THCL Quan Sơn là một huyện nghèo thuộc vùng núi phía Tây Thanh Hóa. Nơi đây chủ yếu chỉ có núi đá, khí hậu vô cùng khắc nghiệt, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ đói nghèo cao và thu nhập chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Chính vì đó mà Quan Sơn là 1 trong những huyện  thuộc chương trình 135, giải ngân nguồn vốn về hỗ trợ bò cái sinh sản cho người nghèo nhằm góp phần triển khai thành công chủ trương lớn mang đậm tính nhân văn của Đảng, Nhà nước, Chính phủ trong công cuộc xóa đói giảm nghèo của đất nước. Thế nhưng, tại nơi bản làng heo hút nghèo khó này vẫn còn xảy ra tình trạng quan liêu,có dấu hiệu  trục lợi đề cao lợi ích cá nhân…

Chương trình 135 của Nhà nước đề ra nhằm hỗ trợ bò cái sinh sản cho những hộ gia đình nghèo và cận nghèo chăn nuôi, trang trải kinh tế, điều này được nói lên như là một nguồn động lực cổ vũ tinh thần to lớn, mở ra một con đường mới cho người dân vùng cao vươn lên để thoát nghèo. Đáng buồn thay, đối với một số cán bộ địa phương nơi đây thì chương trình này lại không có ý nghĩa cao cả như vậy mà có dấu hiệu bớt xén, không cần biết con giống vật nuôi khi đến tay nhân dân có đảm bảo chất lượng, đạt đúng yêu cầu hay không.

Theo như quyết định của UBND huyện Quan Sơn về việc phê duyệt dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, UBND các xã làm chủ đầu tư, thực hiện đầy đủ mục tiêu của dự án đã phê duyệt và thanh quyết toán kinh phí đúng thời gian quy định với huyện. Nhưng đối với một số cán bộ, điển hình tại 2 xã Trung Xuân và Trung Hạ (huyện Quan Sơn) thì tình trạng công khai làm sai giấy tờ, không thực hiện đầy đủ quy trình đăng kí kiểm dịch động vật lại được diễn ra.

Ông Lò Văn Quyến Chủ tịch UBND xã Trung Xuân

Được biết, nguồn cung ứng bò cái sinh sản của 2 xã được chỉ định là Công ty TNHH một thành viên Minh Oanh (Yên Định) cung ứng bò cái cho xã Trung Hạ và Doanh nghiệp tư nhân Hậu Hiền (Thọ Xuân) cung ứng bò cái cho xã Trung Xuân. Bò cái trước khi về đến xã đã qua đăng kí kiểm dịch tại địa phương cung ứng, và được thực hiện đầy đủ các bước tiêm chủng nhằm đảm bảo giống tốt, khỏe không dịch bệnh, nhưng khi về đến xã thì thực tế lại không như vậy, cân nặng của bò giống không đạt yêu cầu, phiếu xét nghiệm huyết thanh không có và giấy đăng ký kiểm dịch động vật bị chỉnh sửa nội dung so với bản gốc.

Theo căn cứ vào các điều khoản trong hợp đồng cung ứng thì bò cái sinh sản phải khỏe mạnh, không nằm trong vùng dịch bệnh, không dị tật và đảm bảm đủ chủng loại, trọng lượng của bò giống được quy định đạt tiêu chuẩn từ 125kg đến 135kg/con. Nhưng tổng số 32 con bê cái được đưa về đến tay người dân xã Trung Hạ thì trọng lượng của con nặng nhất cũng chỉ có 106 kg, điển hình là hộ gia đình nhà anh Hà Văn Lá thuộc diện hộ nghèo, thực tế khi đo lại trọng lượng bò chỉ có 88kg, hoặc như gia đình anh Lự Văn Kiêu cũng nằm trong diện hộ nghèo, số đo thực tế lại là 97kg. Nếu như trọng lượng bò giống không đạt yêu cầu như trong hợp đồng đã nêu thì rõ ràng bò cũng không được khỏe mạnh, nguy cơ mắc các dịch bệnh lấy nhiễm rất cao. Đây là sự vi phạm hợp đồng được thể hiện một cách thực tế, những người nông dân thật thà, tin tưởng vào chính quyền và cán bộ địa phương giao cho mình con giống tốt, khỏe để chăn nuôi, thì giờ đây chỉ nhận được bò không đạt yêu cầu.

