Nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về sở hữu trí tuệ

Tại Hà Nội, Cục Sở hữu trí tuệ vừa phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị sở hữu trí tuệ (SHTT) năm 2024 và các sự kiện bên lề. Đây là sự kiện thường niên được Cục Sở hữu trí tuệ tổ chức nhằm tổng kết, đánh giá công tác quản lý Nhà nước về SHTT hằng năm và định hướng cho hoạt động SHTT trong thời gian tới.

Đổi mới để nâng cao hơn nữa hiệu quả của hoạt động

Điểm mới của Hội nghị năm nay là bên cạnh việc thảo luận những vấn đề truyền thống về quản lý Nhà nước như xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, xác lập quyền..., các đại biểu cũng tìm hiểu một số nội dung về đăng ký bảo hộ quyền đối với nhãn hiệu của Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là nhãn hiệu cho các sản phẩm chủ lực, sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam...

Phát biểu tại sự kiện, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cho biết, Hội nghị đã trở thành diễn đàn quan trọng của ngành KH&CN, nơi Bộ KH&CN, trực tiếp là Cục SHTT báo cáo về hoạt động quản lý nhà nước về SHTT tại Trung ương. Đồng thời, Hội nghị cũng trao đổi về hoạt động SHTT ở các địa phương, ở các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học. Hội nghị năm nay được tổ chức tại Hà Nội càng có ý nghĩa hơn khi Hà Nội là thành phố đứng đầu trong Bảng xếp hạng Chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023. Đây cũng là địa phương có tổng số đơn đăng ký sở hữu công nghiệp (SHCN) cao nhất cả nước.

“Các kinh nghiệm của Hà Nội trong việc xây dựng và khai thác tài sản trí tuệ sẽ được học hỏi, nhân rộng, góp phần quan trọng vào sự phát triển của hoạt động SHTT của cả nước”, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nói.

Theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, năm 2023, hoạt động quản lý nhà nước về SHTT đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, trong đó nổi bật là việc hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật. Chính phủ và các bộ, ngành đã ban hành 3 Nghị định và 2 Thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật SHTT sau khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SHTT được Quốc hội thông qua ngày 16/6/2022. Các hoạt động hỗ trợ xác lập, bảo vệ, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ, đặc biệt là cho các sản phẩm chủ lực, đặc sản địa phương được đẩy mạnh; số lượng đơn đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp (SHCN) được xử lý tăng 13,2% so với năm 2022…

Theo báo cáo của Tổ chức SHTT thế giới, Việt Nam được xếp hạng thứ 46/132 quốc gia và nền kinh tế về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2023 (tăng 2 bậc so với năm 2022) và là 1 trong 7 quốc gia thu nhập trung bình đạt được nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập niên qua.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, chúng ta cũng cần thẳng thắn đánh giá, bối cảnh hiện tại đang đặt ra nhiều yêu cầu hơn với hoạt động quản lý Nhà nước về SHTT trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Nhiều hoạt động quản lý Nhà nước về SHTT đang đứng trước thách thức to lớn của việc phải đổi mới để nâng cao hơn nữa hiệu quả của hoạt động quản lý Nhà nước như vấn đề tốc độ và chất lượng xử lý đơn xác lập quyền SHCN; công tác thực thi quyền SHCN; hiệu quả của hoạt động quản lý tài sản trí tuệ sau khi được bảo hộ, đặc biệt là đối với các sản phẩm chủ lực, tiềm năng của địa phương…

Phát triển tài sản trí tuệ gắn với phát triển thị trường KH&CN

Ông Lê Hồng Sơn, Phó Chủ tịch thường trực UBND Thành phố Hà Nội cho biết, tại Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ Thành phố, một trong những nhiệm vụ và cũng là giải pháp quan trọng là cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình và nâng cao chất lượng tăng trưởng dựa trên khoa, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Thành phố chú trọng đẩy mạnh phát triển tài sản trí tuệ gắn với phát triển thị trường KH&CN. Tập trung phát triển KH&CN theo cơ chế thị trường, lấy doanh nghiệp làm trọng tâm. Hỗ trợ, nâng cao năng lực hấp thụ công nghệ của doanh nghiệp trên địa bàn.

