Hàng giả, hàng nhái tại Hà Nội: Vấn nạn chưa bao giờ hết “nóng”

THCL Không phủ nhận những cố gắng của các lực lượng chức năng tại Hà Nội trong đấu tranh chống gian lận thương mại, hàng giả. Song cũng phải thừa nhận, vấn nạn này chưa bao giờ hết “nóng” trên địa bàn Thủ đô.

Hàng giả gia tăng

Theo Ban chỉ đạo 389 TP. Hà Nội, trong năm 2015, hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ có chiều hướng gia tăng. Các mặt hàng vi phạm đa dạng với nhiều chủng loại, mẫu mã, sử dụng nhãn mác, bao bì của các nhãn hiệu có uy tín để đưa ra thị trường tiêu thụ.

Hàng xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp do người kinh doanh Việt Nam đặt hàng như hàng dệt may, da giầy, túi xách, mỹ phẩm, điện thoại di động, phụ tùng ô tô, đồ chơi trẻ em… còn khá phổ biến. Đặc biệt, lợi dụng chính sách “Người việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, các đối tượng đã đặt hàng hoá từ nước ngoài giả xuất xứ Việt Nam để tiêu thụ.

Đáng chú ý, tình hình vi phạm về an toàn thực phẩm vẫn diễn biến phức tạp. Sức mua ở mức thấp, hàng hóa không tiêu thụ được, hàng hóa hết hạn sử dụng, cận hạn sử dụng tồn kho nhiều nên dẫn tới hành vi sửa hạn sử dụng có dấu hiệu tăng. Tình trạng gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, thuỷ cầm, nguyên liệu chế biến thực phẩm đã được kiểm soát nhưng vẫn còn tồn tại. Do tình trạng suy thoái kinh tế, người dân có xu hướng lựa chọn nhưng mặt hàng giá rẻ, các đối tượng đã vận chuyển các mặt hàng ế thừa, quá hạn sử dụng, mầm dịch từ Trung Quốc nhập lậu vào Việt Nam tiêu thụ làm ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tâm lý người tiêu dùng.

Trong năm 2015, các lực lượng chức năng trên địa bàn Thành phố đã tổ chức thanh, kiểm tra: 62.674 vụ (tăng 20.921 vụ so với năm 2014); tổng số vụ xử lý: 20.621 (tăng 1.410 vụ so với năm 2014) vụ; đã khởi tố hình sự 72 vụ đối với 98 bị can. Tổng số tiền phạt hành chính, thu ngân sách, tịch thu hàng hóa: 2.694,6 tỷ đồng (3.034,4 tỷ đồng năm 2014). Trong đó, phạt hành chính 644,3 tỷ đồng; truy thu thuế và thu hồi thuế 1.893,1 tỷ đồng; trị giá hàng hóa vi phạm 157,2 tỷ đồng.

Cụ thể, ngày 08/6/2015, Công an TP. Hà Nội phối hợp với Cục QLTT kiểm tra Công ty Việt - Nhật kinh doanh thiết bị y tế thu giữ 43 máy thiết bị y tế đã bị thay đổi tem nhãn mác và bán vào các bệnh viện, trị giá hàng trăm tỷ đồng. Đã khởi tố vụ án theo, khởi tố 05 bị can và thực hiện lệnh bắt các bị can để tạm giam. Thu hồi cho Vietinbank 548 tỷ đồng.

Ngày 07/8/2015, Đoàn liên ngành Thành phố kiểm tra, thu giữ 37.839 sản phẩm mỹ phẩm, 5.794 hộp phụ kiện và 261 máy làm móng nhập lậu. Chủ hàng là người Trung Quốc kinh doanh trái phép tại Việt Nam.

Ngày 14/10/2015, QLTT Hà Nội phối hợp với Công an Thành phố kiểm tra phát hiện cơ sở sản xuất nước giặt, thu giữ trên 3.000 sản phẩm và bán thành phẩm nước giặt có mã vạch giả mã vạch Thái Lan.

Đặc biệt, ngày 09-10/12/2015, Đội QLTT số 14 đã phối hợp với Phòng PA81- Công an TP. Hà Nội tiến hành kiểm tra cơ sở sản xuất rượu Hồng Hà do ông Nguyễn Thành Năm (SN1966) là chủ hộ kinh doanh địa chỉ tại số 11A, ngõ 15 Phố Ba La (Hà Đông, Hà Nội) và các kho chứa hàng của ông Năm có địa chỉ cụ thể như sau: Kho 1 (địa chỉ tại Đường Huyền Kỳ, tổ dân phố 7, phường Phú Lãm (Hà Đông, Hà Nội); Kho 2 (địa chỉ tại số 46 tổ 5 Quang Lãm, Phú Lãm (Hà Đông, Hà Nội); Kho 3 (địa chỉ tại tổ 8 Thôn Huyền Kỳ, Phú Lãm (Hà Đông, Hà Nội). Qua kiểm tra thực tế, tại cơ sở đang sản xuất đóng chai rượu nhưng chưa có giấy phép sản xuất rượu; chưa thực hiện công bố hợp quy sản phẩm, nguyên liệu đầu vào để sản xuất rượu, chủ cơ sở chưa xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc, chưa chứng minh được số nguyên liệu trên có được sử dụng trong sản xuất thực phẩm không…

