Đối với dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, đa số các đại biểu Quốc hội cũng bày tỏ sự đồng tình cao với các nội dung của dự thảo luật. Một số ý kiến góp ý trực tiếp vào các điều khoản cụ thể và Chính phủ đã có Báo cáo số 420 ngày 13/5, bước đầu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại thảo luận tổ (báo cáo dài 25 trang) và đã gửi đến các đại biểu Quốc hội.
Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang: Quy định rõ hơn trách nhiệm của UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh
Góp ý dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đại biểu Đỗ Thị Việt Hà đề nghị quy định rõ hơn trách nhiệm của UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong việc trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp mình, UBND, Chủ tịch UBND cấp xã tại khoản 4 Điều 11.
Đại biểu cho rằng cần thiết phải bổ sung vào Điều 11 của dự thảo Luật quy định trách nhiệm của UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh, trong trường hợp cần thiết, trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp mình, UBND, Chủ tịch UBND cấp xã như khoản 4 Điều 11 đã thể hiện.
Tuy nhiên, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà nhận thấy việc quy định rất chung chung thẩm quyền này của UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh “trong trường hợp cần thiết” là chưa thể hiện rõ trách nhiệm của cấp tỉnh và có thể dẫn đến những vướng mắc, bất cập, thiếu thống nhất trong tổ chức thi hành; do đó đề nghị có quy định chặt chẽ hơn ngay trong Luật này hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết để tăng cường trách nhiệm của cấp tỉnh trong việc bảo đảm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp xã.
Bên cạnh đó, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà cũng cho rằng cần sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới văn bản QPPL, nhất là Luật có liên quan về phân cấp, phân quyền, ủy quyền để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất về cơ sở pháp lý cho việc thực hiện tổ chức thực hiện.
Theo đại biểu tỉnh Bắc Giang, Chương III dự thảo Luật đã quy định về khái niệm, quy tắc, điều kiện, cách thức thực hiện, trách nhiệm của các chủ thể trong việc thực hiện phân công, phân cấp, ủy quyền. Để đẩy mạnh và bảo đảm việc thực hiện có hiệu quả trong QLNN theo ngành, lĩnh vực, rất cần thiết phải gắn kết chặt chẽ, đồng bộ với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là các luật chuyên ngành, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát để sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành các VBQPPL có liên quan đến phân công, phân cấp, ủy quyền cho phù hợp.
Về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương (mục 1 Chương IV), đại biểu Đỗ Thị Việt Hà đề nghị tiếp tục thể chế kịp thời, đầy đủ hơn nữa một số Nghị quyết của Bộ Chính trị vừa ban hành trong một số lĩnh vực khi quy định nhiệm vụ quyền hạn của chính quyền địa phương
Theo đó, đề nghị rà soát để tiếp tục điều chỉnh, bổ sung các quy định trong chương này để thể chế hóa kịp thời một số Nghị quyết khác của Bộ Chính trị trong một số lĩnh vực khác, đơn cử như Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới – đây là Nghị quyết hết sức quan trọng, có rất nhiều nội dung thể hiện rõ tính đột phá để tăng cường hơn nữa công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật và cũng có rất nhiều nội dung cần phải được thể chế hóa không chỉ trong Nghị quyết của Quốc hội quy định cơ chế, chính sách đặc thù trong công tác xây dựng pháp luật và một số nội dung về tổ chức thi hành pháp luật đang được trình tại kỳ họp này, mà còn trong các văn bản quy phạm pháp luật, nhất là các Luật có liên quan, trong đó có nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương.
Đại biểu Tô Văn Tám, Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Đề xuất tổ chức chính quyền gồm hai cấp theo hướng là cấp tỉnh và cấp cơ sở
Đóng góp ý kiến vào tổ chức chính quyền địa phương, đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum cho rằng, chủ trương của Đảng đã nêu rõ là xây dựng chính quyền hai cấp là gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và cấp cơ sở, xã, phường, đặc khu đối với hải đảo. Chủ trương này không làm giảm vai trò quản lý Nhà nước, quản trị xã hội mà tạo cơ sở để tinh giản tổ chức, tối ưu hóa nguồn lực, xóa bỏ tầng lớp trung gian, xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, giải quyết kịp thời các yêu cầu đòi hỏi chính đáng của nhân dân. Việc thể chế chủ trương này của Đảng trong Hiến pháp có ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất lớn.
