Bài 4: Thiếu cơ chế quản lý - HTX Thống Nhất lộng quyền
Sau khi xã viên phát hiện ra sự thật 'động trời' của ông chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc điều hành HTX Thống Nhất và trình báo đến cơ quan chức năng để làm rõ hành vi sử dụng vé giả, trốn thuế, chiếm dụng tiền tập thể ở HTX, thì ngay lập tức, xã viên này phải nhận 'trái đắng' từ HTX là bị cắt tuyến không cho lưu hành . Câu hỏi được đặt ra - Vì sao có chuyện 'độc đoán' như vậy? Ai là người kiểm soát hoạt động của các mô hình HTX hoạt động, kinh doanh xe khách?
Cơ quan thế bị qua mặt vì thiếu cơ chế quản lý
Như TH&CL đã phản ánh HTX Thống Nhất đã sử dụng con số “khủng” vé giả để trốn đến 99% thuế VAT. Chỉ trong khoảng 3 tháng đầu năm nay, tại quầy vé số 77 của HTX Thống Nhất ở bến xe Miền Đông, phóng viên đã thu thập và lưu giữ được 94 cuốn cuống vé; trong đó đã có đến 57 cuống đã được HTX bán ra cho khách đi xe (tương đương với 5.700 vé) được cho là giả.
Lượng lớn vé được cho là giải mà trong quá trình tác nghiệp phóng viên đã ghi lại được
Theo thống kê của Sở GTVT TP.HCM, chỉ tính trong quý IV/2017, từ Bến xe Miền Đông đã có 921 lượt xe xuất bến với 29.842 lượt khách mua vé của HTX Thống Nhất; tại Bến xe Miền Tây là 3.555 lượt xe xuất bến với 42.654 lượt khách. Theo giá vé được HTX Thống Nhất kê khai, niêm yết thì tổng doanh thu trong thời gian trên ở hai bến là 9,59 tỉ đồng. Nhưng tại bản kê khai nộp thuế của HTX Thống Nhất quý IV/2017 chỉ có hơn 90 triệu đồng doanh thu từ vé, tức là đơn vị này chỉ phải đóng hơn 9 triệu đồng thuế VAT. Như vậy, chỉ trong một quý của năm 2017, tại hai bến xe (Miền Đông và Miền Tây), số tiền thuế VAT mà HTX Thống Nhất đã “trốn” gần cả tỉ đồng (950 triệu đồng). Nếu sử dụng vé thật đồng nghĩa với việc HTX Thống Nhất phải nộp lại cùi vé cho Chi cục Thuế khi khai báo thuế và phải đóng thuế VAT 10%. Còn sử dụng vé giả, cùi vé được phi tang thì HTX Thống Nhất sẽ trốn được khoản thuế này. Vậy ít nhất ba năm qua HTX Thống Nhất “trốn” là bao nhiêu thuế? Và nếu không may gặp rủi ro thì liệu hành khách có được bảo hiểm khi sử dụng vé giả?
Chứng từ “tố” hàng loạt sai phạm của HTX Thống Nhất
Liên quan đến việc nộp thuế của các HTX hoạt động trong lĩnh vực vận tải hành khách trên địa bàn ông Nguyễn Nam Bình, Phó Cục trưởng Cục thuế TP. HCM cho biết: “Các HTX hoạt động theo Luật HTX và việc nộp thuế đều thực hiện theo quy định cũng giống như DN. Trong đó, từ năm 2007 việc quản lý thuế theo bảng tự kê khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm. Tất cả biểu mẫu kê khai thuế theo quy định của Bộ Tài chính”.
Đối với ngành giao thông vận tải chủ yếu quản lý chuyên ngành về chấp hành quy định về pháp luật về kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải hành khách bằng ô tô của HTX. Trong khi đó về công tác quản lý về thuế ông Bình khẳng định: “Chưa bao giờ có báo cáo tổng kết, đánh giá về việc nộp thuế của các HTX” (?!)
Trước hàng loạt những sai phạm trong lĩnh vực vận tải hành khách tại HTX Thống Nhất, một vấn đề đặt ra là: Ai sẽ là người kiểm soát hoạt động, kinh doanh của các HTX trên địa bàn TP.HCM?
