Nợ xấu “gánh nặng” cho ngân hàng

Ngân hàng MB tại thời điểm cuối quý III/2020 có tổng cộng 4.036 tỷ đồng nợ xấu

Lo lắng “rủi ro” nợ xấu

Nợ xấu của các ngân hàng đang có xu hướng tăng, như ngân hàng MB tại thời điểm cuối quý III/2020 có tổng cộng 4.036 tỷ đồng nợ xấu, tăng 9% so với cùng kỳ năm trước, song nhờ tăng trưởng tín dụng cao nên tỷ lệ nợ xấu chỉ ở mức 1,5%, trong khi cùng kỳ năm trước là 1,54%.

Trong khi đó, báo cáo tài chính quý III của Sacombank cho thấy, tổng tài sản đến cuối tháng 9 ở mức 485.212 tỷ đồng, tăng 7% so với đầu năm; dư nợ cho vay khách hàng tăng 8,2% lên 320.214 tỷ đồng.

Tuy nhiên, nợ xấu nội bảng là hơn 6.837 tỷ đồng, tăng 19% so với đầu năm. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn 5.490 tỷ đồng, chiếm 80% tổng nợ xấu. Tỷ lệ nợ xấu tăng từ 1,9% lên 2,13%.

Tại Vietcombank, theo báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2020, tổng tài sản ở mức gần 1,2 triệu tỷ đồng, giảm 3% so với đầu năm; cho vay khách hàng tăng 6,6% lên 783.757 tỷ đồng.

Đáng chú ý, nợ xấu ở mức 7.883 tỷ đồng, tăng 15% so với đầu năm. Nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) tăng hơn 3 lần lên 2.922 tỷ đồng, nợ nhóm 4 (nợ nghi ngờ tăng) tăng gần 3 lần, trong khi nợ nhóm 5 giảm 16%, xuống 3.362 tỷ đồng. Mặt khác, nợ cần chú ý tăng 60% lên 4.156 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ của ngân hàng qua đó tăng từ 0,79% hồi đầu năm lên 1,01%.

Tại VPBank, tổng nợ xấu hợp nhất đến cuối quý III là hơn 10.147 tỷ đồng, cao hơn 15% so với đầu năm. Trong đó, nợ nhóm 3 tăng 15%, nợ nhóm 4 tăng 36%. Kết quả này kéo tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ vay của ngân hàng tăng từ mức 3,42% đầu năm lên 3,65%.

Báo cáo tài chính quý III/2020 của TPBank cũng cho thấy, tổng nợ xấu tính đến 30/9 là hơn 1.970 tỷ đồng, tăng 60% so với thời điểm cuối năm 2019 (hơn 1.235 tỷ đồng). Trong đó, nợ có khả năng mất vốn tăng 27% lên hơn 569,5 tỷ đồng, nợ nghi ngờ tăng 82% lên hơn 555 tỷ đồng, nợ dưới tiêu chuẩn tăng 76% lên hơn 846 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ xấu tăng từ mức gần 1,3% hồi đầu năm lên gần 1,8%.

Nợ xấu tăng cao

Được biết, nợ xấu của các ngân hàng đang tăng lên rất cao so với đầu năm, song các chuyên gia nhận định đây chưa phải là mức tăng thực chất. Vì hiện vẫn chưa có đánh giá chung về các khoản vay được giãn, hoãn, cơ cấu lại nợ theo Thông tư 01/2020/TT-NHNN có khả năng trở lại được nợ nhóm 1 (không phải nợ xấu) như thế nào, mà hầu hết các ngân hàng vẫn chưa thực hiện trích lập dự phòng.

Số liệu mới nhất của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tính đến ngày 28/9/2020, các tổ chức tín dụng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho 272.115 khách hàng với dư nợ 331.013 tỷ đồng; miễn, giảm, hạ lãi suất cho 493.815 khách hàng với dư nợ 1.161.315 tỷ đồng.

Viện Nghiên cứu BIDV ước tính, nợ xấu nội bảng đến cuối năm 2020 có thể ở mức 3% và cuối năm 2021 là 4%. Trong khi đó, việc xử lý nợ xấu được dự báo sẽ gặp khó khăn hơn.

Tác động của dịch Covid-19 đến hệ thống ngân hàng có độ trễ hơn so với doanh nghiệp. Trong khi doanh nghiệp, khách hàng, người dân gặp khó khăn ngay khi dịch bệnh bùng phát, hệ thống ngân hàng sẽ chịu ảnh hưởng sau đó. Vì vậy, quý III và quý IV sẽ là thời điểm ngành ngân hàng “ngấm đòn” tác động của Covid-19, và thách thức, khó khăn lớn nhất sẽ là vấn đề nợ xấu.

Kết quả điều tra xu hướng kinh doanh cũng cho thấy, trong quý IV, các tổ chức tín dụng lo ngại rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng tăng so với năm ngoái, nhất là phân khúc khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp tư nhân…

Theo các chuyên gia, trong điều kiện hiện nay cần chấp nhận nợ xấu có xu hướng tăng, vì đây là chuyện bình thường khi nền kinh tế đi vào khủng hoảng. Tuy nhiên, sau khi dịch bệnh qua đi, tăng trưởng tín dụng sẽ dần phục hồi và thu nhập lãi thuần (NIM) có thể được cải thiện nhờ thay đổi cơ cấu cho vay và huy động. Thế nhưng nợ xấu chỉ có thể được giải quyết nhanh gọn nếu ngân hàng thận trọng trong cho vay, xếp hạng nợ và dự phòng, đảm bảo thanh khoản cho hệ thống tài chính.

Ngoài ra, cơ quan quản lý và các ngân hàng cần phải có giải pháp kiểm soát, cân đối để nợ xấu có tăng nhưng khi phục hồi kinh tế sẽ giải quyết được. Còn nếu quá sốt ruột cố gắng phục hồi kinh tế bằng cách cơ cấu nợ, khoanh nợ để bơm nhiều vốn giá rẻ, cũng như dễ dãi trong quản lý giám sát khoản vốn, nợ xấu sẽ tăng mạnh trong giai đoạn sau đó, khi kinh tế phục hồi cũng khó giải quyết, thậm chí nợ xấu đó trở thành gánh nặng.

                                                                                                                        Huyền Cao