Kỳ cuối: Đừng vô trách nhiệm!
THCL Đã có khá nhiều hội nghị về lĩnh vực phân bón cấp quốc gia, thậm chí vấn đề này đã từng được Quốc hội chất vấn và thảo luận. Nhưng vì sao vấn nạn phân bón giả, kém chất lượng vẫn tồn tại?
Chuẩn hóa 100 loại phân bón
Nguyên nhân đầu tiên dẫn đến nạn phân bón giả, phân bón kém chất lượng hoành hành phải kể đến đó là công tác quản lý vô cùng bất cập. Hiện tại, việc quản lý phân bón đang do 2 bộ cùng quản lý: Bộ Công thương quản lý những loại phân hóa học (phân bón vô cơ); Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý những loại phân bón hữu cơ và phân bón lá. Mặc dù đã có Nghị định 202/2013/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ và hàng loạt văn bản hướng dẫn, nhưng chỉ là những chồng chéo “hành” DN và tiếp tục làm khổ những người nông dân đang vô cùng bức xúc và chịu thiệt thòi (?!).
Vì vậy, cần phải sớm đề ra định hướng - tái cơ cấu nền sản xuất, kinh doanh phân bón.
Theo đó, cần nhanh chóng phân định rõ ràng trách nhiệm và quyền hạn của 2 bộ đang tham gia quản lý ngành hàng phân bón.
Thứ nhất, giao Bộ Công thương chịu trách nhiệm trong lĩnh vực xuất nhập khẩu nguyên vật liệu và các chủng loại phân bón cho sản xuất nông nghiệp. Giao Bộ Công thương chịu trách nhiệm cấp phép cho việc sản xuất phân bón (kiểm tra, giám sát các điều kiện cần và đủ cho một nhà máy sản xuất phân bón như quy mô nhà xưởng, quy trình công nghệ, yếu tố nhân sự và các điều kiện về an toàn, môi trường…). Bộ Công thương không quản lý cấp phép tên, thành phần, chất lượng và hướng dẫn sử dụng phân bón nữa.
Thứ hai, giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn soạn thảo và chuẩn hóa 100 loại phân bón phục vụ cho các quy trình kỹ thuật bón phân cho các loại cây trồng chính. Soạn thảo quy trình hướng dẫn sử dụng hợp lý những loại phân bón trên.
Như vậy, các DN sản xuất và kinh doanh phân bón chỉ được phép hoạt động với 100 loại phân bón đã được chuẩn hóa (Quy chuẩn Quốc gia). Các công ty, DN sản xuất và kinh doanh phân bón sẽ cạnh tranh lành mạnh bằng chất lượng, mẫu mã bao bì, chính sách thương mại và sự chăm sóc khách hàng; cải tiến công nghệ, nâng cao năng suất, kho bãi và tính logic khi vận chuyển. Chỉ có như vậy, công tác quản lý mới dễ hơn, hạn chế tối đa những tiêu cực trong quản lý, khuyến khích tối đa những tích cực trong cạnh tranh để sản xuất và kinh doanh phân bón.
Nếu làm được điều này, chắc chắn người hưởng lợi nhiều nhất sẽ là nông dân, sau đó là người tiêu dùng và thương hiệu cho nông sản Việt Nam.
Vì một nền nông nghiệp xanh
Việt Nam với hơn 90 triệu dân thì nông dân vẫn chiếm một tỷ lệ đáng kể, nền kinh tế Việt Nam vẫn còn phụ thuộc rất nhiều vào sự phát triển của ngành nông nghiệp.
Người nông dân đã chịu hy sinh rất nhiều trong mọi giai đoạn phát triển của đất nước, dù là vệ quốc hay xây dựng kiến thiết đất nước, họ luôn sẵn sàng đóng góp tất cả sức lực, trí tuệ, vật chất và máu xương cho Tổ quốc.
Mỗi chúng ta, dù ở cương vị nào, dù giàu hay nghèo, ít nhiều đều xuất phát điểm từ nông dân mà ra. Ông bà, cha chú, anh chị em chúng ta đều có mối liên hệ với nông dân.
Người nông dân đang hàng ngày phải gánh chịu vấn nạn phân bón giả, phân bón kém chất lượng?
Làm sao để có một nền nông nghiệp phát triển bền vững - một nền nông nghiệp xanh? Trước mắt và tiên quyết đó là phải làm sao giúp những người nông dân thoát khỏi vấn nạn phân bón giả, phân bón kém chất lượng. Nếu ai có trách nhiệm - xin đừng vô trách nhiệm và vô cảm nữa. Những ai sản xuất, kinh doanh bất lương, xin hãy một lần suy ngẫm lại cho thật kỹ trước khi lấy những đồng tiền bất lương trên những giọt mồ hôi và nỗi nhọc nhằn của người nông dân.
Xin hãy chung sức cứu lấy những người nông dân đang hàng ngày, hàng giờ bán mặt cho đất, bán lưng cho trời để đem lại những thành tựu cho ngành nông nghiệp nước nhà mà họ đang phải chịu rất nhiều thiệt thòi mà chưa được hưởng quyền lợi một cách công minh. Nếu không nhanh chóng giải quyết dứt điểm vấn nạn phân bón giả thì điều đáng lo ngại nhất không chỉ dừng ở những thiệt hại như đã nêu ở trên, mà chính là làm giảm sút niềm tin vào Đảng, vào Chính phủ?
Chuyên gia nông nghiệp TS. Nguyễn Đăng Nghĩa