Cắt tuyến vì ... dám “tố” sai phạm
Trong khi UBND quận 6, TP.HCM và các cơ quan liên quan đang làm rõ hành vi sử dụng vé giả, trốn thuế, chiếm dụng tiền tập thể ở HTX Thống Nhất. Chi cục Thuế đã đề nghị các bến cung cấp số lượng xe và hành khách xuất đi từ các bến này của HTX Thống Nhất để đối chiếu, so sánh với số thuế mà đơn vị đã khai nộp từ các năm 2015 đến 2017. Bên cạnh đó, thanh tra quận 6 đã vào cuộc làm rõ các hành vi về tổ chức in, sử dụng vé giả và khai báo gian lận thuế ở HTX Thống Nhất, thì cũng là lúc ông Thuận - người chỉ ra những sai phạm lại bị HTX Thống Nhất tuyên bố cắt tuyến đối với xe gia đình ông mà không cần theo quy định nào(?!).
Đơn cầu cứu của ông Thuận gởi đến các cơ quan chức năng sau khi bị cắt tuyến
Theo ông Nguyễn Văn Thuận - xã viên HTX Thống Nhất cho biết, sau khi ông làm đơn tố giác sai phạm của HTX mà cụ thể là ông Hồ Văn Hưởng - Chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc điều hành HTX , thì ngày 14/6/2018, HTX Thống Nhất đã ra thông báo số 191/HTXTN về việc ngừng khai thác tuyến vận tải hành khách cố định từ TP. HCM (Bến xe Miền Đông) đi tỉnh Kon Tum (Bến xe Ngọc Hồi) đối với xe ô tô mang biển kiểm soát 51B-227.83 của ông và xe ô tô mang biển kiểm soát 51B-260.26 do anh Nguyễn Quang Hòa (con ông Thuận) đứng tên.
Ông Thuận bức xúc: “Cả tôi và con tôi không có bất cứ buổi làm việc nào về việc ngừng tuyến, tôi chỉ được biết thông qua bến xe. Tôi không hiểu lí do vì sao HTX lại ngang nhiên ngừng tuyến xe của chúng tôi. Hành vi này là trái quy định pháp luật, xâm phạm nghiêm trọng quyền, lợi ích hợp pháp của tôi”.
Thông báo số 191/HTXTN của HTX Thống Nhất về việc cắt tuyến đối với 2 xe của ông Thuận
Như vậy có nghĩa là HTX Thống Nhất bất chấp quy định của pháp luật hiện hành mà trù dập xã viên của mình? Vì theo quy định tại khoản 2 và khoản 4 điều 9 Luật Hợp tác xã 2012 quy định hợp tác xã phải: Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên, hợp tác xã thành viên theo quy định của Luật này (khoản 2, điều 9) và thực hiện hợp đồng dịch vụ giữa hợp tác xã với thành viên, liên hiệp hợp tác xã với hợp tác xã thành viên (khoản 4, điều 9).
Thêm nữa, ngày 14/06/2018, HTX Thống Nhất đột ngột “cắt” hoạt động khai thác vận tải hành khách tuyến cố định xe của xã viên (cụ thể là gia đình ông Thuận) mà không có lý do cũng như không thông báo nào cho ông biết là trái với quy định tại khoản 8, Điều 14 Luật Hợp tác xã 2012 quy định về quyền của thành viên hợp tác xã: Được cung cấp thông tin cần thiết liên quan đến hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
Như vậy, sau khi bị xã viên phát hiện hành vi gian lận thuế và yêu cầu cơ quan chức năng vào cuộc điều tra thì Chủ tịch HĐQT, kiêm giám đốc HTX Thống Nhất là ông Hồ Văn Hưởng đã kí thông báo cắt tuyến hoạt động đối với xã viên. Liệu hành vi này của ông Hưởng là mang tính cá nhân, có dấu hiệu “Trả thù người khiếu nại, tố cáo" theo quy định tại điểm b, khoản 2, Điều 166 Bộ luật Hình sự 2015 hay không?
Ngoài việc ông Hồ Văn Hưởng, Chủ tịch HĐQT, kiêm giám đốc HTX Thống Nhất thì có tới hai người nhà không có tài sản gì trong HTX nhưng vẫn được ông Hưởng đưa vào Ủy viên HĐQT, trong đó có ông Hồ Trà Vĩnh Phương là phó giám đốc HTX Thống Nhất?
Báo TH&CL sẽ tiếp tục phản ánh đến bạn đọc mô hình “gia đình trị” tại HTX Thống Nhất trong số tới.
Cao Diên - Hải Dương
