Tại tọa đàm "Chuyển đổi số - Cầu nối "sống còn" giữa 2 cấp chính quyền địa phương", sáng 24/7, thảo luận sâu về kinh nghiệm và những vấn đề đặt ra trong ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào thực tế xây dựng và vận hành mô hình chính quyền mới.
Ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ: Như chúng ta đã biết, từ ngày 1/7/2025, 34 tỉnh, thành phố, trong đó có 23 tỉnh, thành phố sau sắp xếp, và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã trong trong cả nước đã bước vào mô hình mới - mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Thực tiễn triển khai của các địa phương và qua nắm bắt tình hình của Bộ Nội vụ, Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo của Chính phủ trong tổ chức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, cho thấy, mặc dù thời gian đi vào vận hành mới hơn 3 tuần (tính đến nay là 23 ngày) nhưng bước đầu đã có những kết quả rất tích cực. Điều này cho thấy chủ trương rất đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong tổ chức mô hình chính quyền địa phương mới, lần đầu tiên trong lịch sử đất nước ta tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Đến nay nhờ sự quan tâm chỉ đạo rất sát sao của cấp ủy, chính quyền địa phương, bước đầu bộ máy vận hành tương đối trơn tru, hiệu quả, liên thông, thông suốt, quan trọng nhất là không làm gián đoạn quá trình triển khai chuyển tiếp mô hình chính quyền địa phương 3 cấp sang chính quyền địa phương 2 cấp.
Cấp xã cũng đã quan tâm hoàn thiện đồng bộ, tổ chức hệ thống chính trị, đặc biệt là chính quyền địa phương cấp xã theo mô hình mới. UBND của 3.321 đơn vị cấp xã trên cả nước đã hoàn thiện tổ chức bộ máy, thành lập các cơ quan chuyên môn, trong đó đặc biệt là Trung tâm Phục vụ hành chính công - nơi giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp ngay từ cơ sở.
Qua nắm bắt của chúng tôi, công tác giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức và doanh nghiệp ở địa bàn cơ sở trên cả nước tương đối đồng bộ, có hiệu quả, không gián đoạn công việc.
Một điểm rất đáng lưu ý là hầu hết các địa phương trên cả nước, đặc biệt ở cấp xã, đã đưa vào vận hành hệ thống giải quyết dịch vụ công có kết nối với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, tạo thuận lợi cho việc kết nối, giải quyết các thủ tục hành chính, các yêu cầu của người dân, doanh nghiệp.
Quan trọng nhất theo thông tin từ Văn phòng Chính phủ tổng hợp là khối lượng giải quyết thủ tục hồ sơ hành chính tăng dần theo từng ngày. Đến thời điểm này, số lượng hồ sơ giải quyết trực tuyến trên môi trường điện tử ở nhiều địa phương là khá lớn và đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cũng như yêu cầu của người dân.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Phạm Đức Long: Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về thúc đẩy chuyển đổi số, tạo nền tảng vững chắc cho vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Bộ Khoa học và Công nghệ nhận thức rất rõ, nền tảng số là một yếu tố vô cùng quan trọng để bảo đảm việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân cũng như điều hành của chính quyền khi chúng ta sáp nhập các tỉnh cũng như kết thúc một cấp chính quyền, chỉ còn hai cấp.
Do vậy, ngày 7/4, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có hướng dẫn tới 63 tỉnh thành phố về các quy trình thủ tục, các bước để nâng cấp các hệ thống thông tin, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân cũng như các hệ thống thông tin chỉ đạo điều hành trên tinh thần chỉ đạo sắp xếp tinh gọn bộ máy của Chính phủ.
Tiếp theo, Bộ nhận thấy rằng, cần phải có thí điểm. Bộ Khoa học và Công nghệ đã phối hợp cùng với UBND TP. HCM và doanh nghiệp công nghệ số thí điểm việc nâng cấp 5 hệ thống thông tin để phục vụ vận hành chính quyền mới.
