Trong năm 2020, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, đặc biệt là vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua biên giới tiếp tục diễn biến phức tạp tại các cửa khẩu trên tuyến biên giới đường bộ, tuyến đường hàng không, tuyến đường chuyển phát nhanh, bưu điện và tuyến đường biển.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Lãnh đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị trong Ngành tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Trong đó: Tập trung xây dựng, hoàn thiện các quy định, quy trình công tác nghiệp vụ kiểm soát Hải quan để đảm bảo phù hợp với các quy định mới của pháp luật.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa.

Với vai trò giúp việc Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Tổng cục Hải quan đã tham mưu cho Cơ quan thường trực ban hành các Kế hoạch đấu tranh, điều tra, xác minh, xử lý đối với hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, tập trung vào một số chuyên đề trọng tâm, trọng điểm như các vụ việc vận chuyển trái phép dược liệu, thuốc bắc, hàng hóa vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng hóa phục vụ phòng chống dịch covid 19…; Phối hợp với Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia chủ trì tổ chức Hội nghị bàn các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, kiến nghị các Bộ, ngành liên quan phối hợp rà soát, đề xuất thay thế, sửa đổi các quy định cho phù hợp.

Kết quả, từ 16/12/2019 đến 15/12/2020, lực lượng kiểm soát Hải quan toàn Ngành đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ, xử lý: 14.984 vụ vi phạm pháp luật Hải quan (giảm 13,49 % so với cùng kỳ năm 2019); trị giá hàng hóa vi phạm ước tính: 4.403 tỷ 046 triệu đồng (tăng 45,06 % so với cùng kỳ 2019). Số tiền thu nộp NSNN: 486 tỷ 075 triệu đồng (tăng 1,04 % so với cùng kỳ 2019). Cơ quan Hải quan đã khởi tố 47 vụ (giảm 7,84 % so với cùng kỳ 2019). Chuyển cơ quan khác khởi tố 144 vụ (giảm 12,2 % so với cùng kỳ 2019).

Năm 2020, ngành hải quan với vai trò một trong những lực lượng nòng cốt trong công tác đấu tranh, phòng chống vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới, toàn ngành đã vào cuộc và triệt phá nhiều chuyên án ma túy lớn có tính chất đặc biệt phức tạp.

Điểm lại một số vụ việc điển hình như: ngày 3/3/2020, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Cần Thơ (Cục Hải quan Cần Thơ) phát hiện một kiện hành lý có chứa 11 mẫu sừng động vật là sừng tê giác, có tổng trọng lượng trên 28,7kg. Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cần Thơ đã tiến hành lập biên bản vi phạm, tạm giữ tang vật, sau đó chuyển cho cơ quan CSĐT Công an TP. Cần Thơ điều tra theo thẩm quyền.

Ngày 19/7/2020, Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan phối hợp với C04 Bộ Công an, Đoàn 3 Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Công an TPHCM, Công an tỉnh Đồng Nai, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Kiên Giang phối hợp triệt phá thành công đường dây vận chuyển trái phép ma túy xuyên quốc gia từ Campuchia qua các cửa khẩu biên giới Tây Nam về tập kết tại TPHCM để tiêu thụ. Theo đường dây này, từ Việt Nam, ma tuý sẽ được đưa đến Hàn Quốc để tiêu thụ bằng cách ngụy trang trong các khối đá granite xuất khẩu. Ban chuyên án đã chia thành nhiều tổ công tác, tiến hành khám xét 11 địa điểm, thu giữ 19 bánh heroin, 120kg ma túy các loại, bắt giữ 15 đối tượng, thu giữ nhiều tang vật khác.

Tiếp đến, ngày 8/9/2020, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Cầu Treo đồng chủ trì với Trạm Biên Phòng cửa khẩu Cầu Treo phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ đối tượng Nguyễn Thị Hồng Hà (SN 1976, trú Sơn Lĩnh, Hương Sơn, Hà Tĩnh) vận chuyển 98 kg ma túy được cất giấu trong 5 pho tượng gỗ, có cài định vị. Tiếp tục mở rộng điều tra, ngày 10/9 tại thành phố Hồ Chí Minh, các lực lượng chức năng đã bắt giữ 6 đối tượng, 19 bánh heroin, 22,5kg ma túy tổng hợp các loại.

Gần đây nhất, ngày 8/12/2020, Cục Hải quan tỉnh Nghệ An đã phối hợp với Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về Ma túy (PC04)-Công an tỉnh Nghệ An phát hiện, bắt quả tang 4 đối tượng đi trên xe bán tải mang BKS 37C-280.25 và thu giữ 8 bao tải hàng hóa

Đạt được kết quả trên là bởi trong năm 2020, công tác giám sát, quản lý về Hải quan năm 2020 tiếp tục được tăng cường trên tất cả các khâu với khối lượng công việc rất lớn như: Xây dựng các đề án về kiểm tra chuyên ngành, bảo lãnh thông quan, Đề án Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu; Triển khai mở rộng Hệ thống giám sát hàng hóa tự động; Triển khai thực hiện Đề án seal định vị điện tử GPS; Hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc thực thi EVFTA, CPTPP; Rà soát số liệu các mặt hàng nguy cơ gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp; Tăng cường công tác quản lý phế liệu nhập khẩu… Đặc biệt là, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các Cục Hải quan tỉnh, thành phố triển khai các giải pháp tăng cường công tác phòng, chống dịch Covid-19, thúc đẩy công tác quản lý, giám sát hàng hóa XNK, thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 11/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đạt được kết quả khả quan.

Với vai trò là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 389 của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan tiếp tục: Triển khai các kế hoạch, chương trình công tác của Chính phủ, Bộ Tài chính. Thực hiện tốt vai trò là cơ quan giúp việc của Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia thực hiện công tác thường xuyên, đột xuất của Ban chỉ đạo 138/CP, trong lĩnh vực kiểm soát hải quan.

Hải Quan tiếp tục tập trung đấu tranh với hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại qua thủ tục hải quan điện tử; vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, nhất là vào dịp cuối năm; tập trung vào các mặt hàng xuất khẩu, nhập khẩu có điều kiện như xăng dầu, phế liệu, đồ điện tử, giám sát chặt chẽ các lô hàng vận chuyển độc lập, hàng hóa tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập, quá cảnh… Ngành Hải quan tăng cường thực hiện công tác đấu tranh phòng, chống ma túy; thực hiện các chuyên đề đấu tranh, phát hiện hàng hóa giả mạo, gian lận xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp, vi phạm sở hữu trí tuệ; phát huy tối đa hiệu quả việc sử dụng phương tiện trong việc giám trực tuyến trên ba cấp; triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ hải quan để chủ động trong phòng ngừa, phát hiện, bắt giữ và xử lý kịp thời các vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan; tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng như Công an, Biên phòng, Cảnh sát biển, Quản lý thị trường, An ninh hàng không, các Hiệp hội, doanh nghiệp; nâng cao công tác thu thập thông tin, dự báo tình hình; chú trọng bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ, năng lực cho lực lượng kiểm soát Hải quan.

Hà Trần