Theo báo cáo của CBI mới đây, hàng năm người dân ở Liên minh châu Âu (EU) thải bỏ 5,8 triệu tấn hàng dệt may, khoảng 11,3 kg/người. Ngành công nghiệp đốt hoặc chôn lấp phần lớn chất thải này hoặc xuất khẩu dưới dạng quần áo cũ. Vì vậy, EU đã bắt đầu một chiến dịch mới, thiết lập lại xu hướng, để chống lại đống chất thải dệt ngày càng tăng. Chiến dịch nêu bật một số biện pháp mới để giảm chất thải dệt may: từ yêu cầu thiết kế đến tiêu chí chống quảng cáo tẩy xanh (greenwash).
Chất thải dệt may của EU ngày càng nhiều. Từ năm 2025, tất cả các nước EU phải thu gom riêng chất thải dệt may. Vì vậy, EU đã phát động chiến dịch Thiết lập lại xu hướng, giải quyết tất cả các tác nhân trong ngành may mặc: nhà thiết kế, thương hiệu, nhà bán lẻ, người tiêu dùng cuối cùng và nhà sản xuất hàng may mặc trong và ngoài Châu Âu.
Mục tiêu của chiến dịch là đến năm 2030, tất cả các sản phẩm dệt may trên thị trường EU phải thực hiện:
Bền và có thể tái chế;
Làm bằng sợi tái chế càng nhiều càng tốt;
Không có chất độc hại;
Được sản xuất với sự quan tâm đến các quyền xã hội và môi trường.
Tầm nhìn của chiến dịch nhằm giúp:
Người tiêu dùng được hưởng lợi lâu hơn từ hàng dệt may chất lượng cao;
Thời trang nhanh sẽ bị lỗi thời;
Các dịch vụ sửa chữa và tái sử dụng có lợi về mặt kinh tế sẽ được phổ biến rộng rãi.
Tầm nhìn cũng nêu rõ vào năm 2030, các nhà sản xuất hàng may mặc phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về sản phẩm và chất thải của mình.
EU cho biết, ngành may mặc của EU hiện nay vẫn thường xuất khẩu phế liệu dệt may sang châu Phi và châu Á. Quần áo cũ xuất khẩu sang Châu Phi thường kết thúc trên thị trường đồ cũ. Chất thải hàng dệt từ châu Âu được vận chuyển đến châu Á thường được tái chế thành vải vụn hoặc tái xuất dưới dạng quần áo cũ và những thứ không phù hợp để sử dụng thường kết thúc ở các bãi chôn lấp hoặc các dòng chất thải không chính thức khác. Châu Âu cho rằng họ cần hiểu rõ hơn và kiểm soát tác động môi trường của chất thải dệt may.
Đó là lý do tại sao chiến dịch nêu bật một số biện pháp pháp lý mới cùng với một số biện pháp đã được đưa ra. Điều này gồm các đề xuất mới làm các sản phẩm bền vững trở thành tiêu chuẩn. Các công ty may mặc cũng sẽ kỳ vọng phải đáp ứng các yêu cầu mới về vật liệu tái chế tối thiểu trong hàng dệt may. Các yêu cầu ghi nhãn mới và “Hộ chiếu sản phẩm kỹ thuật số” dựa trên các yếu tố môi trường quan trọng, thông báo cho người tiêu dùng cuối về tính bền vững của sản phẩm.
EU sẽ xem xét lại luật cơ bản về chất thải của Châu Âu vào năm 2023, tập trung vào trách nhiệm của các nhà sản xuất dệt may sau khi bán hàng dệt may của họ. Hà Lan là một trong những quốc gia thành viên EU đầu tiên giới thiệu trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) như vậy. EU tin rằng EPR là một công cụ hiệu quả vì nó khuyến khích các công ty may mặc sản xuất các mặt hàng có tuổi thọ cao hơn và dễ tái chế hơn.
EU đang làm việc về các biện pháp pháp lý mới, nhằm:
Đảm bảo quyền sửa chữa cho người tiêu dùng cuối châu Âu;
Giảm vi hạt nhựa trong môi trường;
Đưa ra các tiêu chí để chấm dứt hành vi tẩy xanh;
Đảm bảo các doanh nghiệp thực hiện các bước trong quá trình thẩm định bền vững của công ty;
Tất cả các biện pháp này là một phần của chiến lược dệt may tuần hoàn và bền vững của EU tới năm 2030.
Tất cả các biện pháp mới này, sẽ ảnh hưởng đến cách các nhà sản xuất hàng may mặc (có thể) kinh doanh ở châu Âu trong tương lai. Phần lớn chất thải dệt may hiện nay chưa thể tái chế thành quần áo mới vì nguyên liệu kém chất lượng hoặc bị pha trộn lẫn lộn. Tái chế hóa chất sẽ có tác động đến môi trường. Tái chế cơ học tạo sẽ ra sợi ngắn hơn, vì vậy việc trộn với sợi mới vẫn là cần thiết. Tuân thủ REACH là một thách thức khác với tái chế cơ học.
Phát triển các sản phẩm có tuổi thọ cao hơn và dễ tái chế dường như là hướng đi thiết thực nhất đối với các nhà sản xuất hàng may mặc. Sự phát triển này, bao gồm:
Sử dụng sợi và vải chất lượng cao hơn, tốt nhất là bằng vật liệu tái chế;
Khám phá những cách sản xuất mới, tập trung vào những cách dễ dàng để tân trang, tháo dỡ hoặc tái chế quần áo;
Thu hút người mua hàng tham gia vào quá trình này vì những chiến lược này có thể sẽ liên quan đến việc sử dụng các vật liệu và phương pháp sản xuất tương đối đắt tiền.
Minh Anh
