Để thực hiện đúng chỉ đạo của NH Nhà nước, các NH đã ngưng cho vay bất động sản, kể cả với dự án NH đã ký cam kết với chủ đầu tư. Hai tuần nay, chị Thảo (Q.Tân Phú, TP.HCM) như ngồi trên lửa vì đã đóng đủ 30% giá trị căn hộ nhưng NH báo không thể giải ngân được do đã hết hạn mức. Chạy đôn đáo hỏi nhiều NH khác, chị Thảo đều nhận được câu trả lời là lãi suất lên đến 24-25%/năm, thay đổi mỗi tháng một lần.
Trong khi đó, anh Vinh - nhân viên một công ty truyền thông tại Q.Phú Nhuận, TP.HCM - mua căn hộ tại Q.Bình Tân từ đầu năm 2009 và đã thanh toán 60% giá trị căn hộ. Mới đây anh yêu cầu NH giải ngân 40% còn lại. Dù NH đã cam kết cho vay từ năm 2009 nhưng nay nhân viên NH đưa ra hàng loạt điều kiện để làm khó, trong đó có việc yêu cầu ngoài lãi suất phải trả một khoản phí “quản lý tài sản” là 2,75%/năm, phí cộng lãi suất lên đến 25,25%/năm.
Trong năm đầu tiên khoản phí này phải được thanh toán một lần, những năm tiếp theo thì trả theo quý. Ngoài ra, khách hàng vay vốn còn bắt buộc phải mua bảo hiểm khoản vay bằng 2% trên 110% giá trị khoản vay hoặc 1% trên tổng giá trị căn hộ nhân với số kỳ thanh toán (mỗi kỳ thông thường là mười năm) tức 15-20 triệu đồng với khoản vay 800 triệu đồng.
Nhân viên NH cho biết khoản phí quản lý tài sản mới áp dụng với khách hàng cá nhân trong vòng một tháng trở lại cho tất cả khoản vay tiêu dùng, cho vay bất động sản. Trong khi trước kia phí này chỉ áp dụng với khách hàng doanh nghiệp.
Ngoài khoản phí này, khách hàng còn chịu rủi ro là thay đổi lãi suất hằng tháng hoặc mỗi ba tháng, biên độ lên đến 7%/năm. Một khoản vay 800 triệu đồng, với lãi suất 22,5%/năm số tiền gốc và lãi phải trả hằng tháng khoảng 19 triệu đồng, tuy nhiên nếu lãi suất tăng lên 29,5%/năm thì số tiền gốc và lãi phải trả hằng tháng lên đến 23 triệu đồng.
Với người vay mới đủ khả năng tài chính cũng bị NH từ chối. Chị Tâm (Q.9) cho biết khi đặt vấn đề vay vốn, nhân viên tín dụng NH T. chi nhánh Thủ Đức cho biết đang có chính sách hạn chế với cho vay bất động sản, đặc biệt vay mua căn hộ do thị trường đóng băng. Ngay cả với những dự án NH đã ký cam kết với chủ đầu tư, NH cũng xem xét cẩn thận. “Nhân viên NH nói dù NH đã ký cam kết với chủ đầu tư nhưng không đồng nghĩa với cho vay mà NH phải xem xét, đánh giá lại khả năng chủ đầu tư trong từng giai đoạn” - chị Tâm nói.
Với những hợp đồng vay cũ, lãi suất cho vay được điều chỉnh tăng lên là chuyện không tránh khỏi. Bà Kim (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) cho biết lãi suất vay của bà hiện cao hơn mức cũ khoảng 1%/năm. Theo giải thích của nhân viên NH, lãi suất cho vay bằng lãi suất huy động 24 tháng cộng với biên độ 3,5%. Lãi suất huy động của NH này đột ngột tăng vọt ở kỳ hạn 12 tháng lên mức 8%/năm (kỳ hạn gần nhất trước đó là 7,3%/năm với kỳ hạn 18 tháng) cộng với biên độ 3,5% thì những hợp đồng sẽ phải tính lãi suất 11,5%/năm.
Công thức tính lãi vay này được nhiều NH áp dụng nên khi lãi suất huy động tăng, lãi suất cho vay tự động tăng theo. Tham khảo một bản lãi suất cho vay của một NH có trụ sở ở Hà Nội, lãi suất ưu đãi cho vay trong 6 tháng đầu ở mức 7,99%/năm, 12 tháng đầu ở mức 9,99%/năm. Sau thời kỳ kết thúc ưu đãi, lãi suất cho vay của khách hàng sẽ được tính bằng lãi suất huy động 14 tháng cộng với biên độ 4,09%. Bảng lãi suất huy động tiền đồng kỳ hạn 14 tháng của NH này vừa được tăng lên mức cao nhất là 8,2%/năm (lãi suất huy động kỳ hạn trước là 12 tháng chỉ ở 6,8%/năm) nên lãi suất cho vay sau ưu đãi sẽ tăng vọt lên 12,29%/năm.
Theo NH Nhà nước VN (NHNN), tín dụng đối với hoạt động kinh doanh BĐS đến tháng 7 có tốc độ tăng trưởng và tỷ trọng thấp hơn so với cùng kỳ năm 2017. Cụ thể, tháng 7.2018 tăng 3,58% so với cuối năm 2017, chiếm tỷ trọng 6,29% tổng dư nợ tín dụng nền kinh tế. Tháng 7.2017 tăng 10,92%, chiếm tỷ trọng 6,69% tổng dư nợ nền kinh tế.
Lãi suất cho vay BĐS hiện nay tăng từ 0,5 - 2%/năm so với đầu năm nhưng vẫn còn nhiều yếu tố khiến lãi vay chịu áp lực tăng trong thời gian tới. Đầu tiên là lãi suất huy động liên tục tăng sẽ áp lực lãi vay tăng theo. Đơn cử, từ đầu năm đến nay, các NH tăng lãi suất huy động từ 0,1 - 0,2%/năm nhưng tần suất tăng khá nhiều. Đợt gần đây nhất vào tháng 10, một số NH lớn như Vietcombank, Agribank, Vietinbank, BIDV… đồng loạt tăng lãi suất huy động tiền đồng từ 0,1 - 0,3%/năm tùy theo từng kỳ hạn. Mặt bằng lãi suất tiền đồng trên thị trường liên NH từ đầu tháng 11 đến nay liên tục tăng và ở mức cao, giao động ở mức 4,5 - 5,7%/năm..
Hải Đăng
