Nới lỏng chính sách tiền tệ: Cần “cây gậy thần” phòng ngừa lạm phát

THCL Trao đổi với phóng viên, TS. Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cho rằng, với kế hoạch tăng trưởng tín dụng 18 - 20% trong năm 2016, cần có các chính sách dự phòng để ổn định thị trường trong trường hợp lạm phát tăng trở lại.

TS. Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR)

Thị trường tiền tệ trong quý II/2016 khá yên ắng, ông nhận định ra sao về điều này?

Trong quý II, nhiều tín hiệu cho thấy NHNN đã thực hiện những bước đi đầu tiên nới lỏng tiền tệ. Theo đó, lãi suất liên NH liên tục giảm ở các kỳ hạn, đặc biệt cả lãi suất qua đêm và 1 tuần đều có lúc xuống mức xấp xỉ 0,5%, thấp nhất trong vòng hơn 2 năm gần đây. Lãi suất huy động tại các NHTM cũng có dấu hiệu hạ nhiệt. Khối lượng tiền tệ tăng đáng kể. Cung tiền M2 tăng 8,07% so với thời điểm cuối năm 2015, cao hơn nhiều so cùng kỳ 2 năm trước đó.

Một tín hiệu nữa đó là hoạt động trên thị trường mở và kênh tín phiếu diễn ra khá sôi nổi. Theo số liệu của BVSC, NHNN đã thực hiện bơm ròng khoảng 32.000 tỷ đồng qua kênh OMO và 25.700 tỷ đồng qua kênh tín phiếu ra thị trường.

Về ngoại hối, thị trường vẫn giữ ổn định. So với thời điểm cuối năm 2015, tỷ giá chỉ giảm nhẹ khoảng 0,1%. Điều này giúp tạo dư địa cho NHNN thực hiện mua ròng ngoại tệ nhằm bổ sung phần dự trữ đã sử dụng trong năm 2015. Chúng tôi cho rằng, sau khi tỷ giá dần đi vào ổn định, NHNN sẽ thực hiện mua vào USD để tăng dự trữ ngoại hối, cũng như đề phòng khả năng FED tăng lãi suất trong kỳ họp tháng 5. Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu BIDV, NHNN đã mua ròng khoảng 7 tỷ USD kể từ đầu năm.

Ông đánh giá thế nào về các chính sách điều hành thị trường vừa qua của NHNN?

Gần đây, một số chính sách của NHNN đưa ra đã có tính toán đến những phản ứng của thị trường nhiều hơn. Đơn cử, Thông tư 06/2016/TT-NHNN sửa đổi một số điều khoản của Thông tư 36 trước đó - đã giúp giảm bớt sức ép thanh khoản cho các NHTM. Đây là cách tiếp cận hợp lý, có lộ trình và tầm nhìn. Cách làm này sẽ tránh sốc cho thị trường NH, cũng như bất động sản khi đưa ra lộ trình rõ ràng, đồng thời vẫn duy trì được định hướng của NHNN là ổn định lại thị trường bất động sản đang có nguy cơ nóng lên. NHTM vẫn cần kiểm soát chặt chẽ tín dụng dành cho các dự án bất động sản, tuy nhiên nhà đầu tư sẽ có thêm thời gian để thích ứng với những điều chỉnh mới.

Sau khi Thông tư 06 được ban hành, thị trường đã có những phản ứng tích cực đầu tiên so với lo ngại trước đây của Dự thảo Thông tư 36. Thị trường căn hộ để bán tăng trưởng trở lại sau 2 quý giảm tốc liên tiếp. Nguồn cung sơ cấp tăng nhanh trên cả 2 thị trường 6,8% và 7,2% lần lượt tại Hà Nội và TP. HCM.

Việc NHNN thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng cần phải có sự phối hợp ra sao, khi nguy cơ lạm phát tăng cao trở lại những tháng cuối năm đã xuất hiện?

Một trong những điều cần phải lưu ý đối với chính sách tiền tệ đó là khuynh hướng mở rộng đang ngày càng rõ hơn. Theo tôi, khả năng lạm phát quay trở lại trong nửa cuối năm là không thể tránh khỏi, khi giá hàng hóa cơ bản trên thế giới hồi phục kết hợp với những điều chỉnh giá trong nước. Trong khi đó, cung tiền đang có xu hướng được điều chỉnh tăng cao, đặc biệt là 6 tháng đầu năm. Khi đó, cần phải có giải pháp để chủ động ổn định mức lạm phát. Kế hoạch tăng trưởng tín dụng 18 – 20% trong năm 2016 cũng có thể tạo nguy cơ mất kiểm soát lạm phát như mấy năm gần đây. Vì vậy, khi thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng, chúng ta phải đi cùng với các chính sách khác để ổn định thị trường trong trường hợp lạm phát bùng phát trở lại, do những yếu tố bất thường, không thuận lợi cộng hưởng vào.

Trân trọng cảm ơn ông!

Quang Nam (Thực hiện)