Chúng tôi chọn TP. HCM vì đây là địa phương sát nhập 3 tỉnh có quy mô lớn, có cấu trúc hệ thống thông tin phức tạp để thí điểm. Sau thời gian thí điểm, chúng tôi tiếp tục dựa trên kết quả thí điểm để có văn bản hướng dẫn lại nâng cấp hệ thống thông tin để đảm bảo vận hành.
Ngày 16/6, chúng tôi tổ chức tập huấn cho 63 tỉnh thành phố để triển khai hệ thống thông tin phục vụ chính quyền hai cấp.
Ngày 19/6, Ban Chỉ đạo Trung ương về Nghị quyết 57 có Kế hoạch 02 về thúc đẩy chuyển đổi số, liên thông đồng bộ, nhanh, hiệu quả, đáp ứng sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Khi đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức tham mưu cho Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng tổ chức 5 cuộc họp trực tuyến với tất cả các bộ, ngành, địa phương để triển khai kế hoạch này đến ngày 30/6.
Chúng tôi mong muốn tất cả các bộ, ngành triển khai công khai các quy trình thủ tục hành chính theo 28 nghị định về phân cấp phân quyền của các bộ, ngành cho các địa phương. Đây là một yếu tố rất quan trọng. Vì khi chúng ta phân cấp, phân quyền mà các thủ tục hành chính không được không được triển khai thì địa phương sẽ tắc.
Do vậy, các bộ, ngành đã khẩn trương tập trung triển khai thủ tục hành chính và công khai trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia. Sau đó, chúng tôi chỉ đạo các doanh nghiệp công nghệ số phối hợp cùng các địa phương thực triển khai quy trình nội bộ và cấu hình các thủ tục hành chính trên các hệ thống thông tin của các ban, tỉnh, địa phương.
Chúng tôi cũng yêu cầu các doanh nghiệp công nghệ số, những doanh nghiệp triển khai hệ thống thông tin, phải bố trí ít nhất 2 người tại tuyến xã để tập huấn cho cán bộ công chức thực hiện các thủ tục hành chính cho người dân và hỗ trợ cho cán bộ công chức để thực triển khai các hệ thống, vận hành hệ thống điều hành chính quyền các cấp. Mục tiêu là giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, không được đình trệ và đảm bảo liên thông, thông suốt; hệ thống điều hành của chính quyền cũng vậy.
Ngoài ra, chúng tôi cũng yêu cầu 2 doanh nghiệp bưu chính là VNPost và Viettel Post, mỗi đơn vị cử một người túc trực tại các xã để hỗ trợ việc tiếp nhận hồ sơ khi người dân đến làm hồ sơ trực tuyến tại các xã mới này.
Hiện nay, chúng ta có hơn 12.000 cán bộ của các doanh nghiệp công nghệ số tham gia đồng hành với 3.219 xã để triển khai chuyển đổi trong quá trình sáp nhập. Bên cạnh đó, còn có lực lượng công an, quân đội và sinh viên tình nguyện cũng đã vào cuộc.
Như vậy, chỉ đạo của Phó Thủ tướng trong 4 ngày liên tiếp thì cơ bản đến ngày 30/6 khi tổng kết lại thì cơ bản tất cả các hệ thống thông tin, chuyển đổi số của hơn 3.200 xã đã vận hành trơn tru, đáp ứng các yêu cầu.
Chúng ta cũng thấy rằng, ngày 1/7 khi chúng ta chuyển đổi mô hình chính quyền hai cấp, cơ bản việc cung cấp dịch vụ công, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân cũng như các hoạt động điều hành của chính quyền các cấp và các hội nghị truyền hình từ Trung ương đến địa phương vận hành trơn tru, đáp ứng được các yêu cầu cơ bản đặt ra cho việc sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền 2 cấp.
PV/chinhphu.vn
