“Oằn lưng” chống biến đổi khí hậu

THCL Biến đổi khí hậu đang trực tiếp ảnh hưởng đến ngành nông nghiệp nước ta. Đứng trước tình thế đó, ngành nông nghiệp đã có nhiều biện pháp để giúp giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, còn nhiều băn khoăn về các giải pháp đã và đang thực hiện…

Đồng ruộng miền trung nứt nẻ do khô hạn kéo dài

Những “cái kết” được báo trước!

Theo số liệu của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, Việt Nam đang trải qua đợt nắng nóng khủng khiếp, đặc biệt tại các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ, nhiều nơi nhiệt độ vượt ngưỡng 41 độ C, vượt quá giới hạn chịu đựng của con người. Ngành nông nghiệp nhiều địa phương trong cả nước đang đứng trước tình trạng “mất trắng” do nắng nóng.

Tại Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận… nhiều diện tích đất nông nghiệp bị bỏ hoang do thiếu nước tưới. Những mảnh đất “màu mỡ” nhiều năm trước, giờ đã đến vụ canh tác nhưng năm nay lại bị hoang hóa do thời tiết không có mưa.

Các tỉnh miền Trung, nắng nóng diện rộng, nhiều diện tích đất nông nghiệp có nguy cơ mất trắng do hạn hán kéo dài. Thiếu nước, đất nứt nẻ, nhiều nông dân “khóc ròng” khi cắt bỏ nhiều diện tích cây đậu xanh, ngô để cho trâu bò ăn.

Các tỉnh Tây Nguyên đang đứng trước nguy cơ tụt giảm nghiêm trọng sản lượng cà phê do hạn hán kéo dài. Thông thường từ tháng 3, tháng 4 sẽ bắt đầu mùa mưa tại Tây Nguyên, nhưng đến nay vẫn chưa có một giọt mưa nào. Được biết, lần mưa gần đây nhất cách đây 4 tháng. Nắng nóng, khô hạn đã kéo theo nhiều diệc tích cà phê của các tỉnh Đắc Lắc, Lâm Đồng bị chết khô.

Trước đó, nhiều diện tích nuôi tôm của nông dân tại các tỉnh ĐBSCL bị chết hàng loạt do thời tiết nắng nóng. Các chuyên gia nhận định, tôm chết là do chất lượng nước trong các ao nuôi tôm thay đổi, nhiều mầm bệnh xuất hiện do nắng nóng kéo dài, gây thiệt hại nặng cho nông dân. Hơn nữa, mức độ nhiễm mặn trên 0,4% đã lấn sâu vào 30 - 40 km tại một số nơi (diện tích chiếm khoảng 1.303 nghìn ha), ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình canh tác của nhiều địa phương trong sản xuất lúa và nuôi trồng thủy sản.

TS. Trần Quang Tiến, PGĐ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương nhận định: “Hiện tượng El Nino ảnh hưởng đến Việt Nam và tình trạng biến đổi khí hậu chính là nguyên nhân khiến nhiệt độ tăng cao”.

Biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính ảnh hưởng trực tiếp đến ngành nông nghiệp nước ta, không những chịu nhiều hậu quả nặng nề, mà còn tác động trực tiếp đến việc phát triển nông nghiệp bền vững.

Theo Báo cáo đánh giá tác động của mực nước biển dâng đối với 84 quốc gia đang phát triển được công bố bởi Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam là một trong 5 nước sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Với những gì đang diễn ra cho thấy ngành nông nghiệp Việt Nam đang phải “oằn mình” chống lại biến đổi khí hậu và ngành trồng trọt sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Nhiều biện pháp được thực hiện

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cho biết: “Chương trình hành động ứng phó với biến đổi khí hậu của ngành nông nghiệp vẫn còn nhiều thách thức, cần thêm sự chia sẻ cả về kinh nghiệm và nguồn lực từ các nước”.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu và phê duyệt Chương trình hỗ trợ ứng phó với biến đổi khí hậu với 61 dự án ưu tiên, tổng số vốn 17.893 tỷ đồng.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tưởng Chính phủ về mục tiêu quốc gia chống biến đổi khí hậu, Bộ NN&PTNT đã thực hiện nhiều chính sách như quy hoạch “cánh đồng mẫu lớn” để bảo đảm an ninh lương thực, áp dụng VietGap và ứng dụng công trình khí thải sinh học trong chăn nuôi, phục hồi và xúc tiến tái sinh rừng, chống ngập cho các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh…

Bên cạnh các biện pháp của Bộ NN&PTNT, mục tiêu quốc gia chống biến đổi khí hậu cũng đã triển khai các hành động cụ thể: Xác định được xu thế, diễn biến của một số yếu tố khí hậu; đề xuất được các giải pháp ứng phó phù hợp và ban hành được kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu cho từng bộ, ngành, địa phương; đánh giá được các tác động của biến đổi khí hậu đến từng lĩnh vực, từng khu vực…

Nhiều chương trình hợp tác quốc tế đã, đang và sẽ thực hiện: Phát triển thủy lợi vùng ĐBSH; phát triển nông thôn tổng hợp các tỉnh miền Trung; Dự án Xây dựng Trung tâm phát triển nghề cá vùng Nam Trung Bộ...

Tuy nhiên, ngay tại nhiều địa phương, nhận thức của cán bộ khuyến nông và nông dân còn nhiều hạn chế về biến đổi khí hậu: đốt rừng làm nương rẫy, phá các khu rừng ngập mặn để nuôi tôm… Do đó, việc thực hiện các mục tiêu quốc gia về biến đổi khí hậu còn hạn chế và đầy thách thức.

Nhiều chuyên gia trăn trở: “Ngành nông nghiệp đang đứng trước nguy cơ bị phá vỡ do biến đổi khí hậu. Liệu rằng, chúng ta có thể chống chọi và bảo đảm an ninh lương thực quốc gia hay không”?

Theo Báo cáo đánh giá tác động của mực nước biển dâng đối với 84 quốc gia đang phát triển được công bố bởi Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam là một trong 5 nước sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Với những gì đang diễn ra cho thấy ngành nông nghiệp Việt Nam đang phải “oằn mình” chống lại biến đổi khí hậu và ngành trồng trọt sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Cao Huyền - Quang Nam(Thương hiệu & Công luận)