Năm 2017, Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 được Quốc hội thông qua Nghị quyết số 52 về chủ trương đầu tư. Dự án có tổng chiều dài khoảng 654 km chia làm 11 dự án thành phần, trong đó 3 dự án thành phần đầu tư công và 8 dự án thành phần đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP); sơ bộ tổng mức đầu tư là 118.716 tỷ đồng.
Đến tháng 10/2018, Bộ GTVT đã hoàn thiện các thủ tục đầu tư theo quy định pháp luật, đã phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi toàn bộ 11 dự án thành phần, với tổng mức đầu tư 102.513 tỷ đồng (giảm 16.203 tỷ đồng so với sơ bộ tổng mức đầu tư tại Nghị quyết số 52/2017/QH14 của Quốc hội).
Trong đó, chi phí giải phóng mặt bằng (GPMB) là 11.431 tỷ đồng, hi phí xây dựng và thiết bị 67.922 tỷ đồng; chi phí quản lý dự án, tư vấn và khác 7.782 tỷ đồng; chi phí dự phòng 12.358 tỷ đồng; lãi vay 3.020 tỷ đồng.
Suất vốn đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam được Bộ GTVT phê duyệt là 115,8 tỷ đồng/km
Về suất vốn đầu tư đường cao tốc, ngày 14/1/2020, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 44/QĐ-BXD công bố suất vốn đầu tư xây dựng công trình và giá xây dựng tổng hợp bộ phận kết cấu công trình năm 2018.
Đối với công trình đường bộ ô tô cao tốc, Bộ Xây dựng công bố suất vốn đầu tư xây dựng công trình đường ô tô cao tốc 4 làn xe, vùng 2 là 157,48 tỷ đồng/km và 124,985 tỷ đồng/km (chưa bao gồm chi phí xây dựng cầu, hầm và xử lý nến đất yếu).
Theo Bộ Xây dựng, suất vốn đầu tư xây dựng 1 km đường được tính bình quân cho công trình xây dựng mới, phổ biến. Đối với các công trình xây dựng ở khu vực có điều kiện địa hình và điều kiện vận chuyển đặc biệt khó khăn cần có sự tính toán, điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp.
Đối với suất vốn đầu tư của Dự án cao tốc Bắc - Nam, đại diện Bộ GTVT cho biết: Tổng mức đầu tư các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam được lập, thẩm định và phê duyệt tuân thủ quy định pháp luật về quản lý chi phí đầu tư xây dựng, căn cứ kết quả bước khảo sát, thiết kế lập dự án đầu tư.
Suất vốn đầu tư xây dựng bình quân của 1 km đường cao tốc Bắc - Nam được Bộ GTVT phê duyệt khoảng 115,8 tỷ đồng/km. Suất vốn này bao gồm chi phí đầu tư xây dựng công trình cầu, hầm, xử lý nền đất yếu và bao gồm cả hệ thống giao thông thông minh (ITS), hệ thống thu phí điện tử không dừng, đường gom phục vụ dân sinh.
Cách tính suất đầu tư được Bộ GTVT thông tin cụ thể, đó là: Tổng chi phí xây dựng và thiết bị (67.922 tỷ đồng) + chi phí quản lý dự án, tư vấn và khác (7.782 tỷ đồng) = 75.704 tỷ đồng)/(tổng chiều dài 653,6 km) = 115,8 tỷ đồng.
Theo Bộ này, nếu không tính dự án Cam Lộ - La Sơn (quy mô 02 làn xe, chiều dài 98,4 km) và dự án cầu Mỹ Thuận 2 (dài 6,6 km) thì suất vốn đầu tư xây dựng bình quân khoảng 95,6 tỷ đồng/km.
Cần phải nói thêm rằng, nếu tham chiếu phương pháp xác định suất vốn đầu tư xây dựng đường cao tốc theo công bố của Bộ Xây dựng nêu trên (không tính chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; lãi vay trong thời gian thực hiện đầu tư xây dựng; chi phí dự phòng trong tổng mức đầu tư) thì suất vốn đầu tư xây dựng đối với đường cao tốc Bắc - Nam nêu trên thấp hơn so với suất đầu tư công bố tại Quyết định số 44/QĐ-BXD.
“Việc so sánh suất đầu tư xây dựng giữa các dự án cao tốc hoặc so sánh với suất đầu tư xây dựng tham chiếu theo quyết định công bố chỉ mang tính chất tương đối do các đối tượng so sánh không cùng một mặt bằng” - đại diện Bộ GTVT cho hay.
Đầu tháng 4/2020, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 41/NQ-CP về chuyển đổi hình thức đầu tư toàn bộ 8 dự án thành phần cao tốc đường bộ Bắc - Nam từ hình thức PPP sang đầu tư công và trình Quốc hội xem xét, thông qua.
Tuy nhiên, tại Thông báo Kết luận số 3671/TB-TTKQH ngày 3/6/2020 tại phiên họp thứ 45 (tháng 5/2020) - đợt 3, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thống nhất chủ trương chuyển đổi 3/8 dự án thành phần từ hình thức đầu tư PPP sang đầu tư công (đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45, đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây).
Vấn đề này sẽ được đưa ra Quốc hội bàn bạc, thảo luận, thống nhất tại giai đoạn 2 kỳ họp thứ 9 Quốc Hội khóa XIV bắt đầu từ ngày 8/6/2020 sắp tới. Trên cơ sở quyết định của Quốc hội, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ GTVT triển khai thực hiện các dự án theo đúng trình tự, quy định của pháp luật.
Theo Dân trí