Nguồn vốn chủ yếu đầu tư từ chương trình 135 của Nhà nước đầu tư cho xã Trung Hạ gần 300 triệu đồng, nhưng tiền đối ứng của các hộ nghèo và các hộ cận nghèo cũng lên tới 116 triệu đồng, tổng là 416 triệu đồng, một số tiền không hề nhỏ được đầu tư để mang lại những con vật giống tốt nhất cho người dân, nhưng cái mà họ nhận lại là sự thất vọng và chịu thiệt thòi, nhất là với những hộ cận nghèo và hộ nghèo.

Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Sinh - Chủ tịch UBND xã Trung Hạ cho biết, xã đã làm đúng theo quy định và sở dĩ trọng lượng bò giống có giảm như vậy là do lỗi của nhà cung ứng, lấy lí do rằng phí vận chuyển tăng cao nên bắt buộc nhà cung ứng phải làm như vậy…? có lẽ, Chủ tịch xã Trung Hạ đang vòng vo đẩy lỗi cho nhà cung ứng, bởi lỗi lớn nhất thuộc về xã, là chủ đầu tư và cũng là nơi tiếp nhận vật giống từ nhà cung cấp sau đó mới giao đến tay người dân. Khi phóng viên đề nghị cho xem giấy đăng kí kiểm dịch động vật, thì so với bản gốc nội dung kiểm dịch đã bị sai hoàn toàn, đối chiếu 2 tờ giấy đăng kí chứng nhân kiểm dịch vận chuyên ra khỏi huyện và ở trong tỉnh với 2 tờ đăng kí kiểm dịch mà chủ tịch xã Trung Hạ đưa ra thì dường như có ai đó đã cố tình thêm bớt câu chữ nhằm thay đổi nội dung, phải chăng để hợp lý hóa giấy tờ nhằm lấy chút lợi ích khi trình lên UBND huyện?  và khi hỏi ai là người đã tự ý thay đổi biên bản thì đến Chủ tịch xã cũng vòng vo trả lời rằng không biết là ai đã làm chuyện này!? Và tiếp sau đó cả phiếu xết nghiệm huyết thanh cũng không có.

Còn về xã Trung Xuân, chất lượng bò giống cũng không khá hơn, trọng lượng bò sai hoàn toàn với tiêu chuẩn trong hợp đồng, giấy đăng ký kiểm dịch động vật, phiếu xét nghiệm huyết thanh không có và cán bộ kế toán xã này còn trả lời rằng :" nếu cần thì 1 tháng sau xã sẽ đưa ", mặc dù đã giao bò cho dân từ ngày 20/10/2015.

Ông Vi Văn Tan- người dân xã Trung Hạ cho biết : " bò nhỏ và gầy yếu, 1 con là của dự án có giá 13 triệu, còn 1 con tôi mua 12,5 triệu, mua cùng ngày mà nhìn chúng khác xa nhau quá "

Con bò đi trước là của dự án, con đi sau của gia đình ông Tan mua cùng ngày

Để làm rõ vấn đề này, phóng viên đã liên hệ với 2 cơ sở cung ứng bò giống cho 2 xã Trung Xuân và Trung Hạ là Doang nghiệp tư nhân Hậu Hiền và công ty TNHH 1 thành viên Minh Oanh, thì cả 2 cơ sở đều từ chối làm việc.

Công tác thực hiện chương trình 135 về hỗ trợ nguồn vốn cho người nghèo, cải thiện phát triển kinh tế tại huyện Quan Sơn đang còn một số sự việc khuất tất, chưa có sự minh bạch, và chịu thiệt thòi hơn ai hết không ai khác chính là những người nông dân nghèo. Hiện câu trả lời của các cơ quan chức năng vẫn chưa chính thức và rõ ràng.

Đào Tuấn ( Thương hiệu và Công luận)