Kiến nghị Bộ Công an điều tra các dự án nghìn tỷ

THCL Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với các dự án nghìn tỷ gây thua lỗ như Dự án Nhà máy Sản xuất xơ sợi Polyeste Đình Vũ và 3 dự án nhiên liệu sinh học do PVN đầu tư.

Theo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ đối với việc đầu tư xây dựng Dự án Nhà máy Sản xuất xơ sợi Polyeste Đình Vũ, do Công ty CP Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTex) làm chủ đầu tư, có nhiều vi phạm, khuyết điểm khi triển khai dự án này.

Dự án Ethanol Phú Thọ 

Cụ thể, trong việc thực hiện quyền và trách nhiệm của cổ đông sáng lập PVTex, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) đã thiếu trách nhiệm trong việc góp vốn điều lệ, không thực hiện trách nhiệm của cổ đông mà ủy quyền cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) làm chủ đầu tư dự án.

PVN là đơn vị có vốn chi phối tại PVTex, nhưng trong quá trình chỉ đạo điều hành lại vướng nhiều thiếu sót, vi phạm như chưa thực hiện hết trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát, đôn đốc người đại diện vốn của PVN tại PVTex; nhận chuyển nhượng PVTex từ Tổng công ty CP Phong Phú không đúng quy định dẫn đến phải chịu toàn bộ lỗ của dự án là 1.472 tỷ đồng.

Bộ Công thương với chức năng quản lý nhà nước, trách nhiệm của chủ sở hữu vốn nhà nước tại PVN, Vinatex đã thiếu thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy hoạch ngành, chưa thực hiện hết trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát và chuyển nhượng vốn của Vinatex và Tổng công ty CP Phong Phú cho PVN.

Trước những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ đề nghị xử phạt công ty trên hơn 54 tỷ đồng và hơn 22.000 USD do ký kế hợp đồng vi phạm quy định Pháp lệnh ngoại hối, nghiệm thu thanh toán sai, trùng lắp, đồng thời yêu cầu đơn vị này xử lý dứt điểm các tranh chấp do thay đổi nguồn gốc xuất xứ thiết bị, vật tư.

Với mục tiêu phát triển nhiên liệu sinh học để thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch truyền thống, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đã quyết định đầu tư 3 dự án nhiên liệu sinh học với công suất mỗi nhà máy 100.000 m3 Ethanol/năm. Tuy nhiên, trong quá trình đầu tư, chủ đầu tư, nhà thầu và các đơn vị liên quan đã để xảy ra nhiều sai phạm. Cụ thể:

Toàn bộ vốn đầu tư vào 3 dự án với tổng số tiền đã thanh toán tính đến tháng 11/2014 là 5.401 tỷ đồng, chưa có hiệu quả.

Cụ thể, tại dự án Ethanol Dung Quất (Quảng Ngãi), tổng mức đầu tư được phê duyệt là hơn 1.800 tỷ đồng, nhưng đã tăng vốn lên hơn 2.100 tỷ đồng. Năm 2014, dự án này lỗ khoảng 164 tỷ đồng.

Tại Dự án Ethanol Bình Phước, tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng, sau đó đã tăng vốn lên hơn 1.700 tỷ đồng. Từ tháng 4/2013 đến nay, nhà máy này hầu như không vận hành thương mại, năm 2013 và 2014, dự án bị lỗ khoảng 400 tỷ đồng.

Tăng tổng mức đầu tư mạnh nhất là dự án tại Phú Thọ với khoảng 1.167,43 tỷ đồng (từ 1.317,5 tỷ đồng thành 2.484,93 tỷ đồng). Dự án tại Phú Thọ được thực hiện đầu tư sớm nhất (tháng 9/2009), nhưng chưa hoàn thành do nhà thầu đã dừng thi công từ tháng 11/2011.

Rà soát lại quá trình đầu tư các dự án trên, Thanh tra Chính phủ kết luận, PVN, các chủ đầu tư, nhà thầu và các đơn vị liên quan đã để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm.

Đơn cử, trong việc chỉ định Liên danh PVC/Alfa Laval thực hiện gói thầu EPC dự án Phú Thọ; Liên danh PTSC/Alta Laval thực hiện gói thầu EPC dự án Dung Quất, các nhà thầu Tổng công ty CP Xây lắp Dầu khí (PVC) và Tổng công ty CP Dịch vụ kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC) đều đảm trách thực hiện các công việc quan trọng, nhưng năng lực hạn chế, chưa có kinh nghiệm thực hiện dự án nhiên liệu sinh học, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ dẫn đến thi công dự án chậm tiến độ, gây hậu quả cho các chủ đầu tư.

Đặc biệt, nhà thầu PVC đã dừng thi công dự án tại Phú Thọ gần 5 năm, vi phạm Hợp đồng EPC, gây hậu quả nghiêm trọng. Toàn bộ máy móc, thiết bị lắp đặt nay đã han gỉ. Vốn đã đầu tư 1.534 tỷ đồng, chưa được phát huy… Đến nay, các bên liên quan vẫn chưa tìm ra giải pháp, dự án đang trong tình trạng bế tắc...

Về xử lý trách nhiệm, Thanh tra Chính phủ đề nghị Chính phủ giao Bộ Công thương chủ trì, chỉ đạo PVN kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, xử lý theo quy định của pháp luật đối với những vi phạm, khuyết điểm theo từng việc cụ thể.

Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với các sai phạm trong quá trình đầu tư xây dựng dự án tại Phú Thọ và Dung Quất có dấu hiệu cố ý làm trái và/hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm trong việc lựa chọn địa điểm xây dựng (dự án Dung Quất); trong chỉ định thầu; trong ký kết và thực hiện các hợp đồng EPC, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng

 PV