Kiểm soát thuốc lá nhập lậu: Chưa hiệu quả

Thuốc lá lậu sau thời gian tạm lắng đã bắt đầu có dấu hiệu sôi động, nhộn nhịp trở lại từ khu vực biên giới vào đến thị trường nội địa nổi cộm nhất là các tỉnh Tây Nam, Tp. Hồ Chí Minh, Quảng Ninh….

Các " nài" thuốc ngang nhiên vận chuyển thuốc lá lậu ở Long An.

Trước đó, việc kiểm soát gắt gao của các lực lượng chức năng theo Chỉ thị 30 của Thủ tướng đã làm một lượng lớn thuốc lá lậu bị ứ đọng bên kia biên giới, dẫn đến việc các đầu nậu, “nài thuốc” đang tìm mọi cách vận chuyển hàng vào nội địa.

Nỏng bỏng cuối năm

Mặc dù hoạt động buôn bán thuốc lá lậu trên thị trường nội địa không còn công khai như trước nhưng vẫn có “sóng ngầm”. Tp. Hồ Chí Minh là địa bàn nóng nhất về hoạt động buôn bán thuốc lá nhập lậu, với hàng trăm tụ điểm kinh doanh thuốc lá lậu. Nổi cộm nhất là khu vực phố Học Lạc, quận 5 với hơn 60 điểm kinh doanh thuốc lá và hàng chục đối tượng vận chuyển thuốc lá lậu hoạt động tại khu vực này.

Gần Tết Nguyên Đán, hoạt động buôn bán thuốc lá lậu sôi động hơn hẳn. Tại số 18 phố Học Lạc khi được hỏi mua thuốc lá Jet và Hero về bán, chủ cửa hàng khẳng định mua bao nhiêu cũng có, ở địa chỉ nào sẽ có người chở đến tận nơi!

Huyện Đức Hòa (Long An) là một trong hàng chục điểm nóng điển hình về vận chuyển thuốc lá nhập lậu ở biên giới Tây Nam. Taị khu vực này, thời điểm cuối năm, hàng chục chiếc thuyền lớn, nhỏ luôn thường trực “ăn hàng” và đưa về bến đò Lộc Giang, bến Cây Xoài (huyện Đức Hòa, Long An). Tại đây, hàng được chia nhỏ, tập kết tại những căn nhà dân gần đó (các địa điểm này được bảo kê bởi địa phương, thậm chí là quan hệ gia đình của quan chức địa phương), sau đó, được các “nài” thuốc chở bằng xe máy luồn lách vào đường làng, xóm ra tỉnh lộ 821 tập kết và đưa về Tp. Hồ Chí Minh tiêu thụ.

Theo Chi Cục Quản lý thị trường (QLTT) Tp. Hồ Chí Minh, mặc dù có Chị thị của Thủ tướng về Tăng cường công tác đấu tranh chống buôn bán, vận chuyển thuốc lá lậu nhưng dường như các đối tượng buôn lậu không mấy lo ngại, vẫn ngang nhiên vận chuyển số lượng lớn thuốc lá lậu từ biên giới vào nội địa. Điển hình mới đây, Cục Cảnh sát kinh tế Bộ Công an (C46B) phối hợp cùng Chi cục QLTT Tp. Hồ Chí Minh bắt quả tang xe khách biển số 53S – 0988 chở hơn 16.000 gói thuốc lá nhập lậu nhãn hiệu Jet được nguỵ trang trong các bao tải, giấu trong gầm và bên dưới ghế của xe. Số thuốc lá trên được vận chuyển từ huyện Đức Hòa, Long An về quận 12, Tp. Hồ Chí Minh tiêu thụ.

Ông Phạm Kiến Nghiệp, Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam lo ngại: “Khi hoạt động buôn lậu thuốc lá ở biên giới sôi động, chứng tỏ thị trường nội địa tiêu thụ rất mạnh. Điều đó cũng có nghĩa, công tác chống buôn lậu trong thị trường  nội địa vẫn chưa đạt hiệu quả cao”.

Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh thu giữ thuốc lá nhập lậu ở Phố Học Lạc.

Vẫn câu chuyện “siêu lợi nhuận”

Ông Nguyễn Trọng Tín, Phó Cục trưởng Cục QLTT (Bộ Công Thương) phân tích, vì lợi nhuận từ thuốc lá lậu rất cao, nên các đầu nậu sẵn sàng bỏ tiền thuê “chim lợn” theo dõi chặt chẽ mọi hoạt động của lực lượng kiểm tra tại trụ sở cơ quan, tại nơi đóng chốt. Bất cứ sự di chuyển nào của lực lượng kiểm tra đều được người theo dõi báo về cho đầu nậu để đối phó. Trong quá trình vận chuyển, các đầu nậu tổ chức các nhóm theo dõi lực lượng chức năng, dùng xe gắn máy chạy với tốc độ cao, sử dụng thiết bị liên lạc hiện đại để báo tin hoặc đi theo hộ tống và sẵn sàng cản trở, chống đối lực lượng kiểm tra để cướp, giật lại hàng…

Theo ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, mặc dù lực lượng chức năng chống buôn lậu từ Trung ương đến địa phương đã có nhiều cố gắng, cũng như thực hiện nhiều biện pháp phòng chống buôn lậu thuốc lá nhưng kết quả còn hạn chế bởi câu chuyện lợi nhuận thu được từ việc buôn lậu thuốc lá khá cao. Hiện nay thuốc lá điếu hợp pháp trong nước đang bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt 65% (tương lai lên đến 75%), thuế VAT 10%, thuế nhập khẩu 135%, thuế thu nhập doanh nghiệp 25%, đóng góp vào quỹ phòng chống tác hại thuốc lá 1%.  điều này dẫn đến giá thành của thuốc lá sản xuất trong nước cao hơn nhiều so với thuốc lá nhập lậu. Chính vì vậy, hoạt động buôn lậu thuốc lá do không phải nộp các loại thuế trên nên dễ dàng thu lợi khủng.

Giá thuốc lá Jet và Hero nhập vào Campuchia chỉ khoảng 3.300 đồng/ bao trong khi đó nhập lậu và bán tại thị trường Việt Nam lên tới 18.000 – 20.000 đồng.

“Với lợi nhuật đạt 3 – 5 lần, nếu không có sự kiểm soát nghiêm ngặt, khó có thể xử được “đại dịch” này” – ông Nghiệp nhấn mạnh.

Theo Báo Công Thương