Có tổng số 33 luật sư đăng ký tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, trong đó nhiều nhất là bị cáo Trần Ngọc Hà có 04 luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị cáo.
Bị can Trần Ngọc Hà (cựu Chủ tịch Hội đồng Thành viên, cựu Tổng Giám đốc VEAM) cùng 15 bị can khác bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Riêng bị cáo Nguyễn Văn Khôi - nguyên Trưởng Ban kiểm soát, thành viên Hội đồng thành viên VEAM bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo cáo trạng, VEAM có đại diện chủ sở hữu là Bộ Công Thương (trong đó vốn Nhà nước hơn 88%). Công ty cổ phần Vận tải và Thương mại VEAM - Vetranco là công ty con của VEAM. Trong thời gian từ năm 2011 đến năm 2013, Vũ Từ Công - Kế toán trưởng VEAM - tham mưu, đề xuất, soạn thảo văn bản trình Lâm Chí Quang - Tổng Giám đốc VEAM - ký 5 chứng thư bảo lãnh thanh toán ngân hàng cho Vetranco vay tổng số 193 tỷ đồng.
Từ việc bảo lãnh của VEAM, Vetranco đã vay tiền tại các ngân hàng để kinh doanh với các Công ty Công ty cổ phần Đầu tư Minh Quang, Công ty cổ phần Thép Minh Quang, Công ty cổ phần đầu tư Tương Lai và Công ty trách nhiệm hữu hạn đầu tư thương mại và xuất nhập khẩu Hải Đăng. Tuy nhiên, hiện các công ty này đã dừng hoạt động không còn tài sản gì, không có khả năng trả nợ cho Vetranco. Do Vetranco không có nguồn tiền trả nợ ngân hàng nên VEAM đã bị các ngân hàng cưỡng thu hoặc phải trả nợ thay Vetranco tổng số tiền gần 76 tỷ đồng.
Ngoài ra, khi sử dụng nguồn tiền vay ngân hàng do VEAM bảo lãnh, Đào Quốc Việt - Giám đốc Vetranco đã cho Trần Quang Tiến - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần đầu tư Tập đoàn Đại Nam vay để hưởng lãi theo lãi suất cho vay của ngân hàng cộng với chênh lệch từ 0,8% - 1,25% giá trị tiền vay. Để che giấu việc cho vay tiền trái quy định, bị can Việt và Tiến thỏa thuận hợp thức bằng cách lập các hợp đồng mua bán hàng hóa khống. Trần Quang Tiến không hoàn trả được 15 khoản vay phát sinh từ tháng 5/2013 – 8/2013, gây thiệt hại cho Vetranco số tiền gần 183 tỷ đồng.
Mặt khác, khi thực hiện Dự án đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung và ký kết và thực hiện 2 Thỏa thuận VEAM-ZIBO đầu tư phát triển xe ô tô tay lái bên phải của lãnh đạo VEAM đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 66 tỷ đồng.
Kết quả điều tra còn xác định, năm 2016, dự án “Đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung” của VEAM đang ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư và chưa được Bộ Công thương xem xét, quyết định đầu tư, nhưng Trần Ngọc Hà với chức danh Tổng Giám đốc VEAM vẫn thực hiện việc ký kết Hợp đồng cung cấp Li-xăng với Công ty ISEKI (Nhật Bản) và thanh toán hai đợt số tiền 2,5 triệu USD, nhưng sau đó không có căn cứ thu hồi, gây thiệt hại cho VEAM số tiền gần 57 tỷ đồng.
Năm 2015, bị can Trần Ngọc Hà với chức danh Tổng Giám đốc VEAM đã tự ý quyết định hợp tác với Công ty T-King (Trung Quốc) thực hiện kế hoạch đầu tư phát triển sản phẩm xe ôtô tay lái bên phải để xuất khẩu sang Srilanka, nhưng không có Nghị quyết của Hội đồng Thành viên VEAM, không nằm trong kế hoạch sản xuất kinh doanh đã được phê duyệt của VEAM. Bị can Hà đã quyết định việc chuyển tạm ứng cho Công ty T-King tổng số tiền 400.000 USD để T-King nghiên cứu, phát triển các bộ linh kiện xe ôtô tay lái bên phải. Cơ quan tố tụng xác định, trong vụ án, bị can Trần Ngọc Hà giữ vai trò chính, khiến Nhà nước thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.
Đối với bị cáo Nguyễn Văn Khôi với vai trò là thành viên Hội đồng thành viên phụ trách lĩnh vực quản lý vốn và hoạt động tài chính kế toán, công tác kiểm soát VEAM, bị cáo Khôi bị xác định là đã thực hiện không hết trách nhiệm của mình gây thiệt hại cho VEAM số tiền hơn 75 tỷ đồng.
Liên quan đến vụ án, đối với một số cán bộ, cá nhân thuộc Hội đồng thành viên VEAM, Phòng Kỹ Thuật đầu tư, Phòng Kinh doanh, Phòng Tài chính, nguyên Chủ tịch HĐQT Vetranco, nguyên Ủy viên Hội đồng quản trị Vetranco… Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao xác định là có liên quan đến sai phạm nhưng chưa đến mức phải xử lý hình sự. Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao sẽ kiến nghị với cơ quan quản lý VEAM, Bộ Công Thương xem xét xử lý kỷ luật theo thẩm quyền đối với những cán bộ, cá nhân này.
H.M
