Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025 với chủ đề “Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh, trong suốt hơn tám thập kỷ qua, nông nghiệp luôn giữ vai trò nền tảng đối với phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm an ninh lương thực, ổn định đời sống người dân và góp phần thực hiện các cam kết phát triển bền vững của Việt Nam.
Từ chỗ phải nhập khẩu lương thực với khối lượng lớn, Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia sản xuất và xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới. Nhiều mặt hàng chủ lực như gạo, cà phê, điều, trái cây nhiệt đới hiện nằm trong nhóm dẫn đầu toàn cầu, với mạng lưới thị trường phủ rộng gần 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Trong 11 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản đạt hơn 64 tỷ USD, tăng gần 13% so với cùng kỳ; giá trị xuất siêu đạt gần 19,6 tỷ USD, tăng khoảng 19%. Ước cả năm, xuất siêu toàn ngành đạt khoảng 21 tỷ USD, đóng góp tích cực vào cán cân thương mại quốc gia và ổn định kinh tế vĩ mô.
Bất chấp tác động ngày càng gay gắt của biến đổi khí hậu, thiên tai và những biến động khó lường của thị trường quốc tế, ngành nông nghiệp vẫn duy trì mức tăng trưởng ổn định khoảng 4% trong nhiều năm. Riêng năm 2025, lĩnh vực này dự kiến đóng góp khoảng 5,5% vào tăng trưởng GDP cả nước. Song song với đó, diện mạo nông thôn tiếp tục cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 2%, độ che phủ rừng đạt trên 42%, phản ánh hiệu quả của các chính sách phát triển bền vững.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Trần Đức Thắng cũng thẳng thắn nhìn nhận những thách thức đặt ra trong giai đoạn tới. Tăng trưởng của ngành chưa thực sự vững chắc, giá trị gia tăng còn thấp, thu nhập của bộ phận người dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp chưa cao. Bên cạnh đó, xu hướng bảo hộ thương mại, các rào cản kỹ thuật mới và yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt về môi trường, phát thải buộc nông nghiệp Việt Nam phải chuyển đổi mạnh mẽ hơn. 
Hướng tới giai đoạn 2026–2030, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu duy trì tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 3,5% mỗi năm, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng hai con số của nền kinh tế. Trọng tâm là bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời phấn đấu đưa kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt mốc 100 tỷ USD.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, ngành sẽ đẩy mạnh chuyển đổi sang mô hình sản xuất xanh, tuần hoàn, giảm phát thải; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, chế biến sâu và nâng cao chất lượng quản trị chuỗi giá trị. Trong quản lý tài nguyên và môi trường, việc ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và viễn thám sẽ được thúc đẩy nhằm sử dụng hiệu quả đất đai, khoáng sản, tài nguyên nước và bảo vệ hệ sinh thái.
Đáng chú ý, Việt Nam đặt mục tiêu hình thành thị trường tín chỉ carbon ngay từ đầu năm 2026, từng bước kết nối với thị trường quốc tế. Theo Bộ trưởng, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững không chỉ là yêu cầu tất yếu mà còn là động lực chiến lược để nông nghiệp tiếp tục đóng góp hiệu quả cho tăng trưởng kinh tế đất nước trong giai đoạn tới.
Nam Sơn (t/h)