Dự thảo có biểu đạt là tổ chức chính quyền là cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và cấp dưới tỉnh. Đại biểu Tô Văn Tám đề xuất một cách biểu đạt khác đó là tổ chức chính quyền gồm hai cấp theo hướng là cấp tỉnh và cấp cơ sở như kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Đại biểu Phạm Hùng Thắng, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: Làm rõ quy định về phân quyền trong dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi
Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đại biểu Phạm Hùng Thắng cho rằng, đây là dự án luật quan trọng, sửa đổi toàn diện về tổ chức hoạt động của các cấp chính quyền địa phương có tác động lớn đến tổ chức bộ máy, hoạt động kinh tế - xã hội. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ các quy định liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương hai cấp, nhất là những nhiệm vụ, quyền hạn của cấp huyện trước đây, tránh bỏ sót chồng chéo, làm ảnh hưởng đến tính liên tục, thông suốt trong hoạt động của chính quyền địa phương, cũng như ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hoạt động của người dân và doanh nghiệp.
Về đơn vị hành chính tại khoản 1 Điều 1, đại biểu cho biết, so với Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành, dự thảo luật đã bỏ cụm từ “trực thuộc địa phương” sau tên gọi tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, tên gọi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hiện nay vẫn được thể hiện trong khoản 1 Điều 110 của Hiến pháp năm 2013 và vẫn được giữ nguyên trong dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến Pháp lần này; hay như trong các nghị quyết, kết luận của Đảng, văn bản quy phạm pháp luật. Do đó, đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu và rà soát để đảm bảo tính thống nhất giữa quy định của dự thảo luật đối với Hiến pháp, các văn bản có liên quan của Đảng, Nhà nước, pháp luật hiện hành và các dự thảo luật, dự thảo nghị quyết đang được sửa đổi.
Đối với quy định về phân quyền tại khoản 3 Điều 12 của dự thảo luật, đại biểu tôi nhất trí với quy định của dự thảo luật cho phép Ủy ban nhân dân tỉnh được đề xuất với Chính phủ đề nghị Quốc hội phân quyền cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở địa phương. Tuy nhiên, dự thảo luật chưa có quy định về việc xem xét, giải quyết của Chính phủ sau khi nhận được đề xuất của Ủy ban nhân dân tỉnh. Do đó, đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung trách nhiệm xem xét giải quyết của Chính phủ sau khi được đề xuất của Ủy ban nhân dân tỉnh về phân quyền như đã được quy định tại khoản 6 Điều 13 của dự thảo luật về phân cấp để đảm bảo tính phù hợp, thống nhất, thuận lợi trong thực tiễn thực hiện.
Đối với quy định về ủy quyền, đại biểu đề nghị sửa đổi quy định tại khoản 5, Điều 14 theo hướng cho phép cơ quan tổ chức, cá nhân có quyền đề nghị điều chỉnh tất cả các nội dung của văn bản ủy quyền, để tạo thuận lợi trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ được ủy quyền. Trong đó quy định cả về cách thức thực hiện và các điều kiện cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được ủy quyền.
Đại biểu cũng góp ý về nhiệm vụ, quyền hạn của Thường trực Hội đồng nhân dân tại điểm c khoản 13 Điều 31; đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu điều chỉnh quy định này theo hướng chỉ cho phép Thường trực Hội đồng nhân dân quyết định chế độ chi ngân sách đối với một số nhiệm vụ chi thực hiện nhiệm vụ cấp bách theo sự chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, để kịp thời giải quyết các vấn đề cấp bách phát sinh giữa hai kỳ họp Hội đồng nhân dân. Các chế độ chi khác vẫn vẫn giao cho Hội đồng nhân dân quyết định. Quy định này cũng cần tra soát với các quy định tại dự thảo Luật Ngân sách đang được sửa đổi, bổ sung để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ.
Đại biểu Lê Xuân Thân, Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa: Đồng tình quy định các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Thống nhất cao với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, đại biểu Lê Xuân Thân thống nhất hoàn toàn việc sửa đổi khoản 2 Điều 9 khi quy định Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đồng thời, tán thành việc sửa đổi quyền đề nghị lập pháp của các tổ chức chính trị - xã hội Trung ương tại khoản 1 Điều 84. Đại biểu Lê Xuân Thân cho rằng, sáng kiến lập pháp này tập trung ở Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chứ không còn ở các chủ thể là các tổ chức chính trị - xã hội.
Hiện nay, Ban soạn thảo đề nghị chỉ sửa 8 điều, tuy nhiên, đại biểu Lê Xuân Thân đề xuất sửa 9 điều là tại khoản 8 Điều 96 của Hiến pháp quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ.
