" hay "giày Nike", người dùng có thể tìm được rất nhiều kết quả với mức giá khác nhau đến từ các cửa hàng đăng ký bán hàng trên nền tảng này.
Hoặc, chỉ cần gõ từ khoá "đồng hồ nam chính hãng", "đồng hồ nữ cao cấp" - người mua sẽ nhận được hàng loạt kết quả, nhưng chỉ với giá từ vài trăm nghìn đồng đến vài triệu đồng, tuỳ sản phẩm.
Điều đáng nói, thước đo chất lượng cho những sản phẩm nêu trên, được cân đong đo đếm bằng số lượng người đã mua sản phẩm và những bình luận, đánh giá của người đã sử dụng sản phẩm.
Chị T.L, một người dùng Tiktok cho hay: “Điều đáng ngại nhất hiện nay đó là nhiều mặt hàng được các Tiktok cơ riview gắn giỏ hàng cho người xem kích vào, đặt đơn theo những thông tin được live trên Tiktok, mà không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc sản phẩm. Người mua bị thu hút bởi sự nổi tiếng của sản phẩm hay những lần giảm giá sâu, flash sale… mà không quan tâm nhiều đến chất lượng, nguồn gốc sản phẩm”.
Câu hỏi đặt ra: Khi khách đặt mua sản phẩm, mà Tiktok chỉ đóng vai trò đơn vị trung gian hưởng % từ việc mua bán, thì rủi ro với khách hàng, ai sẽ chịu trách nhiệm?
Trước thực trạng hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng đang len lỏi trên các nền tảng mạng xã hội, gây ra hệ luỵ không nhỏ cho người tiêu dùng.
Mới đây, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do cho biết, thời gian tới, sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp về pháp lý, kinh tế, kỹ thuật, ngoại giao, truyền thông để yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới phải tuân thủ pháp luật Việt Nam.
Đặc biệt, trong tháng 5/2023, sẽ tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành với sự tham gia của các bộ, ngành có liên quan như Công thương, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công an, Tổng Cục Thuế… kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam.
Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan để đánh giá toàn diện về tác động, ảnh hưởng của TikTok đối với cộng đồng, nhất là giới trẻ; phối hợp với Bộ Công Thương quản lý hoạt động cung cung cấp dịch vụ TMĐT của TikTok Shop tại Việt Nam.
Để đảm bảo sự tôn nghiêm của pháp luật, tránh ảnh hưởng tới quyền lợi của người tiêu dùng, gây thất thoát ngân sách nhà nước, các cơ quan chức năng cần tăng cường các biện pháp kiểm tra đồng bộ, xử phạt các trường hợp kinh doanh, buôn bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ bán cho người tiêu dùng trên nền tảng Titok shop.
Điều 192, tội sản xuất, buôn bán hàng giả - Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
1. Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả thuộc một trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều 193, 194 và 195 của bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm:
a) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 30.000.000 đồng đến dưới 150.000.000 đồng, hoặc dưới 30.000.000 đồng, nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại điều này, hoặc tại một trong các điều 188, 189, 190, 191, 193, 194, 195, 196 và 200 của bộ luật này, hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
b) Gây thương tích, hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
c) Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 5 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
đ) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật, hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
e) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
g) Làm chết người;
h) Gây thương tích, hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
i) Gây thương tích, hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
k) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
l) Buôn bán qua biên giới;
m) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm:
a) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật, hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;
c) Làm chết 2 người trở lên;
d) Gây thương tích, hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên;
đ) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề, hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm hoặc tịch thu một phần, hoặc toàn bộ tài sản.
Thuận Yến