Trong thời gian gần đây, số lượng đăng ký SHCN tăng lên đáng kể đã góp phần nâng cao giá trị tinh thần và vật chất cho xã hội. Hà Nội là địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng bằng và đơn đăng ký quyền SHTT. Hà Nội cũng là địa phương đứng đầu kết quả xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương do Bộ KH&CN công bố.

Báo cáo hoạt động quản lý nhà nước về SHTT năm 2023, ông Nguyễn Văn Bảy, Phó Cục trưởng Cục SHTT thông tin, năm 2023, Cục đã tiếp nhận 156.413 đơn các loại (tăng 11% so với năm 2022), bao gồm: 84.753 đơn đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp (tăng 8,5%) và 71.660 các loại đơn/yêu cầu khác (tăng 14,1%). Cục xử lý được 125.778 đơn các loại, trong đó có: 74.130 đơn đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp (tăng 13,2% so với năm 2022) và 51.648 đơn/yêu cầu khác (tăng 6,6%); cấp 36.977 văn bằng bảo hộ SHCN các loại (giảm 12,5% so với năm 2022).

Năm 2023, các địa phương đã có nhiều nỗ lực trong công tác thực thi quyền SHCN nhằm đẩy lùi nạn hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHCN thể hiện ở việc tăng mạnh cả số vụ xử lý và số tiền phạt. Theo báo cáo của các địa phương, cả nước đã có có 3.049 vụ xâm phạm quyền đã được xử lý (chủ yếu là đối với nhãn hiệu) với tổng số tiền phạt là 36.735.363.000 đồng và hơn 340.000 sản phẩm bị xử lý, tăng 213% về số vụ và 204% tổng số tiền phạt so với năm 2022 (1.430 vụ với tổng số tiền phạt hơn 18 tỷ đồng).

Hoạt động hỗ trợ thực thi quyền SHTT cũng đã được Cục SHTT quan tâm, đẩy mạnh thông qua việc cung cấp 306 ý kiến chuyên môn cho các cơ quan thực thi quyền (tăng 40% so với năm 2022); tham dự 7 vụ việc đã kết thúc giải quyết tại tòa án.

Trong tình hình hiện nay, khi tính hiệu quả của công tác thực thi quyền SHTT trong các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia hoặc đàm phán để ký kết đang có xu hướng đặt ra các yêu cầu ngày càng cao và khắt khe hơn, thì vấn đề cải thiện hiệu quả hoạt động của hệ thống thực thi quyền SHTT của nước ta đang trở thành nhiệm vụ có tính cấp bách.

Để làm được điều này đòi hỏi cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tập huấn, bồi dưỡng các kiến thức chuyên môn về SHCN đối với cán bộ các cơ quan thực thi quyền SHCN, thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ, trao đổi thông tin, kinh nghiệm giữa các cơ quan thực thi quyền SHCN với nhau và với các cơ quan quản lý nhà nước về SHCN ở cả Trung ương và địa phương.

Tại Hội nghị, các đại biểu tham dự đã tập trung thảo luận về các nội dung bao gồm: đánh giá kết quả triển khai hoạt động quản lý nhà nước về SHTT trên phạm vi cả nước năm 2023 và định hướng nhiệm vụ năm 2024; thảo luận và đưa ra những giải pháp nhằm giải quyết các vướng mắc trong hoạt động SHCN và sáng kiến ở Trung ương và địa phương; giới thiệu một số quy định mới trong pháp luật SHCN của Việt Nam và tình hình hoạt động SHCN trên thế giới; báo cáo và thảo luận về các giải pháp hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ tại Việt Nam, hỗ trợ đăng ký bảo hộ quyền SHTT ra nước ngoài…

Bên lề Hội nghị đã diễn ra chuỗi các sự kiện bao gồm: Triển lãm trưng bày, giới thiệu sản phẩm hàng hóa đăc trưng của địa phương; khảo sát thực tế hoạt động SHCN tại một số đơn vị điển hình của Thành phố Hà Nội.

Minh Anh(t/h)