Theo đó, Chính phủ phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cơ quan Trung ương của tổ chức chính trị trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Đại biểu Lê Xuân Thân cho rằng, bây giờ chúng ta tập trung đầu mới về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, do đó, đề nghị Ban soạn thảo rà soát, nghiên cứu chỉnh sửa khoản 8 Điều 96 để đảm bảo thống nhất trong các nội dung của Hiến pháp.
Về khoản 2 Điều 115 quy định về quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với Chánh án TAND, Viện trưởng VKSND, đại biểu Lê Xuân Thân tán thành với ý kiến của các đại biểu đã phát biểu là cần giữ lại quy định này. Đại biểu cho rằng, do không còn HĐND cấp huyện nên không còn người chất vấn Chánh án của TAND và Viện trưởng VKS cấp huyện, tuy nhiên vẫn còn Tòa án cấp khu vực và VKS cấp khu vực. Vì vậy, trách nhiệm của TAND cấp tỉnh và Viện trưởng VKSND cấp tỉnh nặng nề hơn, bao quát hơn so với trước, do đó, cần phải giữa lại quy định này.
Ngoài ra, đại biểu Lê Xuân Thân đề nghị bổ sung thêm cụm từ “theo luật định”, tức là chất vấn Chánh án TAND, Viện trưởng VKSND cấp tỉnh theo luật định. Do đó, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND quy định như thế nào thì chất vấn theo đúng quy định của Luật như vậy.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Cần quy định cụ thể cơ chế thẩm quyền giám sát xã hội và xử lý kiến nghị của nhân dân đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Thống nhất cao với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, các nội dung sửa đổi, bổ sung lần này rất cần thiết, kịp thời phản ánh đúng yêu cầu phát triển của đất nước và xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN trong giai đoạn mới. Đại biểu đánh giá cao tinh thần kế thừa và phát triển của dự thảo Luật, đồng thời nhấn mạnh để các quy định sửa đổi thực sự phát huy hiệu lực, hiệu quả, cần có các giải pháp đồng bộ về pháp luật và tổ chức thi hành.
Góp ý về vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại Điều 9, để bảo đảm tính khả thi, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị cần sớm sửa đổi Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015, trong đó cần quy định cụ thể cơ chế thẩm quyền giám sát xã hội và xử lý kiến nghị của nhân dân đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Về vai trò của Công đoàn Việt Nam tại Điều 10, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng tán thành việc hiến định rõ Công đoàn Việt Nam là tổ chức trực thuộc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng thời là đại diện quốc gia trong quan hệ lao động và công đoàn quốc tế. Tuy nhiên, để đảm bảo công đoàn thực sự phát huy vai trò của mình, đại biểu đề nghị cần đồng thời sửa đổi toàn diện Luật Công đoàn năm 2024, quy định rõ quyền tự chủ của tổ chức công đoàn trong thương lượng tập thể, giải quyết tranh chấp lao động, bảo đảm tính độc lập trong vai trò đại diện quyền lợi người lao động, phù hợp với Công ước quốc tế về quyền tổ chức và thương lượng tập thể và cam kết trong Hiệp định đối tác toàn diện, tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Về phân loại đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương tại Điều 110 và Điều 111, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng nhận thấy, việc giao Quốc hội quy định các loại hình hành chính dưới cấp tỉnh và mô hình tổ chức chính quyền địa phương tương ứng là bước mở nhằm linh hoạt hóa quản trị nhà nước, đặc biệt trong bối cảnh tái cấu trúc không gian hành chính. Nhưng để bảo đảm tính thống nhất, đại biểu cho rằng, dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi lần này cần thể hiện thể chế hóa rõ các mô hình chính quyền đặc thù theo từng loại hình địa bàn như đô thị lớn, hải đảo, đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt nhằm triển khai tổ chức thực hiện có hiệu quả nội dung hiến định mới trong thực tế hiện nay.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị cần đặc biệt quan tâm đến công tác tuyên truyền, phổ biến có chiều sâu, có hệ thống đến tận cơ sở và từng đối tượng xã hội. “Sau khi Hiến pháp được Quốc hội khóa XV thông qua, chỉ khi cán bộ, công chức và các tầng lớp Nhân dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình theo Hiến pháp thì đạo luật gốc, đạo luật nền tảng, trụ cột của hệ thống pháp luật quốc gia mới thật sự phát huy giá trị điều chỉnh, trở thành kim chỉ nam trong tổ chức và vận hành bộ máy nhà nước, xã hội”, đại biểu nêu rõ.
PV/quochoi.vn
