Theo báo cáo của Sở Du lịch, năm 2023, du lịch tỉnh Lào Cai có sự phát triển đáng ghi nhận, so với các tỉnh, thành trong khu vực, cả nước, chỉ tiêu về lượng khách, tổng thu du lịch luôn đứng ở vị trí cao: Về lượng khách Lào Cai đứng thứ 12/63 tỉnh thành, thứ 8/14 các tỉnh có Sở Du lịch, và đứng đầu 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng; về tổng thu Lào Cai đứng thứ 8/63 tỉnh thành, thứ 6/14 các tỉnh có Sở Du lịch và đứng đầu 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng.
Lượng khách du lịch đến Lào Cai 04 tháng đầu năm 2024 ước đạt 2.767.834 lượt khách (trong đó: khách quốc tế 298.380 lượt, khách nội địa 2.469.454 lượt) bằng 32,56% so với kế hoạch năm 2024 (8.500.000 lượt), tăng 5,88% so với lũy kế cùng kỳ năm 2023 (2.614.089 lượt). Tổng thu từ khách du lịch đạt khoảng 8.943 tỷ đồng, bằng 32,88% so với kế hoạch năm (27.200 tỷ đồng), tăng 27,59 % so với lũy kế cùng kỳ năm 2023.
Toàn tỉnh có 53 doanh nghiệp lữ hành. Trong đó có 48 doanh nghiệp lữ hành quốc tế và 05 doanh nghiệp lữ hành nội địa, 377 hướng dẫn viên du lịch đang hoạt động. Tổng số cơ sở lưu trú hiện tại có 1.571 cơ sở lưu trú, với khoảng 16.000 phòng, gồm: 04 khách sạn hạng 05 sao; 09 khách sạn hạng 04 sao; 13 khách sạn hạng 03 sao; 61 khách sạn hạng 02 sao; 129 khách sạn hạng 01 sao; 864 cơ sở lưu trú không xếp hạng (khách sạn, nhà nghỉ) và 491 (homestay).
Toàn tỉnh Lào Cai có 36 khu, điểm du lịch, trong đó 01 khu du lịch quốc gia Sa Pa, 02 khu du lịch cấp tỉnh (Khu du lịch thành phố Lào Cai và Khu du lịch Bắc Hà), 33 điểm du lịch (trong đó: Thị xã Sa Pa có 13 điểm, Bát Xát 06 điểm, Bắc Hà 04 điểm, Bảo Yên 02 điểm, thành phố Lào Cai 04 điểm, Mường Khương 03 điểm, Văn Bàn 01 điểm). Toàn tỉnh có khoảng 28.600 lao động, trong đó: 13.600 lao động trực tiếp đang làm việc trong lĩnh vực du lịch.
Ngành du lịch đang phải đối mặt với nhiều khó khăn như: Tài nguyên nhân văn và tự nhiên có nguy cơ mai một cao; Tình trạng chèo kéo, ăn xin, rác thải, hát rong… ở khu du lịch quốc gia ảnh hưởng đến hình ảnh du lịch của tỉnh; Nhận thức về bảo tồn, khai thác phát huy tài nguyên du lịch; trách nhiệm quản lí và hỗ trợ phát triển du lịch của một số địa phương còn yếu; Hạ tầng cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng đa dạng của du khách.
Ngoài ra, cơ sở hạ tầng đến các khu, điểm du lịch còn chưa tương xứng, nhất là hạ tầng giao thông; nhiều điểm du lịch, cơ sở lưu trú du lịch và tổ chức, cá nhân hoạt động du lịch chưa chấp hành đầy đủ qui định pháp luật; qui hoạch (gồm cả qui hoạch chi tiết sử dụng đất), kế hoạch sử dụng đất còn nhiều vướng mắc, chậm được ban hành và công tác đáp ứng các điều kiện về phòng cháy chữa cháy tiếp tục được các doanh nghiệp kiến nghị tháo gỡ; nguồn nhân lực du lịch còn yếu cả về số lượng và chất lượng, đặc biệt là nhân lực du lịch chất lượng cao. Các địa phương thiếu tổ chức bộ máy và cán bộ quản lí du lịch; chi thường xuyên theo định mức biên chế ngành du lịch còn thấp, không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ phát triển đột phá của ngành du lịch và thu nhập tăng thêm cho cán bộ công chức viên chức…
Phát biểu chỉ đạo tại buổi họp với Sở Du lịch, Hiệp Hội du lịch, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường yêu cầu Sở Du lịch rà soát công tác quản lí du lịch, các chế tài, xử lí vi phạm trong du lịch. Công tác về bộ máy tổ chức, đối với các trung tâm du lịch, hoàn thiện thể chế về đặt hàng, quản lí tốt hơn về khách lưu trú tại các địa điểm. Đối với hạ tầng giao thông cần đẩy nhanh tiến độ các tuyến đường giao thông (Bát Xát, Sa Pa, Bắc Hà, Mường Khương...) có phương án tổ chức giao thông, phân luồng tuyến, quản lí phương tiện. Sa Pa đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Quan tâm đến vấn đề nước sạch, đề xuất các danh mục đầu tư hạ tầng qui hoạch điểm du lịch.
Đối với nguồn nhân lực của sở, các trung tâm văn hóa, cần có cơ chế đặc thù đối với ngành du lịch, thu hút nhân lực về các trung tâm văn hóa. Về sản phẩm du lịch, đề nghị Sở Du lịch cần đề xuất với tỉnh công bố tuyến du lịch, các sản phẩm du lịch mới, nghiên cứu đề xuất tuyến du lịch, sản phẩm du lịch đặc trưng của các địa phương trong tỉnh.
Xúc tiến quảng bá, tăng cường quan hệ với Đại sứ quán các nước để giới thiệu quảng bá du lịch ra thị trường nước ngoài, tăng cường quan hệ với Hiệp hội du lịch Việt Nam, tăng cường công tác thông tin, hội thảo về du lịch, chuyển đổi số về du lịch. Ngành du lịch nghiên cứu làm sao cho hệ thống đường sắt khởi sắc trở lại, cải tạo ga Lào Cai thành khu vực khách chờ, xây dựng Ga Lào Cai trở thành điểm tham quan, điểm nhấn về du lịch, quảng bá xúc tiến du lịch trên các toa tàu; sớm thúc đẩy hợp tác với hàng hàng không VietnamAirline và Vietjet, các tuyến nội địa để quảng bá du lịch Lào Cai. Cùng với đó, Laof Cai nghiên cứu đặt biển quảng cáo du lịch của tỉnh tại các điểm nút giao từ cao tốc Nội Bài - Lào Cai vào huyện Bảo Yên, Bảo Thắng, thành phố Lào Cai.
Nguyễn Mạnh