Đoàn kiểm tra đã tạm giữ hơn 100.000 chai rượu các loại do cơ sở sản xuất, đóng chai gồm rượu đào, rượu nếp, rượu vang nho, rượu vang nổ; 60 kg tem nhãn; toàn bộ nguyên liệu sản xuất gồm cồn, hương liệu, chất tạo màu và phương tiện dùng để sản xuất rượu gồm bộ lọc nước, bể làm lạnh nước, máy bơm nước và tháp rượu gồm bình khí CO2 và bình trộn rượu cùng các giấy tờ tài liệu có liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của cơ sở để tiếp tục xác minh, làm rõ.

Theo báo cáo của Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam, từ năm 2011, sản lượng rượu sản xuất của các DN rượu Việt Nam giảm sút liên tục. Nhiều DN rượu lao đao. Trong khi đó, rượu dân tự nấu mỗi năm hơn 223 triệu lít (gấp 2 lần rượu công nghiệp và rượu nhập khẩu).

Đấu tranh quyết liệt

Ông Chu Xuân Kiên, Phó trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội cho biết: Phát huy kết quả đạt được năm 2015, xác định công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại là nhiệm vụ quan trọng nhưng nhiều khó khăn, cần phải làm thường xuyên, liên tục, tập trung quyết liệt. Với tinh thần như vậy, Ban chỉ đạo bám sát nhiệm vụ chính trị của Thành phố, tranh thủ sự chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, triển khai thực hiện một cách toàn diện nhiệm vụ công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn thành phố.

Cụ thể, các sở, ngành, quận, huyện, thị xã kịp thời quán triệt, triển khai, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ và BCĐ 389 Quốc gia về công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đồng thời, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Trưởng ban BCĐ 389 Quốc gia trong việc quy định trách nhiệm người đứng đầu. Căn cứ đặc điểm, tình hình thực tiễn của Thủ đô, các đơn vị thuộc thành phố xây dựng Kế hoạch triển khai theo từng lĩnh vực, từng địa bàn quản lý để thực hiện tốt công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2016. Trong đó, tập trung vào các lĩnh vực, địa bàn trọng điểm để tạo sự chuyển biến mạnh trong công tác đấu tranh, phòng ngừa các vi phạm gây bất ổn cho thị trường Thủ đô.

Tăng cường phối hợp giữa các lực lượng chức năng thuộc Hà Nội, giữa các lực lượng Hà Nội với các lực lượng chức năng ở Trung ương và các tỉnh (đặc biệt là các tỉnh biên giới) để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu, gian lận thương mại. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền trong công tác này; tiếp tục việc ký cam kết của các hộ kinh doanh không kinh doanh hàng giả, hàng lậu, hàng kém chất lượng, vi phạm an toàn thực phẩm. Ngoài ra, rà soát, bổ sung nguồn nhân lực, tăng cường công tác đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn, giáo dục tư tưởng, tác phong làm việc đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong các lực lượng chống buôn lậu. Có kế hoạch luân chuyển cán bộ cho phù hợp. Xử lý kịp thời, nghiêm minh, công khai đối với các cá nhân có biểu hiện lợi dụng công vụ để sách nhiễu doanh nghiệp, người dân kinh doanh, "bảo kê" cho các hoạt động phi pháp trong quá trình thực thi nhiệm vụ.

Để Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội hoạt động hiệu quả hơn, trong thời gian tới, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cần sớm sửa đổi, bổ sung Quyết định số 65/2010/QĐ-TTg ngày 25/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế về trách nhiệm và quan hệ phối hợp hoạt động giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo hướng tăng tính chủ động, chịu trách nhiệm cho các cơ quan trong thực thi công vụ.

Đặc biệt, Chính phủ cũng cần sớm ban hành cơ chế hỗ trợ kinh phí cho hoạt động của các lực lượng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (phương tiện, công cụ hỗ trợ, kinh phí kiểm tra xét nghiệm mẫu, mua tin tức…) để bảo đảm hiệu quả hoạt động của lực lượng. Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cho áp dụng cơ chế trích lại nguồn kinh phí hỗ trợ cho các lực lượng chức năng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả từ nguồn xử phạt vi phạm hành chính và bán hàng tịch thu sung quỹ Nhà nước như trước đây quy định tại Thông tư 59/2008/TT-BTC ngày 04/7/2008 và Thông tư 51/2010/TT-BTC ngày 14/4/2010 của Bộ Tài chính.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần chỉ đạo xây dựng văn bản quy phạm pháp luật quy định về phụ cấp thâm niên ngành cho lực lượng quản lý thị trường như các lực lượngcông an, hải quan, thuế, y tế (phụ cấp 5% sau 5 năm trong ngành và tính thêm 1% mỗi năm từ các năm sau trở đi)

Thanh Hà (Thương hiệu & Công luận)